Cari Açık Tartışmaları Bağlamında Türkiye'de Vergi Reformu / Tax Reform in Turkey within the Context of Current Account Deficit Debates

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 7, 23 - 38, 27.05.2017

Fatih Sarıoğlu

Öz

Öz

Türkiye’de yüksek cari açık oranının bir ekonomik
krize yol açacağına ilişkin tartışmalar uzun süredir gündemde yer almaktadır.
Ekonomi politikasını yönetenler zaman zaman cari açığın azaltılmasına yönelik
tedbirler almaya çalışmaktadır. Alınan önlemler arasında ithalatın
azaltılmasına ilişkin kısa vadeli olanlar daha çok dikkat çekmektedir. Oysa
Türkiye’de ithalat aynı zamanda ihracatın ve ekonomik büyümenin belirleyicisi olduğundan,
ithalatın azalması hem ihracatı hem de büyüme rakamlarını geriletmektedir. Cari
açığın azaltılması ve ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği bakımından alınacak
tedbirlerin uzun vadeli ve sağlıklı tercihlere dayanması gerekmektedir. Bu
yönüyle bakıldığında cari açık tartışmaları gerek özel gerekse kamusal
tasarrufun artırılmasına odaklanmaktadır. Tasarruflar üzerinde kısa vadede
etkili gelir vergisi ve özel tüketim vergisi ile uzun vadede etkili servet
vergilerinde bir süredir değişiklik yapılması planlanmaktadır. Bu çalışmada
özellikle kamusal tasarrufların artırılmasına ilişkin son dönemde tartışılmakta
olan vergi kanunları değişikliklerine dikkat çekilmekte ve söz konusu
değişikliklerin toplam tasarruflar ve cari açık üzerindeki muhtemel etkileri
üzerinde durulmaktadır. İlave olarak vergi reformlarının vergi adaleti üzerinde
yaratacağı etkiler de analiz edilmektedir. Böylece, vergi politikası
uygulayıcılarına ekonomik etkinlik ile vergi adaleti arasındaki değiş – tokuş
ilişkisini gözetmeleri için yol gösterilmesi amaçlanmaktadır.    

Anahtar Kelimeler: Cari Açık, İkiz Açık, Bütçe Açığı, Ekonomik Büyüme,
Kamusal Tasarruf, Vergi Reformu, Dış Ticaret Açığı.

Anahtar Kelimeler

Cari Açık, İkiz Açık, Bütçe Açığı, Ekonomik Büyüme, Kamusal Tasarruf, Vergi Reformu

Tax Reform in Turkey within the Context of Current Account Deficit Debates

Öz

The debates regarding a potential economic crisis
driven by high level of current account deficits have long been going on in
Turkey. Economic policy makers occasionally enact measures to reduce the
current account deficits. Among those measures, the policies which aim at
reducing imports in the short run are the most prominent practices. Yet, as the
import level is an important determinant of the economic growth and the
exports, a decline in imports brings about a downturn in both of those economic
indicators. Hence, in order to reduce the current account deficits and maintain
a sustainable economic growth, the measures need to be based on sound policy
choices with a long run perspective. In this view, the recent current account
deficit debates focus, to a large extend, on the methods of increasing the
private savings as well as the public savings. It has been recently planned to
make some alterations in excise tax and income tax, which are influential on
the savings in the short run, along with revisions in the property tax, which
has a long run effect thereon. The purpose of this study is to evaluate the
recently debated amendments to the tax code which intend to raise the public
savings, and thereby to point out the potential impacts of those amendments on
total savings in the economy along with the level of current account deficits.
Additionally, the study provides a look into the possible impact of tax reform
on tax justice. In this manner, it is aimed to guide tax authorities to account
for the trade-off between economic efficiency and tax justice.

Anahtar Kelimeler

Current Account Deficit, Twin Deficit, Economic Growth, Public Saving, Tax Reform

Kaynakça

• Akbostancı, E. ve Tunç, İ. (2002), Turkish Twin Deficits An Error Correction Model of Trade Balance, Economic Research Center Working Papers, N.01/06 Ankara: Middle East Technical University.
• Aksu, H. ve Başar, S. (2009). Türkiye İçin İkiz Açıklar Hipotezinin Tahmini: Bir Sınır Test Yaklaşımı, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(4), 1-14.
• Altıntaş, H. ve Taban, S. (2010): Türkiye’de İkiz Açık Sorunu ve Feldstein – Horioka Hipotezi: ARDL Yaklaşımı ve Nedensellik Araştırması, Küresel Krizler ve Ekonomik Yönetişim, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi-I, 15-16 Nisan 2010, Malatya, 1704-1734, (http://ozal.congress.inonu.edu.tr/ekitap.html) 1704-1734.
• Ata, A. ve Yücel, F. (2003). Eş Bütünleşme ve Nedensellik Testleri Altında İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye Uygulaması, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 97-103.
• Ay, A., Karaçor, Z., Mucuk, M., ve Erdoğan, S. (2004). Bütçe Açığı - Cari İşlemler Açığı Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği (1992-2003), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 75-82.
• Bahtiyar, G. ve Bakır, H. (2011). Türkiye’de İkiz Açık Hipotezi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), Issn: 1309-8020 (Online) 79-88.
• Chester, C.R. (1976). Inheritance and Wealth Taxation in a Just Society, Rutgers Law. Review. (30), 62.
• Coakley, J. and Kulasi, F. and Smith, R. (1998). The Feldstein–Horioka Puzzle and Capital Mobility: A Review, International Journal of Finance and Economics (3), 169–188.
• Coşkun, L.A. (2015). Yurtdışında İntikal Eden Servetlerin Vergilendirilmesi, http://www.fortuneturkey.com/yazarlar/leon-aslan-coskun/yurtdisinda-intikal-eden-servetlerin-vergilendirilmesi-106#popup.
• Eğilmez, Mahfi (2015). Büyüme İle Cari Açık İlişkisi, http://www.mahfiegilmez.com/2015/12/buyume-ile-cari-ack-iliskisi.html
• Erkılıç, S. (2006). Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İstatistik Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Eşiyok B. A. (2012). Türkiye Ekonomisinde Cari Açık Sorunu ve Nedenleri, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 49(569), 63-86.
• Feldstein, M. (1992). Analysis: The Budget and Trade Deficits Aren’t Really Twins, Challenge 35(2), 60-63.
• Ghosh, A. and Ramakrishnan, U. (2012). Current Account Deficits: Is There a Problem? http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/basics/current.htm
• Gnimassoun, B. ve Mignon, V. (2013). Current-Account Adjustments and Exchange-Rate Misalignments, CEPII Working Paper, September (29), http://www.cepii.fr/PDF_PUB/wp/2013/wp2013-29.pdf
• Gök, B. ve O. Altay (2007). Türkiye’de İkiz Açıklar Hipotezi: 1989 - 2005, TISK Akademi, 1, 187-197.
• Günaydın, İ. (2004). Bütçe ve Ticaret Açıkları Arasındaki İlişki: Türkiye Uygulaması, Ekonomik Yaklaşım, 15(52-53), 143-160.
• Holmes, M.J. (2010). A Reassessment of The Twin Deficits Relationship, Applied Economics Letters, 17(12), 1209-1212.
• Khalid, A. M. and Guan, T.W. (1999). Causality Tests of Budget and Current Account Deficits: Cross-Country Comparisons." Empirical Economics, 24(3), 389-402.
• Kremers, J.M. (1988). Long-run Limits on The US Federal Debt, Economics Letters, 28(3), 259-262.
• Kuştepeli, Y.R. (2001). An Empirical Investigation of the Feldstein Chain for Turkey, DEÜ İşletme Fakültesi Dergisi, (2)1, 99-108.
• Kutlar, A. ve Şimşek, M. (2001). Türkiye'de Bütçe Açıklarının Dış Ticaret Açıklarına Etkileri, Ekonometrik Bir Yaklaşım: 1984:4 - 2002:2, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari BilimDEÜler Fakültesi Dergisi, 16(1), 1-13.
• Mangır, F. (2012). Türkiye İçin İkiz Açıklar Hipotezi Testi (1980-2011), Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 136-149.
• Miller, S..M. and Russek, F.S. (1989). Are The Twin Deficits Really Related? Contemporary Economic Policy, (7), 91–115.
• Özbek, O. (2008). Ekonomik Kriz Belirtisi Olarak Cari Açık-Büyüme İlişkisi, İZTO, Ar&Ge Bülten, Şubat
• Peker, O. (2009). Türkiye’deki Cari Açık Sürdürülebilir mi? Ekonometrik Bir Analiz, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 164 – 174.
• Sever, E. ve Demir, M. (2007). Türkiye’de Bütçe Açığı İle Cari Açık Arasındaki İlişkilerin VAR Analizi İle İncelenmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Nisan, 2(1), 47-63.
• Telatar, E. (2011). Türkiye’de Cari Açık Belirleyicileri ve Cari Açık - Krediler İlişkisi, Bankacılar Dergisi, (78), 22-34.
• Tunçsiper, B. ve Sürekçi, D. (2011). Türkiye’de İkiz Açıklar Hipotezinin Geçerliliğinin Zaman Serisi Analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 103-120.
• Uğur, A. A. ve Karatay, P. (2009). İkiz Açıklar Hipotezi: Teorik Çerçeve ve Hipoteze Yönelik Yaklaşımlar, Sosyoekonomi, (1), 101-122.
• Utkulu, U. (2001). Türkiye’de Dış Açıkların Belirleyicileri: Ekonometrik Bir İnceleme, DEÜ İİBF Dergisi, 16(2), 113-132.
• Uygur, E. (2012). Türkiye’de Cari Açık Tartışması, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni 2012/25, http ://www.tek.org.tr
• Volcker, Paul A. (1984). Facing up to The Twin Deficits, Challenge 27(1), 4-9.
• Zengin, A. (2000). "The Twin Deficits Hypothesis (The Turkish Case). http://www.opf.slu.cz/vvr/akce/turecko/pdf/Zengin.pdf.
• http://milliyet.com.tr
• http://hurriyet.com.tr
• http://sabah.com.tr
• http:// www.capital.com.tr/capital-dergi
• http://tcmb.gov.tr
• http://maliye.gov.tr
• http://tuik.gov.tr.
• http://hazine.gov.tr.