Literary Environments in Tekirdağ in the 18th Century According to the Works of Tekirdağlı Ahmed Lutfi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 52 - 67, 30.04.2023

Ahmet Serdar Erkan

https://doi.org/10.34083/akaded.1251585

Öz

Tekirdağ has hosted many poets due to its proximity to the capital of the Ottoman state and being an active commercial center. According to the information obtained as a result of the researches, a total of 73 poets lived in Tekirdağ from the 15th century to the 20th century. In the 18th century, it was determined that one third of the total number of poets, that is, 31 poets, lived in this town. One of these poets is Ahmed Lutfi from Tekirdag. Based on her Divan, the poet, who we think was born in the last quarter of the 17th century and died in the second half of the 18th century, also has a biographer besides her Divan. The poet has a voluminous divan consisting of 623 poems. His work “Şuarâ-yı Tezkire” is a book in which he introduces 20 poets from Tekirdağ and presents examples from their poems. In this study, we have tried to identify the literary circles where the poets from Tekirdağ come together with some examples from the two works of Ahmed Lutfi mentioned above. In Tekirdağ, these literary circles were formed around ”Shops, shuara assemblies and taverns". The poets of the period sometimes gathered in the mansion of a statesman working in that town, sometimes in the council of a master poet, and sometimes in a shop or tavern corner.

Anahtar Kelimeler

18th century, Ahmed Lutfi from Tekirdağ, literary environments, Councils of Şuarâ

Tekirdağlı Ahmed Lutfî’nin Eserlerine göre 18. yy.da Tekirdağ’daki Edebî Muhitler

Öz

Tekirdağ, Osmanlı devletinde payitahta olan yakınlığı ve faal bir ticaret merkezi olması sebebiyle birçok şaire ev sahipliği yapmıştır. Yapılan araştırmalar neticesinde elde edilen bilgilere göre Tekirdağ’da 15. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar toplam 73 şair yaşamıştır. 18. yüzyılda, toplam şair sayısının üçte biri yani 31 şairin bu beldede yaşadığı tespit edilmiştir. Bu şairlerden biri de Tekirdağlı Ahmed Lutfî’dir. Dîvân’ından hareketle tahminen 17. yüzyılın son çeyreğinde doğup 18. Yüzyılın ikinci yarısında vefat ettiğini düşündüğümüz şairin Dîvân’ı haricinde bir de tezkiresi vardır. Şair, 623 şiirden meydana gelen hacimli dîvâna sahiptir. “Şuarâ-yı Tezkire” adlı eseri ise Tekirdağlı çağdaşı 20 şairi tanıttığı ve şiirlerinden örnekler sunduğu bir kitaptır. Bu çalışmamızda Tekirdağlı şairlerin bir araya geldikleri edebî muhitleri Ahmed Lutfî’nin bahsi geçen iki eserinden bazı örneklerle tespit etmeye çalıştık. Tekirdağ’da bu edebî muhitler “Dükkânlar, şuarâ meclisleri ve meyhaneler” etrafında şekillenmiştir. Dönemin şairleri bazen o beldede görevli bir devlet ricalinin konağında, bazen oranın üstat bir şairinin şuarâ meclisinde bazen de bir dükkân veya meyhane köşesinde toplanmışlardır.

Anahtar Kelimeler

18. yüzyıl, Tekirdağlı Ahmed Lutfî, Edebî muhitler, Şuarâ Meclisleri

Kaynakça

• Ahmed Badi Efendi(2014). Riyaz-i Belde-i Edirne 20. yüzyıla kadar Osmanlı Edirne’si I-II-III. (haz. N. ADIGÜZEL, R. GÜNDOĞDU).Trakya Üniversitesi Yayınları.
• Alpaydın, B. & Yılmaz, M. (2021). Tezkire-i şu’arâ. DBY Yay.
• Ateş, H. (2011). “Tekirdağ” TDV İslam Ansiklopedisi C.40. 359-362. https://islamansiklopedisi.org.tr/tekirdag#1 (Erişim Tarihi 27.01.2023)
• Babinger F. (1992). Osmanlı tarih yazarları ve eserleri (ÜÇOK, Çev.). Kültür Bakanlığı Yay.
• Bursalı Mehmed Tahir(2016). Osmanlı müellifleri. C.3. (SARAÇ, haz.). TÜBA Yay.
• Erkan, A. S. (2022). Tekirdağlı Ahmed Lutfî dîvânı (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük). [Yayımlanmamış doktora tezi] Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü eğitim Enstitüsü.
• İpekten, H. (1996). Dîvân edebiyatında edebî muhitler. TDK Yay.
• Kaya, H. (2015). Murat Yıldız (ed.). Tekirdağlı divan şairleri, Rodosto’dan Süleymanpaşa’ya Tekirdağ. Uluslararası Tekirdağ Tarihi Sempozyumu Bildirileri. (Namık Kemal Üniversitesi 26-27 Mart 2015). Kitapevi, 489-510.
• Levend, A. S. (1988). Türk edebiyat tarihi. TTK Yay.
• Oy, A. (1995). Yüzyıllar boyunca Tekirdağlı şair ve yazarlar. Tekirdağ Valilik Yay.
• Tuman, M. N. (2001). Tuhfe-i Nâilî-Divan şairlerinin muhtasar biyografileri. (haz. C. KURNAZ, M. TATÇI), Bizim Büro Yay.
• Tuncel, M. (2011). “Tekirdağ” TDV İslam Ansiklopedisi C.40. 362-364. https://islamansiklopedisi.org.tr/tekirdag#2-bugunku-tekirdag (Erişim Tarihi 27.01.2023)
• Yücebaş, A. H. (1939). Tekirdağlı şairler. İstanbul Cumhuriyet Matbaası.