Meriç Nehri (Edirne) Boyunca Nehir Suyuyla Sulanan Çeltiklerde Pestisit Kalıntıları

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 1, 36 - 44, 30.04.2020

Çağatay Kulaksız Abdullah Akgün

https://doi.org/10.24323/akademik-gida.730084

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, Meriç Nehri'nden (Edirne) sulanarak üretilen çeltiklerde kullanılan zirai ilaç kalıntılarının insan ve çevre sağlığı açısından yasal değerlerin üstünde olup olmadığı araştırılmıştır. Edirne, 2018 yılında yaklaşık 410.000 ton çeltik üretimiyle Türkiye’nin en büyük çeltik üreticisi olup, Türkiye’nin toplam üretimin %44’ünü karşılamaktadır. Çeltik yaşam evresi boyunca suda olduğundan, üretiminde yabancı ot ve bitki zararlılarına karşı kaçınılmaz olarak tarım ilacı kullanılmaktadır. Buna ek olarak, Bulgaristan’daki Meriç havzasında da çeltik üretimi yapıldığından bu bölgeden suyla taşınabilen pestisitlerin bu bölgedeki çeltiklere bulaşma ihtimali olabileceği dikkate alınmıştır. Gıdalardaki ilaç kalıntılarının neden olabileceği olumsuzluklar dikkate alınarak yapılan yasal düzenlemeler ile her pestisit etken maddesi için belli bir maksimum kalıntı limiti belirlenmiş veya bazılarının kullanımı yasaklanmıştır. Bu çalışma üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada analizi yapılacak olan çeltik örnekleri 2018 yılında Edirne’de Meriç Nehri boyunca 25 ayrı noktadan toplanmıştır. İkinci aşamada toplanan çeltikler sap ve kavuzlarından ayrılarak kurutulmuş ve örnekler analiz edilinceye kadar uygun koşullarda muhafaza edilmiştir. Son aşamada test edilen pestisit aktif bileşenlerinin 365’i LC/MS-MS ile kalanları GC-MS sistemleri ile taranmıştır. Analizler sonucunda çeltik ve pirinç örneklerinde, azoksistrobin (0.094-0.033 mg/kg), siprokonazol (0.029-0 mg/kg), epoksikanazol (0.018-0 mg/kg), prokloraz (0.063-0.019 mg/kg), profoksidim (0.021-0 mg/kg), propikonazol (0.116-0.043 mg/kg), tebukonazol (0.045-0.017 mg/kg) ve trifloksistrobin (0.076-0.023 mg/kg) pestisitleri belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre, analiz edilen çeltik ve pirinç örneklerinde bulunan pestisit kalıntı miktarının, Türk Gıda Kodeksi ve Avrupa Birliği’nin ilgili pestisit kalıntı limitleri mevzuatında yer alan limitlerin altında olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pestisit, Çeltik, Pirinç, Meriç nehri

Destekleyen Kurum

Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (TÜBAP)

Proje Numarası

2017/229

Teşekkür

Bu çalışmanın gerçekleşmesi için 2017/229 numaralı proje kapsamında destek sağlayan Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (TÜBAP)’a ve laboratuvar çalışmalarında gerekli enstrümantal cihazların kullanılmasına olanak sağlayan Pilab Özel Gıda ve Yem Analiz ve Kontrol Laboratuvarı’na teşekkür ederiz.

Pesticide Residues in Rice Paddies Irrigated Along Meriç River in Edirne (Turkey)

Öz

In this study, the pesticide residue levels in rice paddies irrigated by river water along the Meric River were determined in the province of Edirne in Turkey. Edirne is the Turkey's largest rice paddy producer with an annual production of around 410.000 metric tons, which accounts for as much as 44% of total Turkey's paddy production in 2018. Since paddy crop is in water throughout the life stage, pesticides are inevitably used against weeds and plant pests in production. In addition, since the rice production is being carried out in the Meric basin in Bulgaria, it may be considered that pesticides that can be transported with water from this region may be transmitted to the paddy crop in Turkey. With the legal regulations prepared by taking into consideration the negative effects of drug residues in foods, a certain maximum residue limit has been determined for the active substances of each pesticide or some of them are prohibited. This study was carried out in three stages. In the first stage, paddy samples were collected from 25 different points along the Meric River in Edirne in 2018. In the second stage, the collected rice samples were separated from the stems and husks then dried and kept under suitable conditions until analyses. In the last stage, 365 of the pesticide active ingredients tested in this study were screened by the LC/MS-MS method while the rest were analyzed by the GC-MS method. As a result of the pesticide analyses, azoxystrobine (0,094-0,033 mg/kg), cyproconazole (0.029-0 mg/kg), epoxiconazole (0.018-0 mg/kg), prochloraz (0.063-0,019 mg/kg), profoxydim (0.021-0 mg/kg), propiconazole (0.116-0.043 mg/kg), tebuconazole (0.045-0.017 mg/kg) and trifloxystrobin (0.076-0.023 mg/kg) were determined in paddy and rice samples. Results indicated that the amount of pesticide residues in the analyzed paddy and rice samples was below the limits in the Turkish Food Codex and the European Union pesticide residue legislation.

Anahtar Kelimeler

Pesticide, Paddy, Rice, Meric river

Proje Numarası

2017/229

Kaynakça

• [1] Anonim. (2019a). Çeltik Hastalik ve Zararlilari ile Mücadele. https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Belgeler/Bitki%20Sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Hizmetleri/hastalik_zararlilari_ile_m%C3%BCcadele_dokumanlari/celtik.pdf.
• [2] Anonim. (2019b). TMO 2018 Yılı Hububat Sektör Raporu. http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/hububatsektorraporu2018.pdf.
• [3] Çallı Altun, N. (2007). Katı-Faz Ekstraksiyon ve Gaz Kromatografik Metotlarla Gıda Örneklerinde Pestisit Analizleri. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Bursa.
• [4] Tarakçı, Ü., Türel, İ. (2009). Halk sağlığı amaçlı kullanılan pestisitlerin (Biyosidal) güvenilirlik standartlarının karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 20(1), 11-18s.
• [5] Şık, B., Certel, M., Yıldız, G. (2011). Pestisitler ve gıda güvenliği. Gıda Mühendisliği Dergisi, 34, 54-57s.
• [6] Şarkaya Ahat, C. (2015). Domates ve Biberde Ardışık Pestisit Uygulamasının Pestisitlerin Parçalanma Kinetiğine Olan Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• [7] Pareja, L., Fernandez-Alba, A.R., Cesio, V., Heinzen, H. (2011). Analytical methods for pesticide residues in rice. Trac-Trends in Analytical Chemistry, 30(2), 270-291.
• [8] Atabey, T. (2016). Edirne Yöresinde Üretilen Pirinçlerde Pestisit Tayini. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Tekirdağ.
• [9] TGK. (2011). Türk Gıda Kodeksi. Gıdalarda pestisit kalıntılarının resmi kontrolü için numune alma metotları tebliği. Tebliğ No: 2011/34.
• [10] AOAC. (2007). Association of Analytical Chemists. Pesticide residues in foods by acetonitrile extraction and partitioning with magnesium sulfate. In Official Methods of Analysis, 2007.01.
• [11] SANTE. (2017). European Commission Directorate General For Health and Food Safety. Method validation and quality control procedures for pesticide residue analysis in food and feed, 11813/2017.
• [12] TGK. (2016). Türk Gıda Kodeksi. Pestisitlerin maksimum kalıntı limitleri yönetmeliği. 25.11.2016 tarih ve 29899 sayılı Resmi Gazete.
• [13] EURL-DataPool. (2019). European Union Reference Laboratories for Residues of Pesticides. https://www.eurl-pesticides-datapool.eu/Member/Compound.
• [14] Añasco, N., Uno, S., Koyama, J., Matsuoka, T., Kuwahara, N. (2010). Assessment of pesticide residues in freshwater areas affected by rice paddy effluents in Southern Japan. Environmental Monitoring and Assessment, 160(1-4), 371.
• [15] Bakırcı, G.T., Çınar, E., Karakaya, S. (2019). Manisa ilinden toplanan asma yapraklarında pestisit kalıntıları. Akademik Gıda, 17(1), 55-60.
• [16] Cao, M., Li, S., Wang, Q., Wei, P., Liu, Y., Zhu, G., Wang, M. (2015). Track of fate and primary metabolism of trifloxystrobin in rice paddy ecosystem. Science of the Total Environment, 518, 417-423.
• [17] Du, B., Zhang, Z., Liu, W., Ye, Y., Lu, T., Zhou, Z., Yan, L., Fu, Z., Qian, H. (2019). Acute toxicity of the fungicide azoxystrobine on the diatom Phaeodactylum tricornutum. Ecotoxicology and Environmental Safety, 168, 72-79.
• [18] Zhang, H., Lu, X., Zhang, Y., Ma, X., Wang, S., Ni, Y., Chen, J. (2016). Bioaccumulation of organochlorine pesticides and polychlorinated biphenyls by loaches living in rice paddy fields of Northeast China. Environmental Pollution, 216, 893-901.
• [19] Peffer, R.C., Moggs, J.G., Pastoor, T., Currie, R.A., Wright, J., Milburn, G., Waechter, F., Rusyn, I. (2007). Mouse liver effects of cyproconazole, a triazole fungicide: role of the constitutive androstane receptor. Toxicological Sciences, 99(1), 315-325.
• [20] Passeport, E., Benoit, P., Bergheaud, V., Coquet, Y., Tournebize, J. (2011). Epoxyconazole degradation from artificial wetland and forest buffer substrates under flooded conditions. Chemical Engineering Journal, 173(3), 760-765.
• [21] Wang, Y., Teng, M., Wang, D., Yan, J., Miao, J., Zhou, Z., Zhu, W. (2017). Enantioselective bioaccumulation following exposure of adult zebrafish (Danio rerio) to epoxyconazole and its effects on metabolomic profile as well as genes expression. Environmental Pollution, 229, 264-271.
• [22] Ohlsson, Å., Ullerås, E., Oskarsson, A. (2009). A biphasic effect of the fungicide prochloraz on aldosterone, but not cortisol, secretion in human adrenal H295R cells-underlying mechanisms. Toxicology Letters, 191(2-3), 174-180.
• [23] Vinggaard, A.M., Christiansen, S., Laier, P., Poulsen, M.E., Breinholt, V., Jarfelt, K., Jacobsen, H., Dalgard, M., Nelleman, C., Hass, U. (2005). Perinatal exposure to the fungicide prochloraz feminizes the male rat offspring. Toxicological Sciences, 85(2), 886-897.
• [24] Tsochatzis, E., Tzimou-Tsitouridou, R., Menkissoglu-Spiroudi, U., Karpouzas, D., Katsantonis, D. (2013). Laboratory and field dissipation of penoxsulam, tricyclazole and profoxydim in rice paddy systems. Chemosphere, 91(7), 1049-1057.
• [25] Pan, X., Cheng, Y., Dong, F., Liu, N., Xu, J., Liu, X., Wu, X., Zheng, Y. (2018). Stereoselective bioactivity, acute toxicity and dissipation in typical paddy soils of the chiral fungicide propiconazole. Journal of Hazardous Materials, 359, 194-202.
• [26] Dong, B., Yang, Y., Pang, N., Hu, J. (2018). Residue dissipation and risk assessment of tebuconazole, thiophanate-methyl and its metabolite in table grape by liquid chromatography-tandem mass spectrometry. Food Chemistry, 260, 66-72.
• [27] El Azhari, N., Dermou, E., Barnard, R.L., Storck, V., Tourna, M., Beguet, J., Karas, P.A., Lucini, L., Rouard, N., Botteri, L. (2018). The dissipation and microbial ecotoxicity of tebuconazole and its transformation products in soil under standard laboratory and simulated winter conditions. Science of the Total Environment, 637, 892-906.