ORTADOĞU’DA BARIŞI TESİS ETMEDE NEO-OSMANLICILIK BİR SEÇENEK OLABİLİR Mİ?

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 9, 1 - 15, 31.05.2018

Gülsen Kaya Osmanbaşoğlu

Öz

Geçtiğimiz son on yılda Türkiye’de neo-Osmanlıcılık olarak tanımlanabilecek bir süreç, yalnızca siyasal alanı değil, kültürel ve toplumsal alanı etkisine aldı. Yasal mevzuatta böyle bir yükümlülüğü olmayan Türkiye’nin Suriye’den gelen göç dalgasına verdiği içermeci tepkide, çeşitli Ortadoğu ülkeleri ile geliştirdiği ilişkide, Kudüs'ün İsrail'in başkenti olaraktanınmasına karşı yürütülen müzakereci ve sonuç odaklı tutuma öncülük etmede ve iç siyasette anlam bulan neo-Osmanlıcılık akımının yansımaları üzerinde duran bu çalışma, öncelikle Ortadoğu ve neo-Osmanlıcılık kavramlarının kökenlerine ilişkin problematiği ortaya koyacak ve sonrasında Ortadoğu’da barışın tesis edilmesi için neo-Osmanlıcığın uygulanabilir ve sürdürülebilir bir alternatif olup olamayacağını incelenecektir. Bunu yaparken, yalnızca dış politikadaki aktörlerin değil, Türkiye iç siyasetinde yer alan farklı aktörlerin neo-Osmanlıcılığa geliştirdiği tavır yorumsamacı bir metodla incelenecek, bu konudaki fırsatlar ve kısıtlar ortaya konulmaya çalışılacaktır.  Çalışmanın temel varsayımlarından bir tanesi, Türkiye’deki ve Ortadoğu’daki toplumların hükümet politikaları tarafından şekillendirilen pasif alıcılar olmadıkları, aynı zamanda bu toplumların kendi beklenti ve taleplerini ortaya koyarak, hükümet politikalarının şekillenmesine etki ettikleri ve buradaki etkileşimin karşılıklı olduğudur.

Anahtar Kelimeler

Neo-Osmanlıcılık, Ortadoğu, Dünya Görüşü

CAN NEO-OTTOMANISM BECOME AN OPTION FOR THE PEACEBUILDING PROCESS IN THE MIDDLE EAST?

Öz

In
the last decade, a process which can be defined as Neo-Ottomanism considerably
affected both political, cultural and social spheres in Turkey. This study
elucidates the concept of Neo-Ottomanism which derived its meaning from a broad
scope of events ranging from Turkey's inclusive response towards the wave of
immigration from Syria, whilst there is no legal obligation, increasing
relationships with The various Middle Eastern countries, leading to the
result-oriented negotiations on the dispute stemming from Jerusalem's
recognition as the capital of Israel as well as to domestic politics. Thus,
this study examines the question of whether the Neo-Ottomanism can be a viable
and sustainable option for establishing peace in the Middle East. In doing so,
besides foreign policy actors, different domestic actors' perception of neo-Ottomanism
will be examined through a hermeneutic approach, and existing opportunities and
constraints will be revealed in this regard. One of the underlying assumptions
of this study is that the Middle Eastern and Turkish societies are not merely
passive ones shaped and directed by government policies per se; instead, those
societies are trying to influence government policies while putting forth their
expectations and demands; the interaction between the community and government
are mutual.

Anahtar Kelimeler

Neo-Ottomanism, The Middle East, Worldview

Kaynakça

• Danforth, N. (2016, 19 Mayıs). How the Middle East was Invented, The Washington Post, (Erişim tarihi 18 Ocak 2018). https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/05/19/the-modern-middle-east-is-actually-only-100-years-old/?utm_term=.76b90a5960ba. Davutoğlu, A. 2001. Stratejik Derinlik: Türkiye’nin Uluslararası Konumu. İstanbul: Küre Yayınları. Erdem, C. Y. (2017). Ottomentality: Neoliberal Governance of Culture and Neo-Ottoman Management of Diversity, Turkish Studies, 18(4), 710-728. DOI: 10.1080/14683849.2017.1354702
• Erdoğan, E. (2013). Dış Politikada Siyasallaşma: Türk Kamuoyunun “Davos Krizi” ve Etkileri Hakkındaki Değerlendirmeleri, Uluslararası İlişkiler, 10(37), 37-67.
• GENAR. (2009). 2009 Türkiye, Toplum, Siyaset Araştırması. (Erişim tarihi: 18 Mart 2018) <<http://www.genar.com.tr/download/2009-7-EKiM-TurkiyeTOPLUM-VE-siyaset-arastirmasi-3-1.ceyrek.pdf>>
• Hogarth, D.G. (1902). The Nearer East. D. Appleton and Company. (Erişim tarihi: 14 Mart 2018, Bilkent Kütüphanesi) <<https://archive.org/details/nearereast00hoga>>
• Hür, A. (2015, 31 Mayıs). 'Nevzuhur' Fetih Bayramı. Radikal. (Erişim tarihi: 15 Şubat 2018) http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ayse-hur/nevzuhur-fetih-bayrami-1369517/
• Hürriyet. (2018, 4 Nisan). Ankara’dan Dünyaya Suriye Mesajı: Toprak Bütünlüğü Olmazsa Olmazımız. (Erişim tarihi: 06 Nisan 2018) <<http://www.hurriyet.com.tr/gundem/ankaradan-dunyaya-suriye-mesaji-toprak-butunlugu-olmazsa-olmazimiz-40794850>>
• Hürriyet. (2012, 6 Mart). “Fetih 1453” Tüm Zamanların Rekorunu Kırdı. (Erişim tarihi: 12 Ocak 2018) <<http://www.hurriyet.com.tr/gundem/fetih-1453-tum-zamanlarin-rekorunu-kirdi-20062913>>
• Karpat, K.H. (2002). Studies on Ottoman Social and Political History: Selected Articles and Essays. Leiden: Brill.
• Kayalı, H. (1977). Arabs and Young Turks: Ottomanism, Arabism and Islamism in the Ottoman Empire, 1908–1918. Berkeley & Los Angeles: University of California Press.
• Koppes, C. (1976). Captain Mahan, General Gordon, and the Origins of the Term 'Middle East'. Middle Eastern Studies, 12(1), 95-98. Retrieved from <<http://www.jstor.org/stable/4282584>>
• Kutlay, M. (2011). Economy as the 'Practical Hand' of 'New Turkish Foreign Policy': A Political Economy Explanation, Insight Turkey, 13 (1), 67-88. Meriç, C. (1998). Kırk Ambar. İletişim Yayınları: İstanbul. Metropoll. (2012) Türkiye’de Siyasal Durum Araştırması, Metropoll Stratejik ve Sosyal Araştırmalar, <<http:// www.metropoll.com.tr/report/get/193/1>> (Erişim Tarihi 15 Aralık 2017).
• Müftüler-Baç, M. ve E. F. Keyman. (2012). Turkey under the AKP: The Era of Dominant-Party Politics, Journal of Democracy, 23(1): 85-99. Ongur, H.Ö. (2015). Identifying Ottomanisms: The Discursive Evolution of Ottoman Pasts in the Turkish Presents, Middle Eastern Studies, 51(3), 416-432. DOI: 10.1080/00263206.2014.976622
• Öniş, Z. (2012). The Triumph of Conservative Globalism: The Political Economy of the AKP Era, Turkish Studies, 13(2), 135-152, DOI: 10.1080/14683849.2012.685252
• Popper, K.R. (1958). On the Status of Science and of Metaphysics, Ratio, 1(2), 268-269.
• Sabah. (2012, 12 Ocak). Yunanistan’da Fetih 1453 İsyanı. (Erişim tarihi: 19 Ocak 2018) <<https://www.sabah.com.tr/yasam/2012/01/12/yunanistanda-fetih-1453-isyani>>.
• Sartori, G. (1969). Politics, Ideology, and Belief Systems, The American Political Science Review, 63(2), 398-411.
• Sierra, M. (2009). Depersonalization: A New Look at a Neglected Syndrome. Cambridge: Cambridge University Press.
• Smith, C.G. (1968). The Middle East, Journal of Contemporary History, 3(3), 3-17.
• Star. (2013, 3 Nisan). Başkanlık da Olabilir Yeter ki Balansı Olsun.(Erişim tarihi: 05.03.2018) <<http://www.star.com.tr/politika/baskanlik-da-olabilir-yeter-ki-balansi-olsun-haber-741693/>>
• TRT Haber. (2012, 13 Ocak). Fetih 1453 Filmine Balkanlardan Büyük Talep. (Erişim tarihi: 19 Ocak 2018). <<http://www.trthaber.com/haber/kultur-sanat/fetih-1453-filmine-balkanlardan-buyuk-talep-24118.html>>
• Vatan. (2012, 6 Ekim). “Fetih 1453” Filmine Yasak. (Erişim tarihi: 19 Ocak 2018)<<http://www.oncevatan.com.tr/kultur-ve-sanat/fetih-1453-filmine-yasak-h13832.html>>
• Vidal, C. (2008). Wat is een wereldbeeld? (What is a Worldview?), Van Belle, H. & Van der Veken, J., (Ed), Nieuwheid denken. De wetenschappen en het creatieve aspect van de werkelijkheid, Acco, Leuven. (Erişim tarihi: 17.03.2018) <<http://cogprints.org/6094/2/Vidal_2008-what-is-a-worldview.pdf>>
• Yavuz, M. H. (1998). Turkish Identity and Foreign Policy in Flux: The Rise of Neo Ottomanism, Critique: Critical Middle Eastern Studies, 7(12), 19–41.