Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

UNMEDIATED RELATIONSHIP BETWEEN FILM LANGUAGE AND ICONOGRAPHY IN GENRE CINEMA: VISUAL CONVENTIONS AND STYLISTIC VARIANCES IN THE ALIEN SERIES

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 25, 56 - 80, 24.08.2024
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1420451

Öz

Different terms such as cinematography, mise-en-scène and iconography are used to describe the visual elements of a film. While there are commonalities among these terms, each encompasses different aspects of the visual language of cinema and is also used in the classification of categories such as art cinema and popular cinema. In this context, mise-en-scène, despite containing the same elements as iconography, is identified with art cinema and the director's unique style, while iconography expresses recurring visual conventions in specific elements of genre cinema. However, in a historical context, some directors positioned as creative auteurs are observed to creatively and innovatively approach these visual conventions in films considered within genre cinema, rather than treating them as clichéd visual traditions. In the study, the six-film series beginning with the 1979 film Alien, directed by Ridley Scott, is analyzed in terms of the iconographic conventions of science fiction cinema and the unique film languages of different directors. The films that make up the series are dissected through the basic visual categories that constitute mise-en-scène and iconography, including lighting, costume-makeup, setting, and acting- genre-specific characters. While the characterization of genre cinema with conventions is widely accepted, it is observed that in the different films of the Alien series directed by various directors, rather than a repetition of visual conventions in science fiction cinema, each film has its own unique visual language. While the term cinematographic style emphasizes the director's or cinematographer's personal style, the concept of conventions refers to recurring elements in genre cinema. The tension between these two phenomena in the Alien series is creatively reflected in the visual identity of the films that make up the series.

Kaynakça

  • Abreu, R. (2022). Genre conventions the building blocks of genre storytelling. 6 Nisan 2024 tarihinde https://www.studiobinder.com/blog/genre-conventions/ adresinden edinilmiştir.
  • Barnwell, J. (2011). Film yapımının temelleri (Çev. G. Altıntaş). Literatür Yayıncılık.
  • Balázs, B. (2013). Görünen insan (Çev. O. Kasap). Say Yayınları.
  • Bordwell, D. (2016). Hollywood’un film dili. (Çev. Z. Atam, Y. C. Ekinci, B. Tanyeri). Doruk Yayınları.
  • Bordwell, D. ve Thompson, K. (2009). Film sanatı (Çev. E. Yılmaz ve E. S. Onat). De Ki Yayınları.
  • Chandler, D. (2018) Tür kuramına giriş. Edebiyatta, sinemada, televizyonda tür kuramı temel metinler içinde, (s. 15-50). J. Ö. Dirlikyapan, (Ed.), Doğu Batı Yayınları.
  • Edgar-Hunt, R., Marland J.& Rawle, S. (2012). Film dili (Çev. S. Aytaç). Literatür Yayınları.
  • Grant, B. K. (2007). Film genre: From iconography to ideology. Wallflower.
  • Gibbs, J. (2002). Mise en scene: Film style and interpretation. Columbia University Press.
  • Güçhan, G. (1999). Tür sineması, görüntü ve ideoloji. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
  • Kolker, R. (2011). Film, biçim ve kültür (Çev. F. Ertınaz, A. Güney, Z. Özen, O. Şakır, B. Tokem, D. Tunalı, E. Yılmaz). De Ki Yayınları.
  • Kuhn, A. ve Westwell, G. (2012). A dictionary in film studies. Oxford University Press.
  • Onaran, A. Ş. (1999). Sinemaya giriş. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
  • Özden, Z. (2004). Film eleştirisi. İmge Kitabevi.
  • Panofsky, E. (1974). Style and medium in the motion picture. G. Mast ve M. Cohen (Ed.), Film theory and criticism içinde (s. 15-32). Oxford University Press.
  • Parkinson, D. (2015). Sinemayı değiştiren 100 fikir (Çev. Y. Burul). Literatür Yayıncılık.
  • Pramaggiore, M. ve Wallis, T. (2005). Film: A critical introduction. Laurence King Publishing.
  • Ryan, M. ve Kellner, D. (1997). Politik kamera (Çev. E. Özsayar). Ayrıntı Yayınları.
  • Sikov, E. (2010). Film studies: An introduction. Columbia University Press.
  • Spediel, S. (2012). Film, form and narrative. J. Nelmes (Ed.), An introduction to film studies fifth edition içinde (s. 80-112). Routledge.
  • Villarejo, A. (2013). Film studies the basics, Routledge.
  • Weiner, D. (2019). Ridley Scott on the hard road to ‘Alien’. 7 Mart 2024 tarihinde https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/alien-ridley-scott-reveals-how-iconic-scene-went-wrong-1213109/ adresinden edinilmiştir.
  • Wollen, P. (2004). Sinemada göstergeler ve anlam (Çev. Z. Aracagök, B. Doğan). Metis Yayınları.

TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 25, 56 - 80, 24.08.2024
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1420451

Öz

Bir sinema filminin görsel malzemesini tanımlamak için sinematografi, mizansen, ikonografi gibi farklı terimler kullanılmaktadır. Bu terimlerin arasında ortaklıklar bulunmakla birlikte her biri sinema sanatının görsel dilinin farklı yönlerini içermekte, sanat sineması-popüler sinema gibi kategorilerin sınıflandırılmasında da kullanılmaktadır. Bu bağlamda mizansen, ikonografi ile aynı öğeleri içermesine rağmen sanat sineması ve yönetmenin kendine has biçemiyle özdeşleştirilmekte, ikonografi ise tür sinemasının belirli türlerin her bir öğesinde tekrar eden görsel uylaşımları ifade etmektedir. Ancak tarihsel bağlamda yaratıcı yönetmen olarak konumlandırılan bazı yönetmenlerin tür sineması içerisinde değerlendirilen filmlerinde söz konusu bu görsel uylaşımları klişeye dönüşmüş birer görsel gelenekten ziyade yaratıcı ve yenilikçi biçimde ele aldığı görülmektedir. Çalışmada 1979 yapımı, Ridley Scott tarafından yönetilen Alien filmiyle beraber başlayan altı filmlik film serisi, bilim kurgu sinemasının ikonografik uylaşımları ve farklı yönetmenlerin kendilerine özgü film dilleri açısından ele alınmıştır. Seriyi oluşturan filmler mizanseni ve ikonografiyi oluşturan aydınlatma, kostüm-makyaj, mekan ve oyunculuk-türsel karakterler unsurlarını içeren temel görsel kategoriler üzerinden çözümlenmiştir. Bu anlamda tür sinemasının uylaşımlarla karakterize olması genel kabul görmekle birlikte, farklı yönetmenler tarafından yönetilen Alien serisinin farklı filmlerinde bilimkurgu sinemasının görsel uylaşımlarının tekrarından ziyade her filmin kendine özgü bir görsel dile sahip olduğu görülmüştür. Sinematografik biçem yönetmenin ya da görüntü yönetmeninin kişisel biçemine vurgu yaparken, uylaşım kavramı tür sinemasında tekrar eden unsurlara gönderme yapmaktadır. Alien serisinde bu iki olgu arasındaki gerilim yaratıcı bir biçimde seriyi oluşturan filmlerin görsel kimliğine yansımaktadır.

Kaynakça

  • Abreu, R. (2022). Genre conventions the building blocks of genre storytelling. 6 Nisan 2024 tarihinde https://www.studiobinder.com/blog/genre-conventions/ adresinden edinilmiştir.
  • Barnwell, J. (2011). Film yapımının temelleri (Çev. G. Altıntaş). Literatür Yayıncılık.
  • Balázs, B. (2013). Görünen insan (Çev. O. Kasap). Say Yayınları.
  • Bordwell, D. (2016). Hollywood’un film dili. (Çev. Z. Atam, Y. C. Ekinci, B. Tanyeri). Doruk Yayınları.
  • Bordwell, D. ve Thompson, K. (2009). Film sanatı (Çev. E. Yılmaz ve E. S. Onat). De Ki Yayınları.
  • Chandler, D. (2018) Tür kuramına giriş. Edebiyatta, sinemada, televizyonda tür kuramı temel metinler içinde, (s. 15-50). J. Ö. Dirlikyapan, (Ed.), Doğu Batı Yayınları.
  • Edgar-Hunt, R., Marland J.& Rawle, S. (2012). Film dili (Çev. S. Aytaç). Literatür Yayınları.
  • Grant, B. K. (2007). Film genre: From iconography to ideology. Wallflower.
  • Gibbs, J. (2002). Mise en scene: Film style and interpretation. Columbia University Press.
  • Güçhan, G. (1999). Tür sineması, görüntü ve ideoloji. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
  • Kolker, R. (2011). Film, biçim ve kültür (Çev. F. Ertınaz, A. Güney, Z. Özen, O. Şakır, B. Tokem, D. Tunalı, E. Yılmaz). De Ki Yayınları.
  • Kuhn, A. ve Westwell, G. (2012). A dictionary in film studies. Oxford University Press.
  • Onaran, A. Ş. (1999). Sinemaya giriş. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
  • Özden, Z. (2004). Film eleştirisi. İmge Kitabevi.
  • Panofsky, E. (1974). Style and medium in the motion picture. G. Mast ve M. Cohen (Ed.), Film theory and criticism içinde (s. 15-32). Oxford University Press.
  • Parkinson, D. (2015). Sinemayı değiştiren 100 fikir (Çev. Y. Burul). Literatür Yayıncılık.
  • Pramaggiore, M. ve Wallis, T. (2005). Film: A critical introduction. Laurence King Publishing.
  • Ryan, M. ve Kellner, D. (1997). Politik kamera (Çev. E. Özsayar). Ayrıntı Yayınları.
  • Sikov, E. (2010). Film studies: An introduction. Columbia University Press.
  • Spediel, S. (2012). Film, form and narrative. J. Nelmes (Ed.), An introduction to film studies fifth edition içinde (s. 80-112). Routledge.
  • Villarejo, A. (2013). Film studies the basics, Routledge.
  • Weiner, D. (2019). Ridley Scott on the hard road to ‘Alien’. 7 Mart 2024 tarihinde https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/alien-ridley-scott-reveals-how-iconic-scene-went-wrong-1213109/ adresinden edinilmiştir.
  • Wollen, P. (2004). Sinemada göstergeler ve anlam (Çev. Z. Aracagök, B. Doğan). Metis Yayınları.
Toplam 23 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İletişim ve Medya Çalışmaları (Diğer)
Bölüm Tüm Sayı
Yazarlar

Nuray Hilal Tuğan 0000-0002-9184-6241

Yayımlanma Tarihi 24 Ağustos 2024
Gönderilme Tarihi 17 Ocak 2024
Kabul Tarihi 21 Ağustos 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 11 Sayı: 25

Kaynak Göster

APA Tuğan, N. H. (2024). TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR. Akademik Hassasiyetler, 11(25), 56-80. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1420451
AMA Tuğan NH. TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR. Akademik Hassasiyetler. Ağustos 2024;11(25):56-80. doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1420451
Chicago Tuğan, Nuray Hilal. “TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR”. Akademik Hassasiyetler 11, sy. 25 (Ağustos 2024): 56-80. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1420451.
EndNote Tuğan NH (01 Ağustos 2024) TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR. Akademik Hassasiyetler 11 25 56–80.
IEEE N. H. Tuğan, “TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR”, Akademik Hassasiyetler, c. 11, sy. 25, ss. 56–80, 2024, doi: 10.58884/akademik-hassasiyetler.1420451.
ISNAD Tuğan, Nuray Hilal. “TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR”. Akademik Hassasiyetler 11/25 (Ağustos 2024), 56-80. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1420451.
JAMA Tuğan NH. TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR. Akademik Hassasiyetler. 2024;11:56–80.
MLA Tuğan, Nuray Hilal. “TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR”. Akademik Hassasiyetler, c. 11, sy. 25, 2024, ss. 56-80, doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1420451.
Vancouver Tuğan NH. TÜR SİNEMASINDA FİLM DİLİ VE İKONOGRAFİ ARASINDAKİ DOLAYSIZ İLİŞKİ: ALİEN SERİSİNDE GÖRSEL UYLAŞIMLAR VE BİÇEMSEL FARKLILIKLAR. Akademik Hassasiyetler. 2024;11(25):56-80.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.