Contributions to Moralızade Vassaf Kadri's Biography

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 1015 - 1032, 30.08.2022

Merve Akbaş

https://doi.org/10.34083/akaded.1150428

Cited By: 1

Öz

It is known that Moralızade Vassaf Kadri who is one of the productive writers of Second Constitutional Era literature, had produced written works in various genres including copyright and translation. However, the information on the biography of author is limited. A master’s thesis was written about his complete writings and his authorship and also Hint Yıldızı, Çakıcı’nın İlk Kurşunu, Kadınlar Komitesi were transferred into Latin letters. However, in the studies, it is seen that the information about his life is quoted from the preface of his play Sultan Murad, titled “İfadem”, and what is written repeats each other. In the research carried to obtain information about his biography, two documents were found directly related to Moralızade Vassaf Kadri in the Republic of Turkey State Archives Ottoman Archives (BOA). The author’s profession, marital status and the reason for his stay in Berlin was revealed by reading these documents. It was also learned that he invented a firearm to be used in First World War and applied for the production permit. In this study, the archival documents in BOA will be transferred to Latin letters and new information will be presented about the unknown biography of Moralızade Vassaf Kadri.

Anahtar Kelimeler

Moralızade Vassaf Kadri, biography, invention, Second Constitutional Era Literature, Second Constitutional Era Literature, weaponry

Moralızade Vassaf Kadri’nin Biyografisine Katkılar

Öz

II. Meşrutiyet Dönemi edebiyatının üretken yazarlarından Moralızade Vassaf Kadri’nin telif ve tercüme olmak üzere çeşitli edebî türlerde eser verdiği bilinmektedir. Ne var ki yazarın biyografisine ilişkin bilgiler hayli sınırlıdır. Kalem faaliyetleri ve yazarlığı üzerine yüksek lisans tezi yapılmış, Hint Yıldızı, Çakıcı’nın İlk Kurşunu, Kadınlar Komitesi isimli eserleri Latin harflerine aktarılmıştır. Ancak hakkında yapılan çalışmalarda yazarın hayatına dair bilgilerin, Sultan Murad isimli piyesinin ön söz niteliği taşıyan “İfadem” başlıklı kısmındaki cümlelerinden alıntılandığı ve birbirini tekrar ettiği görülmektedir. Yazarın biyografisine ilişkin bilgilere ulaşmak için yapılan araştırmada T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivinde (BOA) Moralızade Vassaf Kadri’yle doğrudan ilişkili iki belge tespit edilmiştir. Belgelerin okunmasıyla yazarın mesleği, medeni hâli ve Berlin’de bulunmasının sebebi ortaya çıkmış; ayrıca I. Dünya Savaşında kullanılmak üzere ateşli silah icat ettiği ve bunun imal izni için başvuruda bulunduğu öğrenilmiştir. Bu çalışmada, BOA’da bulunan söz konusu arşiv belgeleri Latin harflerine aktarılarak verilecek, Moralızade Vassaf Kadri’nin pek bilinmeyen biyografisine ilişkin yeni bilgiler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Moralızade Vassaf Kadri, biyografi, II. Meşrutiyet Dönemi Edebiyatı, silahlar, icat.

Kaynakça

• Akbaş, M. & Yılmaz, İ. (2021). Moralızade Vassaf Kadri’nin Çarşamba Karısı adlı eserinde ölçünlü dilden sapmalar. Karadeniz Araştırmaları, XVIII (72), 1079-1089.
• BOA Yer: 2409-14, Belge Tarihi: M-06-05-1915 Kurum: HR.SYS.
• BOA Yer: 2409-72, Belge Tarihi: M-27-05-1915 Kurum: HR.SYS.
• Gökpınar, B. (2021). II. Meşrutiyet döneminde aklanan suç özneleri: Moralızade Vassâf Kadri ve Kadınlar Komitesi. Müderrisoğlu, Ayşe (Ed.), Kadının değişen dünyası (1. Baskı, s. 84-104). Kronik Kitap.
• Moralızade Vassaf Kadri (1331). Hint yıldızı. Matbaa-i Şems.
• Moralızade Vassaf Kadri (2021). Hint yıldızı (Fatih Altuğ-Betül Bakırcı Keleş Haz.). Ketebe Yayınları.
• Özdemir, M. (2008). Moralızade Vassaf Kadri, hayatı-sanatı ve eserleri. (Tez No. 231138). [Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/giriş.jsp
• Üyepazarcı, E. (2019). Unutulanlar, hiç bilinmeyenler ve bilinmek istemeyenler Türkiye’de popüler romanın ilk yüzyılının öyküsü (1875-1975) I. Cilt. Oğlak Yayınları.