MODERN WOMAN FICTION AND THE PRESS IN THE EARLY REPUBLICAN PERIOD: EV KADIN MAGAZINE

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: Cumhuriyet Özel Sayısı, 716 - 745, 29.10.2023

Ömer Alanka , Selver Mertoğlu

https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1353306

Öz

The Early Republican era covers the years between 1923 and 1950. With the proclamation of the Turkish Republic on October 29, 1923, the construction of a new culture began along with nationalist reforms. Numerous political, social, legal, educational, cultural, and economic upheavals occurred during this period. The modernization efforts that had begun in the last periods of the Ottoman Empire were seen as a goal to be achieved in the Republican Era. For this reason, it is assumed that the revolutions carried out after the proclamation of the Republic followed a modernization policy. However, it is known that the change in the image of women played an important role in the transfer of modernization, also known as modern or contemporary, to Turkish society. As one of the most important actors in the modernization movement, women shaped their social position with the rights and opportunities the Republic offered them. The women's magazines published during this period played a central role in conveying the image of a modern Turkish woman to the public. This study examines how modern forms shaped the image of women in the Early Republican era and how it affected the target audience. For this purpose, Ev Kadın Magazine, one of the most famous women's magazines of the period, was analyzed using document analysis methodology.

Anahtar Kelimeler

Republic, Modernization, Modern Woman

ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE MODERN KADIN KURGUSU VE BASIN: EV KADIN DERGİSİ

Öz

Erken Cumhuriyet dönemi 1923-1950 yılları arasını kapsamaktadır. 29 Ekim 1923 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanıyla birlikte milliyetçi reformlarla birlikte yeni bir kültür inşa edilmeye başlanmıştır. Bu dönemde siyasi, toplumsal, hukuki, eğitim ve kültür ile ekonomi alanında birçok devrim gerçekleşmiştir. Özellikle Osmanlı’nın son dönemlerinde başlayan modernleşme çalışmaları Cumhuriyet döneminde ulaşılması gereken bir hedef olarak görülmüştür. Bu nedenle Cumhuriyetin ilanından sonra yapılan İnkılapların, çağdaşlaşma politikalarını takip ettiği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte asrileşme ya da muasırlaşma olarak da ifade edilen modernleşmenin Türk toplumuna aktarımında kadın imajında yaşanan dönüşümlerin önemli bir yere sahip olduğu bilinmektedir. Modernleşme hareketinin başta gelen aktörlerinden biri olarak kadınlar, Cumhuriyetin de sağladığı hak ve imkanlarla toplumsal konumlarını şekillendirmiştir. Bu dönemde çıkarılan kadın dergileri ise modern Türk kadınının nasıl olması gerektiğini halka aktarmada önemli roller üstlenmiştir. Bu çalışmada da Erken Cumhuriyet döneminde kadın imajının modern kalıplarla şekillendirilerek hedef kitleye nasıl yansıtıldığı incelenmiştir. Bunun için dönemin önemli kadın dergilerinden biri olan Ev Kadın Dergisi doküman incelemesi yöntemiyle analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet, Modernleşme, Modern Kadın

Kaynakça

• Acun, F. (2007). Görsel verilerde kadın imajı (1923-1960). SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(16), 91-112.
• Akarsu, B. (1997). Atatürk devrimi ve temelleri . İnkilap Yayınları.
• Arıkan, G., (1994). Osmanlılarda Tanzimat Döneminde kadınlarla ilgili gelişmeler, Tanzimat’ın 150. Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu Birinci Basım. TTK Yay.
• Arsa N., (1964). Atatürk’ün tamim, telgraf ve beyannameleri, Cilt II. Üniversite Basımevi.
• Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, (1997). Atatürk’ün demeçleri ve söylevleri I-III, Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı, (t.y.). Cumhuriyet Halk Partisi Dördüncü Büyük Kurultayını açarken. 8 Ağustos 2023 tarihinde https://www.atam.gov.tr/ataturkun-soylev-ve-demecleri/cumhuriyet-halk-partisi-dorduncu-buyuk-kurultayini-acarken adresinden edinilmiştir.
• Bakacak, A. G. (2009). Cumhuriyet dönemi kadın imgesi üzerine bir değerlendirme. Atatürk Yolu Dergisi, 11(44), 627-638. https://doi.org/10.1501/Tite_0000000306
• Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method, 9 (2). Qualitative Research Journal, 27-40 .
• Birsen, S. (1949), Sosyete bilgileri, Ev Kadın Dergisi, (56), 28.
• Çakır, S. (1996), Osmanlı kadın hareketi. Metis Yayınları
• Ergönül, E. & Koca, B. (2017), Erken Cumhuriyet Dönemi resimlerinde kadın imgesi: Modernleşme ve milliyetçilik, SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 10 (20), 761-786
• Giddens, A. (1998). Modernliğin sonuçları, (Çev. E. Kuşdil). Ayrıntı Yayınları.
• İnsel, A. (2002). Giriş. II. M. Gültekingil, & T. Bora (Ed.). Modern Türkiye’de siyasi düşünce tarihi içinde (s. 17-27.). İletişim Yayınları.
• Osmanoğlu H. (2015). Feminizm kitabı: Osmanlı’dan 21. yüzyıla seçme metinler. Dipnot Yayınları
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri . Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Karasar, N. (2014), Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Akedemi.
• Karabak, E., U., (2012). Erken Cumhuriyet dönemi kadın dergilerinden Asar-ı Nisvan’da kadının sunumu [yüksek lisans tezi], Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
• Kaya, M., (2019). “İdeal, asri, züppe kadın”: Erken Cumhuriyet dönemi dergilerinde kadın algısı. History Studies, 11(3), 983-1008.
• Keskin, N. (2016). İkinci Dünya Savaşı sonrası Türkiye’de kadın imgesi: Ev-İş Kadın Dergisi (1945-1952) [yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Koçer, D, N. (2023). Representation of the New Turkish Women in the Early Republican Era: The Magazine Ana (1938-1942). Türkiye Medya Akademisi Dergisi, 3(5), 10-39.
• Kurnaz, Ş. (1996). Millî Mücadele'de Türk kadını. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 12(34), 257-268.
• Kuyaksil, A. (2009). Türk anayasalarında kadın hakları ve gelişimi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 328-352.
• Kılıç, N. (2015), Osmanlı kadın dergilerine bir örnek. Mürüvvet, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(3), 744-769.
• Köse, Ö. (2020), Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemlerinde kadınların var olma mücadelesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(71), 257-264
• Mardin, Ş. (1991). Türkiye’de toplum ve siyaset: Makaleler 1. İletişim Yayınları.
• Mardin, Ş. (1992). İdeoloji. İletişim Yayınları.