Derleme Sözlüğü’nde Görülen /Ğ/ Eksenli Ses Olayları / /Ğ/ Axis Sound Events Shown in the Derleme Sözlüğü
Öz
Anadolu ağızlarının sınıflandırılması üzerine yapılan
çalışmalarda, ana ağız bölgeleri arasındaki farklılıkların belirlenmesinde
kullanılan unsurlardan bir tanesi de ses olaylarıdır. Ses olayları bazı ağız
gruplarını birleştirirken bazılarını da birbirinden ayırmaktadır. /ğ/ ünsüzü de
Anadolu ağızlarında çeşitli ses olaylarına sebep olmuştur. Bundan dolayı da ana
ağız gruplarını belirleyici unsurlardan bir tanesi olarak kullanılmıştır.
Türkçenin tarihî dönemlerinde yer
almayan /ğ/ ünsüzü, Batı Türkçesinde ortaya çıkmıştır. Yazı dilinde istikrarlı
bir şekilde gösterilen /ğ/ ünsüzünün Anadolu ağızlarındaki durumu ise
değişiklik göstermektedir.
Bu çalışmada, Derleme Sözlüğü’nde görülen /ğ/ eksenli
ses olayları ele alınmıştır. Değişikleri gösterebilmek adına sonu /ğ/ ünsüzü
ile biten tek heceli sözcükler, hece başında /ğ/ ünsüzü bulunduran sözcükler ve
hece sonunda /ğ/ ünsüzü bulunduran sözcükler belirlenmiştir. Değişikliklerin
tespit edilmesinde bu sözcükler kullanılmıştır. Ses olaylarının Anadolu
ağızlarındaki durumunu bir bütün olarak görebilmek adına belirlenen üç ana
başlık için birer Türkiye haritası hazırlanmış ve değişiklikler bu haritalar
üzerinde gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BANGUOĞLU, T. (2015), Türkçenin Grameri, 10. Baskı, TDK Yayınları, Ankara.
- ÇOŞKUN, V. (2000), Türkiye ve Özbek Türkçelerinde “ğ”, Türk Dünyası” Dil ve Edebiyat Dergisi, 9, 251-260.
- ERGİN, M. (2008), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım / Yayım / Dağıtım, İstanbul.
- KARAAĞAÇ, G. (2013), Türkçenin Dil Bilgisi, 2. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara.
- KARAHAN, L. (2011), Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, TDK Yayınları, Ankara.
- KORKMAZ, Z. (1994), Nevşehir ve Yöresi Ağızları, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu TDK Yayınları, Ankara.
- Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, 2. Baskı (1993), TDK Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Öz
In the studies on theclassification of Anatolian dialects, one of the elements used in determining the
differences between the main mouth regions is sound events. While sound events
combine some accent groups, they split some others. The /ğ/ consonant has caused
various sound events in Anatolian dialects. Therefore, it has been used as one
of the determining elements the main mouth groups.
The /ğ/
consonant which did not exist during the historical periods of Turkish emerged
in Western Turkish. The condition of /ğ/ consonant that is shown regular in written
language shows variety in Anatolian accents.
This study deals with
the /ğ/ consonant based sound events seen in Derleme Sözlüğü. To show the changes in
the single-syllabic words ending with / ğ /
consonant, polysyllabic words that have /ğ/ consonant at the beginning of the syllable
and polysyllabic words that have /ğ/ consonant at the end of the syllable have
been identified. These words have been used to determine the changes. Three
Turkey maps have been prepared for the three main titles determined to see the
state of the sound events in Anatolian dialects as a whole, and the changes are
shown on these maps.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BANGUOĞLU, T. (2015), Türkçenin Grameri, 10. Baskı, TDK Yayınları, Ankara.
- ÇOŞKUN, V. (2000), Türkiye ve Özbek Türkçelerinde “ğ”, Türk Dünyası” Dil ve Edebiyat Dergisi, 9, 251-260.
- ERGİN, M. (2008), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım / Yayım / Dağıtım, İstanbul.
- KARAAĞAÇ, G. (2013), Türkçenin Dil Bilgisi, 2. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara.
- KARAHAN, L. (2011), Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, TDK Yayınları, Ankara.
- KORKMAZ, Z. (1994), Nevşehir ve Yöresi Ağızları, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu TDK Yayınları, Ankara.
- Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, 2. Baskı (1993), TDK Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Ayrıntılar
| Bölüm | Tüm Sayı |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Mayıs 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Şubat 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 4 Sayı: 7 |
Kaynak Göster
MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ
Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.