Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ANALYSIS OF THE PROCLAMATION OF THE REPUBLIC THROUGH THE AMERICAN AND SOVIET PRESS

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: Cumhuriyet Özel Sayısı, 702 - 715, 29.10.2023
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1358144

Öz

The proclamation of a Republic after the Ottoman Empire, which is a great empire, is undoubtedly both the most important issue of the period and a very big news. For this reason, the proclamation of the Republic of Turkey has taken its place in the press, which is published in America and the Soviet Union, as well as all over the world. The study aims to analyze the way the proclamation of the republic, which means the official proclamation of the State of the Republic of Turkey, was covered in the press operating in the United States and the Soviet Union. The examination of the subject, which is not included in the relevant literature much except for a few texts, is important from the point of view of many disciplines, especially history and communication. In the study, where the comparative analysis method will be applied, The New York Times (USA) and Pravda (USSR) newspapers, one of the most important publications of the period, are considered as examples. The New York Times, a commercial newspaper, is a newspaper that is influential both in the United States and around the world. Pravda, on the other hand, is a newspaper that is expressed in literature as a party newspaper and functions as an ideological apparatus of the state. A comparative analysis of the newspapers of two different countries reveals the global perspective on the proclamation of the Republic. 1st October - 31st December, 3 monthly periods of the newspapers covering the year 1923 are examined within the scope of the study. In the preliminary research conducted on the newspapers to be examined by content analysis, a total of 11 news items were reached. The analysis categories of the study are in the form of announcements and explanatory. News are analyzed through these categories based on features such as “source of news”, “title of news”, “issue of news”, “subject of news” “definition of news”, “direction of news” and “locations of news”.

Kaynakça

  • Britannica, (2023). The New York Times. 20 Eylül 2023 tarihinde https://www.britannica.com/topic/The-New-York-Times adresinden edinilmiştir.
  • Chernomas, R. ve Hudson, I. (2016). Gatekeeper: 60 years of economics according to the New York Times. New York: Routledge.
  • Dursunoğlu (1946). Milli Mücadelede Erzurum. Ankara: Ziraat Bank Matbaası.
  • Eroğlu, H. (1998). Atatürk ve Cumhuriyet. Atatürk Araştırma Merkezi: Ankara.
  • Freedman, E. (2011). Theoretical foundations for researching the roles of the press in today's Central Asia. Eric Freedman ve Richard Shafer (Ed.), After the czars and commissars journalism in authoritarian post- Soviet Central Asia içinde (ss. 1-15) East Lansing, MI: MSU Press.
  • Güz, N. (1999). Cumhuriyetin ilanına basının bakışı. Selçuk İletişim, 1(1), 3- 12.
  • İnci, İ. (2019). Cumhuriyet düşüncesi ile ilgili gelişmeler ve cumhuriyetin ilanına yönelik tepkiler. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 337-354. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.595868
  • Kılıç, A. (1955). Atatürk’ün Hususiyetleri. İstanbul: Sel.
  • Kopar, M. (2016). Cumhuriyetin kuruluş yıllarında basın iktidar ilişkisi (1920-1925) . Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosya Bilimler Dergisi, 40(1), 117-135.
  • Mueller, J. K. (1998). Staffing newspapers and training journalists in early Soviet Russia. Journal of Social History, 31(4), 851–873. http://www.jstor.org/stable/3789304
  • Özalp, K. ve Özalp, T. (1992). Atatürk’ten Anılar, Her Yönüyle Atatürk. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Pravda. (1923a, 6 Ekim). Türkiye-Cumhuriyet. 14 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Pravda. (1923b, 11 Ekim). Ankara Türkiye’nin başkenti. 17 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Pravda. (1923c, 28 Ekim). Türkiye kabinesi istifa etti. 6 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Pravda. (1923d, 31 Ekim). Türkiye Cumhuriyeti, SSCB’nin selamlaması. 19 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Pravda. (1923e, 12 Aralık). Karşı devrimcilerin entrikaları. 21 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Shafer, R. (2011). Soviet foundations of the post-ındependence press in Central Asia. Eric Freedman ve Richard Shafer (Ed.), after the czars and commissars journalism in authoritarian post-Soviet Central Asia (ss. 19-34) içinde. East Lansing, MI: MSU Press.
  • Temiztürk, H. (2019). Kolonyal dönemden Trump çağına Amerikada gazetecilik. İstanbul: Kopernik. The New York Times. (1923a, 5 Ekim). Türkiye de 4 veya 5 yıl görev süreli ve bir başkanlı cumhuriyet ilan edilecek. 15 Agustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/05/106010289.html?pageNumber=1 adresinden edinilmiştir.
  • The New York Times. (1923b, 30 Ekim). Ankara oyu Türkiye'yi Cumhuriyet yapıyor -Kemal Paşa ilk cumhurbaşkanı seçildi-. 5 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/30/106015259.html?pageNumber=1 adresinden edinilmiştir.
  • The New York Times. (1923c, 6 Ekim). Başka bir cumhuriyet. 17 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/06/106010698.html?pageNumber=14 adresinden edinilmiştir.
  • The New York Times. (1923d, 28 Ekim). Türkiye'de cumhuriyet planı neden kontrol edildi. 20 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/28/105934279.html?pageNumber=174 adresinden elde edilmiştir.
  • The New York Times. (1923e, 31 Ekim). Türkler yeni Cumhuriyeti’ni eleştiriyor -İstanbul Gazetesi başkana verilen yetkilerin aşırı olduğunu açıklıyor-. 20 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/31/104970590.html?pageNumber=19 adresinden edinilmiştir.
  • The New York Times. (1923f, 31 Ekim). Anadolu cumhuriyeti. 25 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/31/104970538.html?pageNumber=14 adresinden edinilmiştir.
  • Yurdigül, A. ve Erdoğan Çakar, B. (2019). Sovyet basınında Türkiye ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı: Pravda ve İzvestiya gazeteleri örneği. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (47), 273-294. https://doi.org/10.21563/sutad.855821

CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: Cumhuriyet Özel Sayısı, 702 - 715, 29.10.2023
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1358144

Öz

Büyük bir imparatorluk olan Osmanlı’dan sonra Cumhuriyet ilan edilmesi kuşkusuz hem dönemin en önemli gelişmesi hem de oldukça büyük bir haberdir. Haliyle Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı tüm dünya da olduğu gibi Amerika ve Sovyetler Birliğinde faaliyet sürdüren basında da yerini almıştır. Çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin resmi bir şekilde ilan edilmesi anlamına gelen cumhuriyetin ilanının Amerika ve Sovyet Birliği’nde faaliyet sürdüren basında yer alış biçimini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Birkaç metin dışında ilgili literatürde çok fazla yer almayan konunun irdelenmesi başta tarih ve iletişim olmak üzere pek çok disiplin açısından önem arz etmektedir. Karşılaştırmalı analiz yönteminin uygulanacağı çalışmada dönemin en önemli yayın organlarından The New York Times (ABD) ve Pravda (SSCB) gazeteleri örneklem olarak ele alınmaktadır. Özel bir gazete olan The New York Times hem Amerika Birleşik Devletleri’nde hem de dünya genelinde etkili olan bir gazetedir. Pravda ise literatürde parti gazetesi olarak ifade edilen ve devletin ideolojik aygıtı gibi iş gören bir gazetedir. İki farklı ülke gazetelerinin karşılaştırmalı analiziyle Cumhuriyetin ilanına olan küresel bakış ortaya konulmaktadır. Çalışma kapsamında gazetelerin 1923 yılı, 1 Ekim – 31 Aralık aylarını kapsayan 3 aylık dönemleri incelenmektedir. İçerik analiziyle incelenen gazetelerde cumhuriyetin ilanıyla ilgili toplam 11 habere ulaşılmıştır. Bu haberlerin analizleri duyuru ve açıklayıcı olmak üzere 2 kategori altında çözümlenmiştir. Bu kategoriler üzerinden her bir haber için; “haberin kaynağı” “haberin başlığı”, “haberin konusu”, “haberin öznesi” haberin tanımlanması”, “haberin doğrultusu” ve “haberin yeri” gibi özellikler üzerinden analiz yapılmıştır.

Kaynakça

  • Britannica, (2023). The New York Times. 20 Eylül 2023 tarihinde https://www.britannica.com/topic/The-New-York-Times adresinden edinilmiştir.
  • Chernomas, R. ve Hudson, I. (2016). Gatekeeper: 60 years of economics according to the New York Times. New York: Routledge.
  • Dursunoğlu (1946). Milli Mücadelede Erzurum. Ankara: Ziraat Bank Matbaası.
  • Eroğlu, H. (1998). Atatürk ve Cumhuriyet. Atatürk Araştırma Merkezi: Ankara.
  • Freedman, E. (2011). Theoretical foundations for researching the roles of the press in today's Central Asia. Eric Freedman ve Richard Shafer (Ed.), After the czars and commissars journalism in authoritarian post- Soviet Central Asia içinde (ss. 1-15) East Lansing, MI: MSU Press.
  • Güz, N. (1999). Cumhuriyetin ilanına basının bakışı. Selçuk İletişim, 1(1), 3- 12.
  • İnci, İ. (2019). Cumhuriyet düşüncesi ile ilgili gelişmeler ve cumhuriyetin ilanına yönelik tepkiler. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 337-354. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.595868
  • Kılıç, A. (1955). Atatürk’ün Hususiyetleri. İstanbul: Sel.
  • Kopar, M. (2016). Cumhuriyetin kuruluş yıllarında basın iktidar ilişkisi (1920-1925) . Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosya Bilimler Dergisi, 40(1), 117-135.
  • Mueller, J. K. (1998). Staffing newspapers and training journalists in early Soviet Russia. Journal of Social History, 31(4), 851–873. http://www.jstor.org/stable/3789304
  • Özalp, K. ve Özalp, T. (1992). Atatürk’ten Anılar, Her Yönüyle Atatürk. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Pravda. (1923a, 6 Ekim). Türkiye-Cumhuriyet. 14 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Pravda. (1923b, 11 Ekim). Ankara Türkiye’nin başkenti. 17 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Pravda. (1923c, 28 Ekim). Türkiye kabinesi istifa etti. 6 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Pravda. (1923d, 31 Ekim). Türkiye Cumhuriyeti, SSCB’nin selamlaması. 19 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Pravda. (1923e, 12 Aralık). Karşı devrimcilerin entrikaları. 21 Temmuz 2023 tarihinde https://www.eastview.com/resources/gpa/pravda/ adresinden edinilmiştir.
  • Shafer, R. (2011). Soviet foundations of the post-ındependence press in Central Asia. Eric Freedman ve Richard Shafer (Ed.), after the czars and commissars journalism in authoritarian post-Soviet Central Asia (ss. 19-34) içinde. East Lansing, MI: MSU Press.
  • Temiztürk, H. (2019). Kolonyal dönemden Trump çağına Amerikada gazetecilik. İstanbul: Kopernik. The New York Times. (1923a, 5 Ekim). Türkiye de 4 veya 5 yıl görev süreli ve bir başkanlı cumhuriyet ilan edilecek. 15 Agustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/05/106010289.html?pageNumber=1 adresinden edinilmiştir.
  • The New York Times. (1923b, 30 Ekim). Ankara oyu Türkiye'yi Cumhuriyet yapıyor -Kemal Paşa ilk cumhurbaşkanı seçildi-. 5 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/30/106015259.html?pageNumber=1 adresinden edinilmiştir.
  • The New York Times. (1923c, 6 Ekim). Başka bir cumhuriyet. 17 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/06/106010698.html?pageNumber=14 adresinden edinilmiştir.
  • The New York Times. (1923d, 28 Ekim). Türkiye'de cumhuriyet planı neden kontrol edildi. 20 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/28/105934279.html?pageNumber=174 adresinden elde edilmiştir.
  • The New York Times. (1923e, 31 Ekim). Türkler yeni Cumhuriyeti’ni eleştiriyor -İstanbul Gazetesi başkana verilen yetkilerin aşırı olduğunu açıklıyor-. 20 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/31/104970590.html?pageNumber=19 adresinden edinilmiştir.
  • The New York Times. (1923f, 31 Ekim). Anadolu cumhuriyeti. 25 Ağustos 2023 tarihinde https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1923/10/31/104970538.html?pageNumber=14 adresinden edinilmiştir.
  • Yurdigül, A. ve Erdoğan Çakar, B. (2019). Sovyet basınında Türkiye ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı: Pravda ve İzvestiya gazeteleri örneği. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (47), 273-294. https://doi.org/10.21563/sutad.855821
Toplam 24 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İletişim ve Medya Çalışmaları (Diğer)
Bölüm Tüm Sayı
Yazarlar

Yusuf Yurdigül 0000-0002-9903-4176

Recep Bayraktar 0000-0002-6285-8059

Yayımlanma Tarihi 29 Ekim 2023
Gönderilme Tarihi 10 Eylül 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 10 Sayı: Cumhuriyet Özel Sayısı

Kaynak Göster

APA Yurdigül, Y., & Bayraktar, R. (2023). CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ. Akademik Hassasiyetler, 10(Cumhuriyet Özel Sayısı), 702-715. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1358144
AMA Yurdigül Y, Bayraktar R. CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ. Akademik Hassasiyetler. Ekim 2023;10(Cumhuriyet Özel Sayısı):702-715. doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1358144
Chicago Yurdigül, Yusuf, ve Recep Bayraktar. “CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ”. Akademik Hassasiyetler 10, sy. Cumhuriyet Özel Sayısı (Ekim 2023): 702-15. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1358144.
EndNote Yurdigül Y, Bayraktar R (01 Ekim 2023) CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ. Akademik Hassasiyetler 10 Cumhuriyet Özel Sayısı 702–715.
IEEE Y. Yurdigül ve R. Bayraktar, “CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ”, Akademik Hassasiyetler, c. 10, sy. Cumhuriyet Özel Sayısı, ss. 702–715, 2023, doi: 10.58884/akademik-hassasiyetler.1358144.
ISNAD Yurdigül, Yusuf - Bayraktar, Recep. “CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ”. Akademik Hassasiyetler 10/Cumhuriyet Özel Sayısı (Ekim 2023), 702-715. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1358144.
JAMA Yurdigül Y, Bayraktar R. CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ. Akademik Hassasiyetler. 2023;10:702–715.
MLA Yurdigül, Yusuf ve Recep Bayraktar. “CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ”. Akademik Hassasiyetler, c. 10, sy. Cumhuriyet Özel Sayısı, 2023, ss. 702-15, doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1358144.
Vancouver Yurdigül Y, Bayraktar R. CUMHURİYETİN İLANININ AMERİKAN VE SOVYET BASINI ÜZERİNDEN ANALİZİ. Akademik Hassasiyetler. 2023;10(Cumhuriyet Özel Sayısı):702-15.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.