BibTex RIS Kaynak Göster

TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 4, 1 - 25, 26.12.2015

Öz

Makale; Kurtuluş Savaşı sonrası kurulan yeni devletin siyasi ve hukuki alanda yapmış olduğu düzenlemelerinin içeriğinin doldurulması konusundaki sorun üzerine odaklanmaktadır. Modernleşme sürecinde Batılı tarzda bir reform anlayışı genel doğru olarak kabul edilse de, Batı’nın hangi tarzının reformlar için alınması gerektiği tartışma konusuydu. Bu tartışmalar sadece entellektüel temelde olan tartışmalar değildi. Aynı zamanda siyasal kadro içinde de olan tartışmalardı. Osmanlı’nın son döneminde başlayan Batılılaşma tartışmaları Cumhuriyet’in kuruluşu ile devam etmiş ve 1930’lı yıllara gelindiğinde, Batı’nın asimilasyonu endişesiyle eleştirilmeye başlanmıştı. Bunun üzerine Atatürk’ün öncülüğünde Avrupamerkezci yaklaşımdan uzaklaşılarak Türkmerkezli yaklaşıma yönelinmişti. Atatürk’ün vefatına kadar süren bu yaklaşım, Atatürk sonrası, yani İnönü döneminde terk edilerek tekrar hümanist anlayış doğrultusunda Avrupamerkezli yaklaşıma geçmişti. Ancak Batılılaşma hareketlerinin başlangıcından beri var olan “Nasıl bir Batılılaşma?” tartışması gibi, hümanist anlayış doğrultusundaki Avrupamerkezci yaklaşımda da benzer tartışmalar yaşanmıştı. Böylece bu tartışmalar farklı hümanist anlayışlar ortaya çıkarmıştı. Dolayısıyla makale bir dönem hem siyasal ve eğitim alanında hem de entellektüel sahada baskın tartışma konusu olan hümanizma üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Hümanizma, Türkmerkezli, Avrupamerkezli, Klasik Batı  Evreni, Klasik  Türk Evreni

The article focuses upon the issues related to fulfilling the contents of those political and legal orders put into effect by the new state established after the Independence War. Even though it was generally accepted a westernist approach in the modernization process, the dispute was over what manner of the West to be preferred. It was not only the focus of the intellectuals, but also of the political elites. The dispute over Westernization, which had started in the last period of Ottoman State, continued by the establishment of the Republic and had an increase in the 1930s with a concern on the consequences of possible assimilation. Upon that concern, there was a shift from the Eurocentered approach to a Turkishcentered approach in the leadership of Atatürk. This change of approach had continued until the death of Atatürk. By the rule of İnönü, a retrospective move to Eurocentered approach with hümanist perspective took place. As seen in the arguments over Eurocenterism, this time a dispute rose over what humanites perspectives to be adopted. The article concentrates on humanism that was the dominant subject not only in the political, educational spheres but also intellectual discourse in this periodof time.

 

Key Words: Humanism, Turkishcentered Approach, Eurocentered Approach, Classic Western Universe, Classic Turkish Universe

 

Kaynakça

  • AKKAYA, Bülent; “İnönü Dönemi Kültür Politikalarında Hümanizm”, History Studies, Volume 4/1, 2012.
  • AKYILDIZ, Kaya; “Mavi Anadoluculuk”, Ed. Uygur Kocabaşoğlu, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce -Modernleşme ve Batıcılık-, 4. Baskı, Cilt 3, İletişim Yayınları, İstanbul, 2007.
  • DOĞAN, Mehmet Can; “Yücel” Dergisinin Fikri ve Edebi Tahlili”, Gazi Türkiyat, Sayı 3, Güz 2008.
  • ERGÜL, Selim Temo; “Dil, Siyaset ve Edebi Eleştiri Bağlamında Mavi Anadolu Hareketi”, Tarih Okulu Dergisi, Yıl 7, Sayı XIX, Eylül 2014.
  • HACIİBRAHİMOĞLU, Işıl Çakan; Cumhuriyet ve Hümanizma Algısı, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2012.
  • KARACASU, Barış; “Mavi Kemalizm-Türk Hümanizmi ve Anadoluculuk-“, Ed. Ahmet İnsel, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce-Kemalizm-, 5. Baskı, Cilt 2, İletişim Yayınları, İstanbul, 2006.
  • KESKİN, Yusuf; “Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel Döneminde Ortaokul-Lise Tarih Programları ve Ders Kitaplarındaki Dönüşüm”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı 30, Mayıs-Haziran 2012.
  • KONUK, Kader; Doğu Batı Mimesis -Auerbach Türkiye’de-, Çev. Can Evren, Metis Yayınları, İstanbul2013.
  • NAUERT, Charles G.: Avrupa’da Hümanizma Ve Rönesans Kültürü, Çev. Bahar Tırnakçı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2011.
  • ÖZÇELEBİ, Betül; “Türk Edebiyatında hümanist Eleştiri Anlayışının Temelleri”, 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları-ICANAS, 10-15 Eylül 2007 Ankara, Bildiri Kitabı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara, 2008.
  • SEZEN, Yümni; Hümanizm ve Türkiye, İz Yayıncılık, İstanbul 2005.
  • SİNANOĞLU, Suat; Türk Hümanizmi, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1988
  • ŞAKAR, Akif Şakir; Kısaca Humanizma ve Doğu’nun Geriliği, Baha Matbaası, İstanbul, 1960.
  • YILDIRIM, Emre; “Erken Cumhuriyet Yılları Milli Kimlik Tartışmaları: Hasan Ali Yücel ve Türkiye’de Hümanizma Arayışları”, Turkish Studies, Volume 8/7 Summer 2013.
  • ZEKİYAN, Boğos: Hümanizm (İnsancılık) -Düşünsel İçlem ve Tarihsel Kökenler-, İnkılap Kitabevi, İstanbul, 2005.
Toplam 15 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Tüm Sayı
Yazarlar

Şenol Durgun

Yayımlanma Tarihi 26 Aralık 2015
Gönderilme Tarihi 11 Ekim 2015
Yayımlandığı Sayı Yıl 2015 Cilt: 2 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Durgun, Ş. (2015). TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH. Akademik Hassasiyetler, 2(4), 1-25.
AMA Durgun Ş. TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH. Akademik Hassasiyetler. Aralık 2015;2(4):1-25.
Chicago Durgun, Şenol. “TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH”. Akademik Hassasiyetler 2, sy. 4 (Aralık 2015): 1-25.
EndNote Durgun Ş (01 Aralık 2015) TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH. Akademik Hassasiyetler 2 4 1–25.
IEEE Ş. Durgun, “TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH”, Akademik Hassasiyetler, c. 2, sy. 4, ss. 1–25, 2015.
ISNAD Durgun, Şenol. “TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH”. Akademik Hassasiyetler 2/4 (Aralık 2015), 1-25.
JAMA Durgun Ş. TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH. Akademik Hassasiyetler. 2015;2:1–25.
MLA Durgun, Şenol. “TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH”. Akademik Hassasiyetler, c. 2, sy. 4, 2015, ss. 1-25.
Vancouver Durgun Ş. TÜRKMERKEZLİ YAKLAŞIMDAN AVRUPA MERKEZLİ YAKLAŞIMA GEÇİŞTE HÜMANİZMA / HUMANISM: THE TRANSITION FROM TURKISCHCENTERED APPROACH TO EUROCENTRIC APPROACH. Akademik Hassasiyetler. 2015;2(4):1-25.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.