FARKLI SOSYO-EKONOMİK KOŞULLARDAKİ EV HANIMLARININ YİYECEK SEÇİMİNDE TERCİH ETTİKLERİ AMBALAJ TÜRLERİ

Yıl 2003, Cilt: 1 Sayı: 2, 35 - 38, 01.04.2003

Aliye Senirkentli Pelin Bilgiç Meral Aksoy

Öz

Packaging and wrapping is important over the food products to store and transfer them without being spoilt or decayed for a long time. The packaging materials between the food and packaging material should be safe and not be interacted with the food and have good appearance for food safe. However, while the quality of package is being high, the prices of the products increase. Consumers, choose the foods in different kinds of packages due to some factors that they have them based on perhaps with or without paying attention of it. Therefore this research is planned to find out the types of packages selected and the reason of the package selection in two different socio-economic groups of women in Ankara. It is found that while economic factors and habits of the women are important for the first lower income group, the pleasure factor is affected effects their food package selection in the second group having higher income. It has seen that neither the first, nor the second group, in the food package selection, is mainly taking health into account. It is considered that one of the reasons on selecting the unhealthy packages is the lack of the healthy ones in anytime in anywhere.

FARKLI SOSYO-EKONOMİK KOŞULLARDAKİ EV HANIMLARININ YİYECEK SEÇİMİNDE TERCİH ETTİKLERİ AMBALAJ TÜRLERİ

Öz

Ürünlerin bozulmadan uzun süre saklanıp, taşınabilmesi, pazarlanabilmesi için ambalaj denilen sargı veya paketleme yapılmaktadır. Bu amaçla kullanılan malzemelerin ürünle reaksiyona geçmemesi ve sağlık, görünüm, yiyecek güvenliği açısından da uygun olması gerekmektedir. Ancak bütün bunların yanı sıra ambalaj kalitesinin yükselmesi, yiyecek fiyatına da bir artış getirmektedir. Tüketici, yiyecek satın alırken bilinçli veya bilinçsiz olarak bazılarını çeşitli etkenlere dayandırarak farklı ambalaj türlerin seçmektedir. Bu durumdan yola çıkarak Ankara'nın iki farklı sosyo-ekonomik bölgesinde yaşayan bayanların farklı yiyecek alımlarında tercih ettikleri ambalaj türü ve nedenlerİ araştırılmıştır. Sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan I.Grubun ambalaj seçiminde alışkanlık ve ekonomik nedenler ön plana çıkarken, sosyoekonomik düzeyi yüksek olan II.grupta ise; alışkanlığın yanı sıra sevdikleri için tercih ettikleri, ancak bazı yiyeceklerde neden belli ambalajı seçtiklerini bilmedikleri saptanmıştır. Bu durum; farklı öğrenim ve ekonomisi olan gruplarda bile yiyecekle ilgili ambalaj seçimlerinde sağlığın ön plana çıkmadığını göstermektedir. Bunun nedenlerinin toplumun konuyla ilgili yeterli erecede bilinçlenmemesinden ve yiyecek güvenliliği açısından önerilecek sağlıklı ambalaj türlerinin her yerde ve her zaman bulunamamasından kaynaklandığı görülmektedir.

Kaynakça

• Yuttal,J., Türkiye'de Gelir Dağılımı - Beslenme İlişkisi, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Dinamiği Programı Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara, 1982.
• Başbudak, M., Banoğlu, V., Türkiye'de Hayvansal Gıdaların Üretim Düzeyi ve Verimlilik Durumu, Türkiye Ulusal Gıda ve Beslenme Planlama Semineri Bildiri ve Raporları, Hacettepe Üniversitesi Yayını, 105-112, Ankara, 1978.
• Çavdar,T., Türkiye'de Ekonomik Gelişme Gelir ve Beslenme, Türkiye Ulusal Gıda ve Beslenme Planlama Semineri Bildiri ve Raporları, Hacettepe Üniversitesi Yayını, 260-282, Ankara, 1978. ambalaj olduğu belirtilmiş (24) ancak ülkemizde kullanımının çok yaygın olmadığı saptanmıştır
• ( 2 5 ) . I s ı ya d a ya n ı k l ı c a m l a r ı n y e m e k pişirilmesinde ve saklanmasında en uygun araç oldukları, ürünle reaksiyona girmedikleri bilinmektedir (26). Araştırmamızda her iki grubun da salça-turşu gibi pH yönünden reaksiyon hızı Aker, E., Ulusal Gıda Kontrol Semineri Açılış Konuşması, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Gıda Kontrol Hizmetleri Güçlendirme Projesi, Hıfzısıhha Okulu Yayınları, Ankara,1979.
• Nayga, R.M., Retail health marketing: evaluating :63,1981. consumers' choice for healtier foods, Health Marketing Q., 16(4): 53-65, 1999.
• Bozkurt, Ş. Tetra-pak, Tetra News, Türkiye, 17:1-12, Yiğit, V., Çevre Kirliliği ve Ambalaj, Gıda Dergisi, (2). ,143, 1987.
• Kipmen,T. Plastik Ambalaj Malzemesinin Gıdalara Etkisi.Gıda 3 (4-5): 187-195, 1978.
• Tarhan, g., Gıda Ambalajının Değişik Açılardan Pekin, B. Çevre ve Kanser, Masa Ambalaj, İzmir, 73-77, İncelenmesi, Türkiye IV. Gıda Kongresi, Gıda Teknolojisi Derneği, Yayın No:5, Ankara, 1984.
• Ekşi,A. Konserve Kutularda Korozyon Olayı Nedenleri, Azaltma Olanakları, Bursa Gıda Kontrol Eğitim Enstitüsü, yayın no.6, Bursa, 1976.
• Türkiye'de Gıda Sanayiinde Cam Ambalaj Semineri Bildirileri, Cam Pazarlama A.Ş. Yayın No:1985/3, Ankara.
• Özgüneş,H., Duru,S., Kayakırılmaz,K., Konserve Salçalarda Kurşun, Bakır, Çinko Düzeyleri ve Depolama Süresinin Bu Düzeylere Etkisi, Doğa Bilim Dergisi, (2): 153-161, 1983.
• Katkı Maddeleri Üzerinde Araştırmalar, TÜBİTAK Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Enstitüsü. Beslenme ve Gıda Teknolojisi Ünitesi, Yayın No:41, Gebze, 1980.
• Özgüneş,H., Duru,S., Kayakırılmaz,K., Konserve Salçalarda Konserve Kutusu Açıldıktan Sonra Saklama koşularının Kurşun, Bakır, Çinko Düzeyleri ve Depolama Süresinin Bu Düzeylere Etkisi, Doğa Bilim Dergisi, 7(2): 147-151, 1983.
• Ekonomik ve Gelir Düzeylerine Bağlantılı Olarak Besin Harcama Payları, Beslenme ve Diyet Dergisi, 21:1, Alpar,C., Panel konuşması, Türkiye'de Gıda Sanayisinde Cam Ambalajın Yeri. Cam Pazarlama A.Ş., yayın no.3, 72, 1985.
• Mangır,M., Yiyecek Alışkanlıkları, Gıda Dergisi, 12:1, Aktan,N., Yaş Meyve ve Sebzelerin Sterenk,T., Inside A Buying Decition, Part III, Journal of American Dietetic Association, 83(3):386, 1983.
• Değerlendirilmesinde Cam Ambalajlar, Türkiye'de Gıda Sanayisinde Cam Ambalajın Yeri. Cam Pazarlama A.Ş., yayın no.3, 39-46, 1985.
• Hartag,A.P., Some Observations on Yemeni Food Habits, Nutrition Newsletter, 3: 1-9, 1979.
• Karacabey,A., Çeşitli Kaplarda Isıtılan Sütlerde Gönül,M., Gıdada Kalite Kontrolü, Türkiye V. Gıda Adsorbsiyon Sonucu Meydana Gelen Kayıplar, Gıda, (4): 173-175, 1982.
• Kongresi, Gıda Teknolojisi Derneği, Yayın No:8, Ankara, 1986.
• Vural,N., Türkiye'de Kullanılan Plastik Besin Kaplarının Toksikoloji Açısından Değerlendirilmesi, Ankara, Eczacılık Fakültesi.Mec. 7(2): 163-181, 1977.
• Eğitim ve Ekolojik Etmenlerle İlgili Nedenleri ve Çözüm Önerileri, Beslenme ve Diyet Dergisi, 10:50-62, 1981.
• Yiğit,E., Evranos,Ö., Gıda Ambalajlanmasında Kullanılan Plastikler Üzerinde Araştırmalar, TÜBİTAK Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Enstitüsü Beslenme ve Gıda Teknolojisi Ünitesi, yayın no.29, Gebze, 1978.
• Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması, Hacettepe Üniv. Sağlık Bilimleri Fak. Ev İdaresi ve Aile Ekonomisi Programı, Bilim Uz. Tezi, Ankara, 1979.
• Olpak,N., İçme Sularının Ambalajlanmasında Kullanılan PVC'nin İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri, Ege Üniv. Fen Fak., Kimya Böl, Biyokimya Anabilim Dalı doktora tezi, İzmir, 1986.