A Hero in Search of Immortality: Dede Korkut

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 4, 1193 - 1207, 30.12.2022

Yağmur Alkır Nagihan Baysal

https://doi.org/10.34083/akaded.1203227

Öz

The obscurity of death and the afterlife is a universal fear that has permeated the lives of human beings and societies. The basis of this universal fear is undoubtedly the belief that death is a punishment. This fear has created the need for immortality in human beings. Immortality is a human desire that is in every human being. This desire for human has also affected the literary creations, which are also the subject of human and human products. In all cultures of the world, heroes have set out to find a cure for death, have struggled with death, and some have triumphed and some have surrendered to fate. In this study, we will examine Korkut Ata's quest for immortality and his actions during this quest through nine legends about Dede Korkut's confrontation with death, the mystical hero of the Book of Dede Korkut, which has cost the Turkish World
Dede Korkut,

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, Immortality, Legend

Ölümsüzlük Arayışında Bir Kahraman: Dede Korkut

Öz

Ölümün ve ölümden sonrasının bilinmezliği insanoğlunun ve toplumların hayatına işlemiş evrensel bir korkudur. Bu evrensel korkunun temelinde şüphesiz ölümün bir ceza olduğu inanması yatmaktadır. Bu korku insanoğlunda ölümsüz olma ihtiyacını meydana getirmiştir. Ölümsüzlük her insanın içinde olan insana özgü bir arzudur. Bu insana dair arzu, yine insanı konu olan ve insan ürünü olan edebi yaratmaları da etkilemiştir. Dünya kültürlerinin tamamında kahramanlar ölüme çare bulmak için yollara düşmüş, ölümle mücadele etmiş ve kimileri zafere ulaşmış kimileri de kadere boyun eğmiştir. Biz bu çalışmamızda Türk Dünyasına mal olmuş Dede Korkut Kitabı’nın mistik kahramanı Dede Korkut’un ölümle yüzleşmesini konu alan dokuz efsane üzerinden Korkut Ata’nın ölümsüzlük arayışını ve bu arayış esnasında yapmış olduğu hareketleri inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, ölümsüzlük, efsaneler, A Hero in Search of Immortality: Dede Korkut, Immortality, Legend

Kaynakça

• Akın, B. (2020). Kopuzdan “Telli Kur‘an”a Türklerde Kutsal Sazın Kültürel Serüveni. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 20 (1), s. 135-162.
• Badiou, A. (2020). “Varoluş ve Ölüm.” Varoluşçuluk, Fenomenoloji, Ontoloji. Derleyen: Güçlü Ateşoğlu, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2018). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baysal, N. (2020). Türk Halk Kültüründe Su. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Bekki, S. (2003). Merkez simgeciliği ve at çakı. Folklor Edebiyat, S, 35, s. 181-184.
• Çakır, E. (2021). Toplumsal cinsiyet açısından Saç Adağı: Kara İyeleri kandırmak. Rumeli Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (23), s. 583-393.
• Çoruhlu, Y. (1999). Türk mitolojisinin ABC’si. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Ekici, M. (2001). Dirse Han oğlu Boğaç Han anlatmasında bireysellik ve toplumsal bütünlük. Millî Folklor, 32, s. 50-60.
• Frazer, J. G. (2020). Büyük tufan: tufan mitleri üzerine bir başvuru kitabı. İstanbul: Kanon Kitap.
• Gökyay, O. Ş. (2000). Dedem Korkudun Kitabı. 2. baskı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Güvenç, A. Ö. (2010). Kırk Sayısının Halk Edebiyatı Ürünlerinde Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 16 (41), s. 85-97
• Hooke, S.H. (1993). Ortadoğu mitolojisi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Hökelekli, Hayatı (1991). Ölüm ve Ölüm Ötesi Psikolojisi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fak. Dergisi, Sayı:3, Cilt:3, Yıl: 3, s. 151-165. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 1.11.2022).
• Hüseyinova, N. (1999). Umumi Türk Folklorunda Ölümsüzlük Konusu. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 3 (2), s. 297-302.
• İnayet, A. & Annaberdiyev, D. (2019). 300 Türkmen Efsanesi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Karademir, N. (2021). İnsanın Ölümsüzlük Arayışı- Dinler Mitolojiler Kahramanlar- İstanbul: Lejand kitap.
• Kılavuz, A.S. (1991). “Azrail”, İslam Ansiklopedisi, C. 4, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 350-351. Kitab-ı Mukaddes.
• Köprülü, M. F. (1999). Edebiyat Araştırmaları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Kur’an-ı Kerim.
• Kurtulan, M. H., Özlem K. (2016). Ölüm kaygısı, tinsellik, dindarlık eğilimi ve varoluş kaygısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Spiritual Psychology and Counseling. s. 163-175.
• Nısanbayev, A. (2000). Kazakistan’da Dede Korkut. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Özdemir, H. (2003). Dede Korkut'un Kişiliği ile İlgili Efsaneler. Türkoloji Dergisi, 16(2), ss.23-33.
• Piyadeoğlu, Ç. (2021). Popüler Kültür Odağında Bireyin Ölümsüz Olma Arzusu. Mecmua Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 11, s. 481-500.
• Ramazanoğlu, M. (2001). Gilgameş destanı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Rosenberg, D. (2003). Dünya mitolojisi: büyük destan ve söylenceler antolojisi. Ankara: İmge Kitabevi. Şimşek, E. (2019). Azrail İnancının Türk Halk Kültürüne Yansımaları. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 7(18), s. 11-26.
• Uslu, B. (2014). Türk mitolojisi. İstanbul: Kamer Yayınları.
• Yalom, I. (2017). Güneşe Bakmak ve Ölümle Yüzleşmek. İstanbul: Pegasus Yayıncılık.