Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

MİLLİYETÇİLİĞİN TÜRK SOLU ÜZERİNE ETKİLERİ: TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 20, 1 - 18, 30.12.2022

Melek Kaymaz Mert

Öz

Günümüzde milliyetçilik kavramı genellikle sağ ideolojilerle bağdaştırılırken, solculuk ise milliyet duygusundan yoksun evrensel bir vatandaşlık anlayışına inanan ve daha çok sınıfsal ayrımlar üzerinde konumlanan bir görüş olarak düşünülmektedir. Türk solunun geçirdiği tarihi evrelere bakıldığında, bazı radikal sol düşünce biçimleri hariç, milliyetçi fikirlerin sol ideolojiyle bir arada olduğu görülmektedir. Türk solu tarihsel süreç içerisinde çoğunlukla sömürge karşıtı görüşleri üzerinden milliyetçiliğe vurgu yapmıştır. Atatürk ve Cumhuriyet’in kurucu kadrosunun milliyetçi ve tam bağımsız Türkiye düşünceleri ve söylemleri, Türk solu üzerinde her daim büyük etkiye sahip olmuştur. 1961 yılında kendini ezilen işçi sınıfının bir temsilcisi olarak tanımlayan bir parti olarak kurulan Türkiye İşçi Partisi solcu bir çizgiye sahip olmuş, TBMM’ye milletvekili seçtirebilmiş tek sosyalist parti olarak dikkati çekmiştir. Ancak Türkiye İşçi Partisi’nin kuruluşu, geçirdiği evreler ve parti üyelerinin söylemlerine bakıldığında milliyetçi görüşle ne kadar bağdaştığı açıktır. Bu çalışmanın amacı milliyetçi görüşün Türk solu üzerindeki etkisini Türkiye İşçi Partisi üzerinden okumaktır.

Anahtar Kelimeler

Milliyetçilik solculuk Türk solu Türkiye İşçi Partisi

Kaynakça

  • Ayber, F. (2022). “Mustafa Suphi: Milliyetçilikten Sosyalizme” Erişim Tarihi: 14.06.2022 https://teoriveeylem.net/tr/2021/01/mustafa-suphi-milliyetcilikten-sosyalizme/
  • Aydar, Ö. (2014). “Osmanlı Devleti’nde İlk Sosyalizm Tartışmaları ve İlk Sosyalist Örgütlenmeler” Atatürk Dergisi. 4 (2). ss.51-83.
  • Başoğlu, M.Ş. (1944). “Psikoloji Karşısında Irkçılık”, Yurt ve Dünya Dergisi. 1(25) ,s.25.
  • Belge, M. (2008). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Sol. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Benner, E. (2014). “Marx ve Engels'te Milliyetçilik ve Milli Kimlik: Bir Yeniden Değerlendirme”. Mülkiye Dergisi.1 (167), s.193.
  • Bora, T. (2020). Cereyanlar: Türkiye’de Siyasi İdeolojiler. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Buçukçu, Ö. (2017). Türkiye Sosyalist Solu ve Milliyetçilik (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Afyon, s. 48
  • Çelik, A. (2018). "Atatürk Döneminde Türkiye'de Komünist Propagandaya Karşı Alınan Önlemler.", History Studies. 10 (10). ss.58-84
  • Cumhuriyet Gazetesi (2022). Türkiye İşçi Partisi 60, DİSK 54 yaşında. Erişim Tariki:15.06.2022 https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/erinc-yeldan/turkiye-isci-partisi-60-disk-54-yasinda-1812585
  • Davis, H. (1991). Sosyalizm ve Ulusallık. (Çev. K. Emiroğlu). İstanbul: Belge Yayınları.
  • Dinçer, H. (2008). “II Dünya savaş yıllarında Türkiye’de bir dergi: Yurt ve dünya”, Atatürk Yolu Dergisi. 11 (42) 193-230.
  • Dumrul U.G. (2020) Türkiye İşçi Partisi 1961-1971(Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul ,s. 38
  • Durgun, H. (2012). “II. Meşrutiyet Döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nda Görülen Sosyalist Faaliyetler (1908-1914)”. Türk Yurdu Dergisi. 101 (293), ss.1-10
  • Güngör, B. (2021). “1960’lı Yıllarda Türk Solunun Almaşıklığı: Sosyalizm ve Milliyetçilik”. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.23 (3), ss.859-890.
  • Haupt, G.and Dumont,P.(1977). Osmanlı İmparatorluğu'nda Sosyalist Hareketler (T. Artunkal). İstanbul: Gözlem Yayınları.
  • Hayes, C. (1995). Milliyetçilik Bir Din (Çev. M. Çiftkaya), İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Keskiner, Y. (2022). Türkiye’de sol: 1960-1971 (Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi) ,Afyon,Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, s.56.
  • Kıvılcımlı, H. (2008). Osmanlı Tarihinin Maddesi., İstanbul: Sosyal İnsan Yayınları.
  • Lenin, V. ((1998). Ulusların Kendi Kaderini Tayin Hakkı (Çev. M. Erdost), Ankara: Sol Yayınları.
  • Marx, K. and Engels, F. (2017). Komünist Manifesto,İstanbul: Yordam Kitap.
  • Murat, T. (2018). "Bandung Konferansı ve Türkiye." Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 28 (2) ss.363-379.
  • Nureddin, V. (1975). Bu Dünyadan Nâzım geçti, İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Oran, B. (2001). Türk dış politikası: Kurtuluş Savaşından bugüne olgular, belgeler, yorumlar, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Özel, M.S. (2014). "Stalin Dönemi Rus Milliyetçiliği ve Politikaları." Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4 (2), ss.99-122.
  • Özşavli, H. (2012). "Ermeni Milliyetçilik Hareketlerinin Doğuşu Taşnak-İttihat ve Terakki İttifaki." Ermeni Araştırmaları 1 (41) (2012), ss.141-190.
  • Öztürk, Z. (2022). “Nâzım Hikmet’te Millî Bilinç” Erişim Tarihi:14.06.2022 https://teoridergisi.com/nazim-hikmette-milli-bilinc
  • Şanda, H.A. (1944). “Osmanlı İmparatorluğunda Yabancı Ticaret Müesseseleri”, Yurt ve Dünya Dergisi” 1 (25), s.35,
  • Şener, M. (2015). Türkiye Solunda Üç Tarz-ı Siyaset: Yön, MDD ve TİP. İstanbul: Yordam Kitap.
  • Sismanov, D. (1978). Türkiye İsçi ve Sosyalist Hareketi: KısaTarih (1908-1965), İstanbul: Belge Yayınları.
  • Smith, A. (2013). Milliyetçilik (Çev: Ü. Yolsal). Ankara: Atıf Yayınları.
  • Tunaya, T.Z. (1999). Türkiye’de Siyasal Partiler: Mütareke Dönemi 1918-1922, İstanbul: İletişim Yayınları, 1999.
  • Tuncay, M. (2019). Türkiye’de Sol Akımlar (1908-1925),İstanbul: İletişim Yayınları, 2019.
  • Türkiye İşçi Partisi (2022). Parti Tüzüğü. Erişim Tarihi: 14 .06. 2022 https://turkiyeiscipartisi.org/
  • Türkmen, E.ve Özger, Ü. (2016). Türkiye Solundan Portreler,Ankara: Dipnot Yayınları.
  • TUSTAV. (2022). TİP’linin El Kitabı Erişim Tarihi: 15.06.2022 https://www.tustav.org/kutuphane/tip-kutuphanesi/
  • Zedung, M. (2008). . Pratik ve Çelişki Üzerine. (Çev. A. Kırmızıgül),.Ankara: Epos Yayınları

THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 20, 1 - 18, 30.12.2022

Melek Kaymaz Mert

Öz

Today, the concept of nationalism is generally associated with right-wing ideologies, while leftism is thought to be a view that believes in a universal citizenship understanding devoid of nationality and is more positioned on class distinctions. When we look at the historical phases of the Turkish leftism, it is seen that nationalist ideas coexist with leftist ideology, except for some radical leftist forms. The Turkish left mostly emphasized nationalism through its anti-colonial views. The nationalist and fully independent Turkey thoughts and discourses of Atatürk and the founding staff of the Republic have always had a great impact on the Turkish left. Established in 1961 as a party that defines itself as a representative of the oppressed working class, the Workers' Party of Turkey has a left-wing line and has drawn attention as the only socialist party that was able to elect a member of Turkish Parliament. However, when the establishment of the Workers' Party of Turkey, the phases it went through and the discourses of the party members are examined, it is clear how much it is compatible with the nationalist view. The aim of this study is to read the effect of the nationalist view on the Turkish left through the Workers' Party of Turkey. 

Anahtar Kelimeler

Nationalism Leftism Turkish Leftism Workers' Party of Turkey

Kaynakça

  • Ayber, F. (2022). “Mustafa Suphi: Milliyetçilikten Sosyalizme” Erişim Tarihi: 14.06.2022 https://teoriveeylem.net/tr/2021/01/mustafa-suphi-milliyetcilikten-sosyalizme/
  • Aydar, Ö. (2014). “Osmanlı Devleti’nde İlk Sosyalizm Tartışmaları ve İlk Sosyalist Örgütlenmeler” Atatürk Dergisi. 4 (2). ss.51-83.
  • Başoğlu, M.Ş. (1944). “Psikoloji Karşısında Irkçılık”, Yurt ve Dünya Dergisi. 1(25) ,s.25.
  • Belge, M. (2008). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Sol. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Benner, E. (2014). “Marx ve Engels'te Milliyetçilik ve Milli Kimlik: Bir Yeniden Değerlendirme”. Mülkiye Dergisi.1 (167), s.193.
  • Bora, T. (2020). Cereyanlar: Türkiye’de Siyasi İdeolojiler. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Buçukçu, Ö. (2017). Türkiye Sosyalist Solu ve Milliyetçilik (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Afyon, s. 48
  • Çelik, A. (2018). "Atatürk Döneminde Türkiye'de Komünist Propagandaya Karşı Alınan Önlemler.", History Studies. 10 (10). ss.58-84
  • Cumhuriyet Gazetesi (2022). Türkiye İşçi Partisi 60, DİSK 54 yaşında. Erişim Tariki:15.06.2022 https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/erinc-yeldan/turkiye-isci-partisi-60-disk-54-yasinda-1812585
  • Davis, H. (1991). Sosyalizm ve Ulusallık. (Çev. K. Emiroğlu). İstanbul: Belge Yayınları.
  • Dinçer, H. (2008). “II Dünya savaş yıllarında Türkiye’de bir dergi: Yurt ve dünya”, Atatürk Yolu Dergisi. 11 (42) 193-230.
  • Dumrul U.G. (2020) Türkiye İşçi Partisi 1961-1971(Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul ,s. 38
  • Durgun, H. (2012). “II. Meşrutiyet Döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nda Görülen Sosyalist Faaliyetler (1908-1914)”. Türk Yurdu Dergisi. 101 (293), ss.1-10
  • Güngör, B. (2021). “1960’lı Yıllarda Türk Solunun Almaşıklığı: Sosyalizm ve Milliyetçilik”. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.23 (3), ss.859-890.
  • Haupt, G.and Dumont,P.(1977). Osmanlı İmparatorluğu'nda Sosyalist Hareketler (T. Artunkal). İstanbul: Gözlem Yayınları.
  • Hayes, C. (1995). Milliyetçilik Bir Din (Çev. M. Çiftkaya), İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Keskiner, Y. (2022). Türkiye’de sol: 1960-1971 (Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi) ,Afyon,Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, s.56.
  • Kıvılcımlı, H. (2008). Osmanlı Tarihinin Maddesi., İstanbul: Sosyal İnsan Yayınları.
  • Lenin, V. ((1998). Ulusların Kendi Kaderini Tayin Hakkı (Çev. M. Erdost), Ankara: Sol Yayınları.
  • Marx, K. and Engels, F. (2017). Komünist Manifesto,İstanbul: Yordam Kitap.
  • Murat, T. (2018). "Bandung Konferansı ve Türkiye." Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 28 (2) ss.363-379.
  • Nureddin, V. (1975). Bu Dünyadan Nâzım geçti, İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Oran, B. (2001). Türk dış politikası: Kurtuluş Savaşından bugüne olgular, belgeler, yorumlar, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Özel, M.S. (2014). "Stalin Dönemi Rus Milliyetçiliği ve Politikaları." Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4 (2), ss.99-122.
  • Özşavli, H. (2012). "Ermeni Milliyetçilik Hareketlerinin Doğuşu Taşnak-İttihat ve Terakki İttifaki." Ermeni Araştırmaları 1 (41) (2012), ss.141-190.
  • Öztürk, Z. (2022). “Nâzım Hikmet’te Millî Bilinç” Erişim Tarihi:14.06.2022 https://teoridergisi.com/nazim-hikmette-milli-bilinc
  • Şanda, H.A. (1944). “Osmanlı İmparatorluğunda Yabancı Ticaret Müesseseleri”, Yurt ve Dünya Dergisi” 1 (25), s.35,
  • Şener, M. (2015). Türkiye Solunda Üç Tarz-ı Siyaset: Yön, MDD ve TİP. İstanbul: Yordam Kitap.
  • Sismanov, D. (1978). Türkiye İsçi ve Sosyalist Hareketi: KısaTarih (1908-1965), İstanbul: Belge Yayınları.
  • Smith, A. (2013). Milliyetçilik (Çev: Ü. Yolsal). Ankara: Atıf Yayınları.
  • Tunaya, T.Z. (1999). Türkiye’de Siyasal Partiler: Mütareke Dönemi 1918-1922, İstanbul: İletişim Yayınları, 1999.
  • Tuncay, M. (2019). Türkiye’de Sol Akımlar (1908-1925),İstanbul: İletişim Yayınları, 2019.
  • Türkiye İşçi Partisi (2022). Parti Tüzüğü. Erişim Tarihi: 14 .06. 2022 https://turkiyeiscipartisi.org/
  • Türkmen, E.ve Özger, Ü. (2016). Türkiye Solundan Portreler,Ankara: Dipnot Yayınları.
  • TUSTAV. (2022). TİP’linin El Kitabı Erişim Tarihi: 15.06.2022 https://www.tustav.org/kutuphane/tip-kutuphanesi/
  • Zedung, M. (2008). . Pratik ve Çelişki Üzerine. (Çev. A. Kırmızıgül),.Ankara: Epos Yayınları
Toplam 36 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Bölüm Tüm Sayı
Yazarlar

Melek Kaymaz Mert 0000-0001-9027-7780

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2022
Gönderilme Tarihi 29 Haziran 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 9 Sayı: 20

Kaynak Göster

APA Kaymaz Mert, M. (2022). THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY. Akademik Hassasiyetler, 9(20), 1-18.
AMA Kaymaz Mert M. THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY. Akademik Hassasiyetler. Aralık 2022;9(20):1-18.
Chicago Kaymaz Mert, Melek. “THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY”. Akademik Hassasiyetler 9, sy. 20 (Aralık 2022): 1-18.
EndNote Kaymaz Mert M (01 Aralık 2022) THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY. Akademik Hassasiyetler 9 20 1–18.
IEEE M. Kaymaz Mert, “THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY”, Akademik Hassasiyetler, c. 9, sy. 20, ss. 1–18, 2022.
ISNAD Kaymaz Mert, Melek. “THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY”. Akademik Hassasiyetler 9/20 (Aralık 2022), 1-18.
JAMA Kaymaz Mert M. THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY. Akademik Hassasiyetler. 2022;9:1–18.
MLA Kaymaz Mert, Melek. “THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY”. Akademik Hassasiyetler, c. 9, sy. 20, 2022, ss. 1-18.
Vancouver Kaymaz Mert M. THE EFFECTS OF NATIONALISM ON THE TURKISH LEFT: THE CASE OF THE TURKISH WORKERS’ PARTY. Akademik Hassasiyetler. 2022;9(20):1-18.
 Kapak Resmi İndir

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.