Öz
This work offers a study of the
Ottoman/Turkish imagery in history textbooks in Kosovo. The unit of research is
the compulsory textbooks prepared for the Albanian students in primary and
middle schools in Kosovo in the year 2010-2011. Textbooks, which usually are
the first meeting of the individual with history, are a main subject in
educational sciences due to the fact that they are the compulsory study units
which are designed by the states, reflections of the “official” national
histories. However, little research has been carried on the history textbooks
in Kosovo. This study, which aims to shed light on the negative imageries in
these books is inspired by the speeches made by the former Turkish Education
Minister Ömer Dinçer and former Foreign Minister Ahmet Davutoğlu and following
reflections and discussion in Kosovo in the year 2011. In this study, 5th Grade
history textbook prepared for Kosovo Turks was also took into account for the
comparison.History textbooks have been studied under the light of the aforementioned
discussions. Positive and negative images of the Ottoman/Turkish image are
addressed in this study. Negative descriptions of the Ottoman administrative
system were one of the issues which required more attention. Such descriptive
words as occupier, terror, captures children and despotic for the Ottoman rule
were used.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bajraktari J. & Bicaj İ. (2006). Historia 11:Gjimnazi Pergjitshem Botim i Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Bayraktar, U. B. (2011). “ Mythifying te Albanians: A Historical Discussion on Vasa Efendi’s “Albania and the Albanians” ”, Balkanologie, Vol.: XIII, No:1-2, December 2011.
- Bisaj İ. & Ahmeti İ. (2006). Historia 10: Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor
- Bicaj İ. & Ahmeti İ. (2006) Historia 12: Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor
- Bicaj İ. & Demaj F. (2006). Historia 13: Gjimnazi Pergjitshem Botim e Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Bicaj İ. & Salihu A. (2009). Historia 7: Botim i Peste, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor
- Bozbora N. (1997). Osmanlı Yönetiminde Arnavutluk ve Arnavut Ulusçuluğunun Gelişimi, İstanbul: Boyut Kitabevi.
- Derviş, F. (2010) Tarih 5, Priştine: Shtepia Botuese Libri Shkollor.
- Elsie, R. (2010). Historical Dictionary of Albania, Plymouth: Scarecrowpress.
- Frasheri, S. (1899). Shqiperia, ç’ka çene, ç’ka eshte e ç’do te behete?, Bucharest: Dituria (New Edition: Prishtine, 1999).
- Hobsbawn E. (1992). March-April, Etnicity and Nationalism in Europe Today, Antropology Today, Vol: 8
- Jazexhi, O. (2011). Düşmani Tasvir: Arnavutluk Lise Ders Kitaplarındaki Türk ve Osmanlı İmajı, Balkan Araştırmaları Dergisi, Vol: 2
- Jazexhi, O. (2007). December, Komünizm sonrası Arnavutlukta İslamafobinin Politik İstismarı, Uluslararası İslamofobi Konferansı, İstanbul.
- Kadare, İ. (2011). Kuşatma, İstanbul, Profil Yayıncılık.
- Mayfield, J. Enver Hoxha’s Project for a Post Modern Communist Albania: Libertaion, Proletarian Rule, Atheism, and Extreme Isolationism, http://euroheritage.net/hoxhaimperialism.shtml [Accessed: 10.07.2012]
- Rexhepi F. & Demaj F. (2009). Historia 5: Botim e Trete, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Rexhebi F. & Demaj F. (2009). Historia 6: Botim i Peste, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Rexhepi F. & Demaj F. (2009). Historia 8: Shkolla e Mesme e Ulet, , Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Rexhepi F. (2009). Historia 9: Botim i Katert, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Tuncer F. F. (2012). May, Osmanlı’dan Bağımsızlığa Giden Süreçte Arnavut Milliyetçiliği, Ege Üniversitesi ULİT Uluslararası İlişkiler Öğrencileri Konferansı, (unpublished paper).
- Türbedar E., Balkanlarda Osmanlı İmgesi: Kosova Örneği, http://www.avim.org.tr/degerlendirmetekli.php?makaleid=4994 [Accessed: 21.03.2012].
- Turqia Poshteron Turpshem Shqiptaret, http://ina-online.net/opinione/8063.html [Accessed: 16.07.2012].
- Meeting of Experts on The Development of History Curricula, http://www.coe.int/t/dg4/education/historyteaching/Source/Cooperation/SEE/KosovoOct2004_en.pdf [Accessed: 03.02.2012].
- Bakan Dinçer ve Türkiye’ye Tepkiler Büyüyor, http://kosovaport.com/21082011t11496/ [Accessed: 12.11.2011].
- Ömer Dinçer’in Kosova’dan İsteğine Tepkiler, http://www.karsihaber.com/omer-dincerin-istegine-kosovadan-tepkiler-151989h.htm [Accessed: 12.11.2011].
- Müslümanları Kızdıran Film” Vakit Newspaper http://www.islamidusunce.net/forum/index.php?topic=1106.0;wap2 [Accessed: 13.07.2012].
Öz
Bu çalışmada Kosova güncel tarih ders
kitaplarındaki Osmanlı/Türk imajı ile ilgilenilmektedir. İncelemede Kosova’da
Arnavut öğrenciler için hazırlanmış olan ilk ve ortaöğretim kurumlarında
2010-2011 yılında zorunlu olarak okutulan güncel tarih ders kitapları
incelenmiştir. Çalışmada ayrıca Kosova Türkleri için hazırlanmış olan 5. Sınıf
tarih ders kitabından da karşılaştırma yapabilmek için yararlanılmıştır. Devlet
kurumları tarafından yazdırıldıkları için ülkelerin “resmi” tarihlerini anlatan
ve zorunlu eğitim süreçleri nedeni ile bireylerin kimi zaman baştan sona
okudukları ilk, kimi zamansa yegane kitaplar olan tarih ders kitapları eğitim
bilimleri kapsamında pek çok araştırmaya konu olmuştur. Ancak bağımsızlığını
yeni kazanmış bir devlet olan Kosova’nın tarih ders kitapları üzerine imgelerin
arkalarında yatan kapalı olguları gün yüzüne çıkarmayı ve olumsuz, kasıtlı
kalıp yargılara karşı farkındalık yaratmayı amaçlayan araştırmalar çok fazla
bulunmamaktadır. Özellikle, Türkiye Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer ve
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun 2011 yılında Kosova’da tarih eğitimi ve
Osmanlı algısı üzerine yaptığı konuşmalar ve bunun Kosova’daki yansıması sonucu
ortaya çıkan tartışmalar böyle bir çalışmanın gerekliliğini ispatlar
niteliktedir. Kosova tarih ders kitapları da bütün bu tartışmalar ışığında, bu
çalışma altında incelenmiş ve Osmanlı/Türk imgesi ile ilgili olumlu ve olumsuz imgeler
ortaya konulmuştur. Çalışma boyunca dikkati çeken Osmanlı ve yönetim sistemi
üzerine olan olumsuz nitelemelerdir. Osmanlı için “işgalci”, “terör uygulayan”,
“çocukları rehin alan”, “despot”, “ortaçağ anlayışlı” gibi tanımlamalar
kullanılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bajraktari J. & Bicaj İ. (2006). Historia 11:Gjimnazi Pergjitshem Botim i Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Bayraktar, U. B. (2011). “ Mythifying te Albanians: A Historical Discussion on Vasa Efendi’s “Albania and the Albanians” ”, Balkanologie, Vol.: XIII, No:1-2, December 2011.
- Bisaj İ. & Ahmeti İ. (2006). Historia 10: Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor
- Bicaj İ. & Ahmeti İ. (2006) Historia 12: Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor
- Bicaj İ. & Demaj F. (2006). Historia 13: Gjimnazi Pergjitshem Botim e Dyte, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Bicaj İ. & Salihu A. (2009). Historia 7: Botim i Peste, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor
- Bozbora N. (1997). Osmanlı Yönetiminde Arnavutluk ve Arnavut Ulusçuluğunun Gelişimi, İstanbul: Boyut Kitabevi.
- Derviş, F. (2010) Tarih 5, Priştine: Shtepia Botuese Libri Shkollor.
- Elsie, R. (2010). Historical Dictionary of Albania, Plymouth: Scarecrowpress.
- Frasheri, S. (1899). Shqiperia, ç’ka çene, ç’ka eshte e ç’do te behete?, Bucharest: Dituria (New Edition: Prishtine, 1999).
- Hobsbawn E. (1992). March-April, Etnicity and Nationalism in Europe Today, Antropology Today, Vol: 8
- Jazexhi, O. (2011). Düşmani Tasvir: Arnavutluk Lise Ders Kitaplarındaki Türk ve Osmanlı İmajı, Balkan Araştırmaları Dergisi, Vol: 2
- Jazexhi, O. (2007). December, Komünizm sonrası Arnavutlukta İslamafobinin Politik İstismarı, Uluslararası İslamofobi Konferansı, İstanbul.
- Kadare, İ. (2011). Kuşatma, İstanbul, Profil Yayıncılık.
- Mayfield, J. Enver Hoxha’s Project for a Post Modern Communist Albania: Libertaion, Proletarian Rule, Atheism, and Extreme Isolationism, http://euroheritage.net/hoxhaimperialism.shtml [Accessed: 10.07.2012]
- Rexhepi F. & Demaj F. (2009). Historia 5: Botim e Trete, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Rexhebi F. & Demaj F. (2009). Historia 6: Botim i Peste, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Rexhepi F. & Demaj F. (2009). Historia 8: Shkolla e Mesme e Ulet, , Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Rexhepi F. (2009). Historia 9: Botim i Katert, Prishtine: Shepia Botuese Libri Shkollor.
- Tuncer F. F. (2012). May, Osmanlı’dan Bağımsızlığa Giden Süreçte Arnavut Milliyetçiliği, Ege Üniversitesi ULİT Uluslararası İlişkiler Öğrencileri Konferansı, (unpublished paper).
- Türbedar E., Balkanlarda Osmanlı İmgesi: Kosova Örneği, http://www.avim.org.tr/degerlendirmetekli.php?makaleid=4994 [Accessed: 21.03.2012].
- Turqia Poshteron Turpshem Shqiptaret, http://ina-online.net/opinione/8063.html [Accessed: 16.07.2012].
- Meeting of Experts on The Development of History Curricula, http://www.coe.int/t/dg4/education/historyteaching/Source/Cooperation/SEE/KosovoOct2004_en.pdf [Accessed: 03.02.2012].
- Bakan Dinçer ve Türkiye’ye Tepkiler Büyüyor, http://kosovaport.com/21082011t11496/ [Accessed: 12.11.2011].
- Ömer Dinçer’in Kosova’dan İsteğine Tepkiler, http://www.karsihaber.com/omer-dincerin-istegine-kosovadan-tepkiler-151989h.htm [Accessed: 12.11.2011].
- Müslümanları Kızdıran Film” Vakit Newspaper http://www.islamidusunce.net/forum/index.php?topic=1106.0;wap2 [Accessed: 13.07.2012].
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Mayıs 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Nisan 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 11 |
Kaynak Göster
MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ
Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.