Weird and Eerie: "Yeşil Elmalar" as an Inter-Genre-Al Novel

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 958 - 974, 30.08.2022

Barış Berhem Acar

https://doi.org/10.34083/akaded.1145332

Cited By: 1

Öz

Genre theories determine that texts no longer belong to a single genre but can be included into various genres. As the borders of genres become more indistinct, interaction between genres are observed to increase. The presence of common discursive codes of genres helps authors be freed of the limits of a single genre, which enables the same texts to be read within the scope of various genres. In addition, genre differentiations with traditional strict rules are replaced with discursive genres that can change with new invented ones according to each text. The determination of usage values of genres or literary works makes the genre to which they belong increasingly more significant. Within this context, reading literary works as dynamic structures including discursive features of different genres rather than belonging to a single genre enables these works to be understood better. It also contributes to test the validity of the extent to which genre theories has reached so far. The present article reads the novel Yeşil Elmalar, which is regarded as an unadmired detective fiction, as a novel reflecting the characteristics of both crime/detective and mystery fiction. The aforementioned novel is examined under the light of characteristics taken from both detective and mystery literature, and its repetitive codes especially as weird and eerie are stressed over the examples taken from the text.

Anahtar Kelimeler

detective novel, mysterious literature, weirdness, eeriness, theory of genre

Tuhaf ve Tekinsiz: Türler Arası Bir Roman Olarak "Yeşil Elmalar"

Öz

Tür kuramları, artık metinlerin bir türe ait olmadığını, aynı anda birden çok türe dâhil olabildiğini tespit etmektedir. Türlerin sınırlarının silikleşmesiyle birlikte türler arası etkileşimlerin arttığı gözlemlenir. Türlerin ortak söylemsel kodlarının olmasıyla birlikte, artık yazarların belli bir türle kendilerini sınırlamaması sayesinde aynı metni birçok türün kapsamında okumak olanaklı hale gelmiştir. Ayrıca geleneksel anlamda katı kuralları olan tür ayrımları yerini her metinle değişebilen ya da yenilerini icat etme imkânı bulan söylemsel türlere bırakmıştır. Türlerin ya da edebî eserlerin kullanım değerlerinin tespitiyle birlikte hangi türlere dâhil oldukları gittikçe daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Bu bağlamda edebî eserleri tek bir türe aitmiş gibi değil de farklı türlerin söylemsel özelliklerini bir arada barındıran dinamik yapılar olarak okumak, hem eserlerin daha iyi anlaşılmasına hem de tür kuramlarının geldiği noktanın geçerliliğini test edilmesine olanak sağladığı söylenebilir. Bu makalede de iyi olmayan bir polisiye roman olarak görülen Yeşil Elmalar romanı, aynı anda hem polisiye hem de gizem edebiyatı türlerinin özelliklerini bir arada yansıtan bir roman olarak okunmuştur. Bahsi geçen roman, hem polisiye edebiyattan hem de gizem edebiyatından devraldığı özellikler ışığında incelenmiş, başta tuhaf ve tekinsizlik olmak üzere tekrarladığı kodlar metinden alınan örnekler üzerinden vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

polisiye edebiyat, gizem edebiyatı, tuhaflık, tekinsizlik, tür kuramları

Kaynakça

• Altunal, S. (2018). Kadın yazarların polisiye romanlarında suç kavramı. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Beebee, T. O. (1994). The ideology of genre: a comparative study of generic instability. The Pennsylvania State University Press. Chandler, D. (2018). Tür kuramına giriş. Dirlikyapan, J. Ö. (Ed.), Edebiyatta, sinemada, televizyonda tür kuramı temel metinler. (s. 15-50). Doğu Batı Yayınları.
• Derrida, J. (2020). Tür yasası. (Utku A., Erkan M. Çev.). Edebiyat edimleri. (s. 265-302). Ketebe Yayınları.
• Evans, M. (2009). The imagination of evil: detective fiction and the modern world. Continuum International Publishing.
• Fisher, M. (2020). Tuhaf ve tekinsiz. (Berkan M. Şimşek Çev.). Koç Üniversitesi Yayınları
• Fişek, K. (1985). İyi polisiye iyi edebiyattır. Milliyet sanat. (N. 115, s. 2-5).
• Küçükboyacı, M. R. (1982). İngiliz edebiyatında dedektif hikâyeleri. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mandel, E. (1996). Hoş cinayet (2. Baskı) (N. Saraçoğlu, B. Tanatar Çev.). Yazın Yayıncılık.
• Moran, B. (1994). Edebiyat kuramları ve eleştiri. Cem Yayınevi.
• Moretti, F. (2005). Mucizevi göstergeler: edebî biçimlerin sosyolojisi üzerine, (Zeynep Altok Çev.). Metis Yayınları.
• Rabinowitz P. J. (1987) Before reading: narrative conventions and the politics of interpretation. Cornell University Press.
• Ran, N. H. (1976). Yeşil elmalar. Yol Yayınları.
• Şahin, S. (2017), Cinai meseleler: Osmanlı-Türk polisiye edebiyatında biçim ve ideoloji (1884-1928). İletişim Yayınları.
• Todorov, T. (2000). The origin of genres, modern genre theory. Longman Press.
• Türkeş, Ö. F., (2022, 24 Nisan). Nazım Hikmet (Ran)-Yeşil Elmalar https://cinairoman.com/posts/2154
• Uğur, V. (2013). 1980 sonrasında polisiye romanlarımız. Şahin S., Öztürk B., Büyükarman D. A. (Haz.), Edebiyatın izinde polisiye edebiyat (s. 124-133). Bağlam Yayıncılık.
• Üyepazarcı E. (2008). Korkmayınız Mister Sherlock Holmes Türkiye'de polisiye romanın 125 yıllık öyküsü (1881-2006), I. Oğlak Yayıncılık.