RESEARCH ON 21ST-CENTURY SKILLS COMPETENCY PERCEPTIONS OF GENERATION Z

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 23, 608 - 641, 31.12.2023

Eray Rafet Karabaş Ebru Yıldız

https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1384395

Öz

Nowadays, Generation Z is the most discussed generation both in the world and in Turkey. With its unique aspects and skills, this generation is known to have a high potential to impact many areas of life, particularly education and work life. One way Generation Z representatives can be successful and maintain this success in a rapidly changing world is to empower themselves in a field of competency called 21st-century skills. This study aims to determine the level of 21st-century skills competency perceptions of Generation Z representatives (born between 2000-2018) and reveal whether these perceptions differ according to various demographic factors. The research covers a total of 402 Generation Z representatives who are mainly students in two foundation universities in Istanbul and one foundation university in Izmir and, other than the relevant universities, who are from the specified provinces. They were reached using the convenience sampling method. The data were collected by the survey method, and statistical analyses were conducted with the SPSS software. The research results indicate that the 21st-century skills competency perceptions of Generation Z representatives are quite high. Moreover, these perceptions of competency differ in some skill dimensions in terms of gender, age, and studied/graduated field variables. The study is expected to contribute to Generation Z representatives and individuals and institutions that assume the role of guiding these individuals. Furthermore, it is thought that the study will also be useful for the development of the literature covering a limited number of studies that have focused on Generation Z in the context of 21st-century skills.

Anahtar Kelimeler

Generation, Generation Z, 21st-Century Skills, Competency Perception

Z KUŞAĞININ 21. YÜZYIL BECERİLERİ YETERLİK ALGILARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Günümüzde Z Kuşağı gerek dünyada gerekse ülkemizde üzerine en çok tartışılan kuşak olma özelliğini taşımaktadır. Kendilerine özgü yönleri ve becerileri ile bu kuşağın, eğitim ve iş hayatı başta olmak üzere yaşamın birçok alanında etki yaratma potansiyelinin yüksek olduğu bilinmektedir. Z Kuşağı temsilcilerinin, hızla değişen bir dünyada başarılı olması ve bunu sürdürebilmesinin bir yolu, 21. yüzyıl becerileri olarak adlandırılan yetkinlik alanında kendilerini güçlendirmekten geçmektedir. Çalışmanın amacı, Z Kuşağı temsilcilerinin (2000-2018 yılları arasında doğanlar) 21. yüzyıl becerileri yeterlik algılarının ne düzeyde olduğunu belirlemek ve bu algının çeşitli demografik faktörler itibariyle farklılık gösterip göstermediğini tespit etmektir. Araştırma, ağırlıklı olarak İstanbul’da 2, İzmir’de 1 vakıf üniversitesinin öğrencileri ve ilgili üniversiteler dışında, belirtilen illerden Z Kuşağı temsilcisi toplam 402 kişiyi kapsamaktadır. Katılımcılara, kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak ulaşılmıştır. Veriler, anket yöntemi ile toplanmış; istatistiki analizler SPSS programı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçları, Z Kuşağı temsilcilerinin 21. yüzyıl becerileri yeterlik algılarının oldukça yüksek olduğunu göstermektedir. Ayrıca, bu yeterlik algısı, bazı beceri boyutlarında cinsiyet, yaş ve okunan/mezun olunan alan değişkenleri itibariyle farklılaşmaktadır. Çalışmanın Z Kuşağı temsilcilerine ve bu bireylere rehberlik etme rolünü üstlenen kişilere ve kurumlara katkı sunması beklenmektedir. Ayrıca, Z Kuşağını 21. yüzyıl becerileri bağlamında incelemiş sınırlı sayıda araştırmayı kapsayan literatürün gelişmesi açısından yararlı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kuşak, Z Kuşağı, 21. Yüzyıl Becerileri, Yeterlik Algısı

Kaynakça

• Akgemci, T. & Kalfaoğlu, S. (2018). X ve Y kuşaklarının kariyer uyum yetenek düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma: Lise öğretmenleri örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8(2), 231-247. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.470434
• Altınpulluk, H. & Yıldırım, Y. (2021). 2010-2019 yılları arasında yayınlanan 21. yüzyıl becerileri araştırmalarının incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 438-461. https://doi.org/10.18039/ajesi.734426
• Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. & Bayraktaroğlu, S. (2002). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (2nd Edition). Sakarya Kitabevi.
• Altunkaya, H. & Çelik, M. E. (2021). Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenlerin 21. yüzyıl becerileri yeterlikleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(3), 813-826.
• Altuntuğ, N. (2012). Kuşaktan kuşağa tüketim olgusu ve geleceğin tüketici profili. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 203-212.
• Anbar, D. & Anbar, A. (2020). İş yaşamında kuşaklar ve kuşaklararası çatışmalar. In Y. Akçi (Ed.), Yönetim ve işgücü (pp. 99-124). İksad Yayınevi.
• Atik, A. D. & Yetkiner, A. (2021). Biyoloji öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 745-765. https://doi.org/10.24315/tred.707904
• Azizi-Fini, I., Hajibagheri, A. & Adib-Hajbaghery, M. (2015). Critical thinking skills in nursing students: a comparison between freshmen and senior students. Nursing and Midwifery Studies, 4(1), 1-5. 10.17795/nmsjournal25721
• BattelleforKids. (2019). Frameworks & Resources. Retrieved on 2022, March 3 from http://www.battelleforkids.org/networks/p21/frameworks-resources
• Bayındır, M. S., Bayındır, B. & Önçel, S. (2020). X, Y ve Z kuşağı tüketicilerin kahve dükkanlarını tercih etme alışkanlıklarının incelenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(4), 3949-3963. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.600
• Bayramoğlu, G. (2018). X ve Y kuşağının liderlik davranışı açısından karşılaştırılması. Ege Akademik Bakış, 18(1), 15-29. 10.21121/eab.2018132202
• Becel, A. & Alptekin, T. K. (2021). Türkçe öğretmeni adaylarının bilgi okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Kilis 7 Aralık Üniversitesi örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(4), 1493-1506.
• Benek, I. & Akcay, B. (2022). The effects of socio-scientific STEM activities on 21st century skills of middle school students. Participatory Educational Research, 9(2), 25-52. https://doi.org/10.17275/per.22.27.9.2
• Bulgan, G. & Göktaş, P. (2016). X, Y ve Z kuşağı engellilerinin turizme erişebilirliğinin karşılaştırılması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 24-49.
• Chaikongkiat, P., Niha, S. & Chantarasiripoot, B. (2019). 21st century learning skills of nursing students: A survey research in Yala. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 6(1), 112-120.
• Çelebi, M. & Altuncu, N. (2019). 21. yüzyıl becerilerinin İngilizce öğretim programındaki yeri. In M. Kılıç & M. Eraslan (Ed.), 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi Eğitim Bilimleri Tam Metin Bildiri Kitabı (pp. 231-244). Asos Yayınevi.
• Çetin, C. & Karalar, S. (2016). X, Y ve Z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-197.
• Çetin, M. & Çetin, G. (2021). 21. yüzyıl becerileri açısından MEB okul öncesi eğitim programına eleştirel bir bakış. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 235-255.
• Çevik, M. & Şentürk C. (2019). Multidimensional 21th century skills scale: Validity and reliability study. Cypriot Journal of Educational Science, 14(1), 11-28.
• Çuhadar, A., Er, Y., Demirel, M. & Demirel, D. H. (2019). Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin incelenmesi. Spormetre, 17(3), 153-161. https://doi.org/10.33689/spormetre.562233
• Deniz, D. & Gemlik, N. (2022). Z kuşağı öğrencilerinin kişilik özellikleri bağlamında iş hayatına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-11.
• Devrani, A. E. P. (2021). Gençler için 21. yüzyıl becerileri ve dijitalleşen dünyanın gereklilikleri: Yeni okuryazarlıklar. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 9(24), 5-24.
• Dilekçi, A. & Karatay, H. (2021). Türkçe dersi öğretim programlarında 21. yüzyıl becerileri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 10(4), 1430-1444.
• Gerek, S. & Kurt, A. A. (2011). Ekonomi okuryazarlığı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 59-73.
• Gökbulut, B. (2020). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile 21. yüzyıl becerileri arasındaki ilişki. Turkish Studies, 15(1), 127-141. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.40164
• Göncü, S. (2018). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde Y kuşağının Whatsapp kullanımı üzerine bir inceleme. TRT Akademi, 3(6), 590-612.
• Güğerçin, U. & Ay, Ü. (2017). Etik konum ölçeği’nin faktör analitik yapısı: Banka çalışanları üzerine bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(4), 53-78. https://doi.org/10.17065/huniibf.372386
• Gündüz, Ş. & Pekçetaş, T. (2018). Kuşaklar ve örgütsel sessizlik/seslilik. İşletme Bilimi Dergisi, 6(1), 89-115. https://doi.org/10.22139/jobs.399952
• Güneş, H. N. & Ataç, L. O. (2022). Kariyer tatmini ile işe adanmışlık ilişkisi: Kamu çalışanları üzerine bir araştırma. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(Özel Sayı), 109-122. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1081570
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis (7th Edition). Pearson Education Limited, Pearson New International Edition.
• Howitt, D. & Cramer, D. (2011). Introduction to research methods in psychology (3th Edition). Pearson Education Limited.
• Kahraman, S. N. (2021). 21. yüzyıl becerileri bağlamında kız çocuklarının girişimcilik ve inovasyon becerilerinin incelenmesi [master’s thesis]. Bursa Teknik Üniversitesi.
• Kanbur, E. & Şen, S. (2017). X ve Y kuşağı çalışanlarının kariyer uyum yetenekleri ve kariyer tatmini açısından karşılaştırılması. Turkish Studies, 12(12), 115-134. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12008
• Karadağ, A. & Kapusızoğlu, M. (2022). Vatandaşlık okuryazarlığı ölçeği: Geliştirme, geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 37-71.
• Karadaş, A., Kaynak, S., Ergün, S. & Karaca, P. P. (2021). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin 21. yüzyıl becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 4(2), 232-239. https://doi.org/10.38108/ouhcd.906190
• Kavak, A. B. & Şener, İ. (2021). İşte Z kuşağı (1st Edition). Nobel Yayın.
• Kayalı, B., Balat, Ş. & Yavuz, M. (2021). Üniversite öğrencilerinin teknoloji okuryazarlığı düzeylerinin salgın dönemi uzaktan eğitim faaliyetlerine yönelik tutumlarına etkisi [Paper presentation]. Uluslararası Covid-19 Kongresi Eğitimde Yeni Normlar-II, 687-693.
• Kayri, M. (2009). Araştırmalarda gruplar arası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (post-hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64.
• Korkmaz, D. (2022). Postmodern tüketim kültüründe Z kuşağı üniversite öğrencilerinin dijital okuryazarlık alışkanlıkları sorunu [doctoral thesis]. Maltepe Üniversitesi.
• Kuran, E. (2018). Telgraftan tablete (1st Edition). Destek Yayınları.
• Kurudayıoğlu, M. & Soysal, T. (2019). 2018 Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 483-496. https://doi.org/10.31592/aeusbed.621132
• Kurudayıoğlu, M. & Temur, N. (2021). 21. yüzyıl becerileri çerçevesinden Türk atasözlerine bir bakış. Bilig, (99), 1-24. https://doi.org/10.12995/bilig.9900
• Kuyucu, M. (2014). Y kuşağı ve Facebook: Y kuşağının Facebook kullanım alışkanlıkları üzerine bir inceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 55-83. https://doi.org/10.17755/esosder.75785
• Levickaite, R. (2010). Generations X, Y, Z: How social networks form the concept of the world without borders (the case of Lithuania). LIMES: Cultural Regionalistics, 3(2), 170-183. https://doi.org/10.3846/limes.2010.17
• Mohamad, N. H. & Mustapha, R. (2022). Relationship between 21st century learning understanding toward teaching practice among teachers trainee in Eastern Zone: The IPGM trainee perspectives. Journal of Contemporary Social Science and Education Studies (JOCSSES), 2(1), 52-59.
• Mohr, K. A. & Mohr, E. S. (2017). Understanding generation Z students to promote a contemporary learning environment. Journal on Empowering Teaching Excellence, 1(1), 84-94. https://doi.org/10.15142/T3M05T
• Muchinsky, P. M. (2006). Psychology applied to work: An introduction to industrial and organizational psychology (8th Edition). Thomson/Wadsworth.
• Mücevher, M. H. & Erdem, R. (2018). X kuşağı akademisyenler ile Y kuşağı öğrencilerin birbirlerine karşı algıları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(22), 60-74. https://doi.org/10.21076/vizyoner.391745
• Okur, M. E. & Öz, Y. (2021). Y kuşağı davranışlarının kariyer yönetimi üzerindeki etkisi: İstanbul Avrupa yakasında golf sektöründe bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 430-449. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1143
• Onurlubaş, E. & Öztürk, D. (2020). Hizmet kalitesinin müşteri memnuniyeti üzerindeki etkisi: Butik oteller üzerine bir uygulama. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(3), 756-766.
• Onurlubaş, E. & Öztürk, D. (2018). Sosyal medya uygulamalarının Y kuşağı satın alma davranışı üzerine etkisi: Instagram örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 984-1016. https://doi.org/10.26466/opus.471771
• Özmutlu, A. & Özmutlu, E. B. (2021). Grafik tasarımı bölümü öğrenme çıktılarının 21. yüzyıl becerileri temelinde incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 27(46), 138-152. https://doi.org/10.32547/ataunigsed.844115
• Özoğlu, C. & Kaya, E. (2021). Z kuşağı öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenmeleri ve dijital okuryazarlıkları arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 415-437. https://doi.org/10.18039/ajesi.824040
• Pallant, J. (2017). SPSS kullanma kılavuzu: SPSS ile adım adım veri analizi (trans. S. Balcı & B. Ahi). Anı Yayıncılık.
• Parry, E. & Urwin, P. (2011). Generational differences in work values: A review of theory and evidence. International Journal of Management Reviews, 13(1), 79-96. https://doi.org/10.1111/j.1468-2370.2010.00285.x
• Pauli, J., Guadagnin, A. & Ruffatto, J. (2020). Values relating to work and future perspective for generation Z. Revista de Ciências da Administração, 22(57), 8-21.
• Seemiller, C. & Grace, M. (2018). Generation Z: A century in the making. Routledge.
• Shatto, B. & Erwin, K. (2016). Moving on from millennials: Preparing for generation Z. The Journal of Continuing Education in Nursing, 47(6), 253-254. https://doi.org/10.3928/00220124-20160518-05
• Singh, A. P. & Dangmei, J. (2016). Understanding the generation Z: The future workforce. South-Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 3(3), 1-5.
• Suwannakeeree, W., Suwannaosod, S., Chairat, R., Chaiem, O. & Tongsaard, T. (2019). Exploring 21st century learning skills of nursing students, Naresuan University. Journal of Nursing and Health Sciences, 13(1), 89-98.
• Taş, H. Y., Demirdöğmez, M. & Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz olan Z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048. https://doi.org/10.26466/opus.370345
• Taşğın, Ö., Uzun, S., Demir, B. & Kaya, A. (2021). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik akademik öz yeterlikleri ve gelecek beklentilerinin incelenmesi. Sportive, 4(1), 30-42.
• Tuğluk, M. N. & Özkan, B. (2019). MEB 2013 okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri açısından analizi. Temel Eğitim Dergisi, 1(4), 29-38.
• Turkish Language Association Dictionary. (n.d.). “kuşak”. Retrieved on 2022, January 22 from https://sozluk.gov.tr/
• TurkStat. (2022). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2021. Retrieved on 2022, April 10 from https://data.tuik.gov.tr/
• Turner, K., Rakkwamsuk, S. & Leungratanamart, L. (2016). The perception on 21st century skills of nursing instructors and nursing students at Boromarajonani College of Nursing, Chonburi. International Journal of Nursing and Health Sciences, 10(6), 1935-1938. doi.org/10.5281/zenodo.1124781
• Twentify. (2021). Türkiye’de Z Kuşağı. Retrieved on 2022, March 2 from https://www.twentify.com/
• Uğurbulduk, H. & Efeoğlu, İ. E. (2021). Z kuşağı, değerleri ve çalışma hayatından beklentileri. In V. Temel (Ed.), INSAC academic developments on social and education sciences (pp. 55-73). Duvar Kitabevi.
• Yıldırımalp, S. & Güvenç, D. (2020). “Z kuşağı”nın çalışma ortamı beklentilerine ilişkin bir araştırma. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 57-76.
• Yıldız, E. (2021). Çalışma yaşamında X ve Y kuşağının motivasyonunu etkileyen faktörler üzerine nitel bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 216-234. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1130
• Zeybek, G. (2019). Lise öğrencilerinin 21. yüzyıl öğrenme becerileri kullanım düzeylerinin belirlenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 142-156. https://doi.org/10.24289/ijsser.505263