Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

REFLECTIONS OF THE NARRATIVE STRUCTURE OF TURKISH FAIRY TALES ON THE NARRATIVE STRUCTURE OF YEŞİLÇAM: THE CASE OF SONBAHAR RÜZGARLARI

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 25, 162 - 189, 24.08.2024
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1438626

Öz

Narrative theory describes how societies formed by individuals tell their stories and how meaning is created in these stories through various mediums, such as fairy tales, written literary works, theater plays, films, and TV series. The subject of this study is the narrative structure in Yeşilçam cinema and Turkish fairy tales. The aim of the study is to reveal how the narrative structure of Yeşilçam cinema benefits from the narrative structure of Turkish fairy tales and to identify the commonalities in both narratives. The limitation of the study was determined by the color of Yeşilçam films produced in the 1960s. In line with the purpose and limitations of the study, since 1969 was the year in which the most color films were produced, the film Sonbahar Rüzgarları (1969), directed by Mehmet Dinler, was taken as a sample using the simple random sampling method. The film was analyzed within the framework of Seymour Chatman's narrative diagram. In line with the findings obtained from the sample taken within the scope of the study, it was seen that Turkish fairy tales, one of the products of oral literature, were effective in creating the narrative structure of Yeşilçam films. As a result, while constructing the narrative structure in Yeşilçam cinema, it was determined that the narrative diagram elements that constitute the narrative structure of Turkish fairy tales were utilized.

Kaynakça

  • Abisel, N. (2005). Bir dünya nasıl kurulur? Popüler Türk sinemasında anlatı yapısı üzerine: Türk sineması üzerine yazılar. Phoneix Yayınları.
  • Adanır, O. (2003). Sinemada anlam ve anlatım. (2. Baskı). Alfa Yayınları.
  • Akbulut, H. (2008). Kadına melodram yakışır. Bağlam Yayınları.
  • Arslantepe, M. (2001). Türk sinemasının anlatı yapısı ve kökeni [doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
  • Arslantepe, M. (2002). Türk sinemasının kökeni üzerine. Kocaeli Üniversitesi İletişim Dergisi, (2), 88-105.
  • Ayça, E. (1992). Türk sineması seyirci ilişkileri. Kurgu Dergisi, (11), 117-133.
  • Ayça, E. (1996). Yeşilçam’a bakış. S. M. Dinçer (Der.), Türk sineması üzerine düşünceler içinde (s. 129-149). Doruk Yayınları.
  • Boratav, P. N. (1969). Az gittik uz gittik. Bilgi Yayınları.
  • Boratav, P. N. (2009). Zaman zaman içinde (2. Baskı). İmge Kitabevi Yayınları.
  • Chatman, S. (2009). Öykü ve söylem: Filmde ve kurmacada anlatı yapısı. (Çev. Yaren, Ö.). De Ki Yayınları.
  • Coşkun, E. (2009). Türk sinemasında akım araştırması. Siyasal Kitap.
  • Dinler, M. (Yönetmen). (1967). Sonbahar rüzgârları [Film].  Muzaffer Aslan.
  • Erdoğan, N. (2001a). Üç seyirci: Popüler eğlence biçimlerinin alımlanması üzerine notlar. Doğu Batı Dergisi, (15), 117-127.
  • Erdoğan, N. (2001b). Yeşilçam’ın hayaletleri. İletişim Dergisi, (10), 251-256.
  • Esen, Ş. (2010). Türk sinemasının kilometre taşları (2. Baskı). Agora Kitaplığı.
  • Güleç, H. (2002). Türk halk edebiyatı. Çizgi Yayınları.
  • Güngör, C. A. (2003). Sözlü masal geleneğinden görsel masal evresine geçiş ve masal formunun Yeşilçam sinemasına etkileri [yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
  • Güngör, C. A. (2022). Filmde anlatı yapısı. İstanbul Aydın Üniversitesi Yayınları.
  • Jahn, M. (2012). Anlatıbilim (Çev. B. Dervişcemaloğlu). Dergâh Yayınları.
  • Kaya, B. A. (2004). Has bahçenin gülleri Sivas masalları. Kitabevi Yayınları.
  • Kaya, K. (2001). Hint-Türk-Avrupa masalları. İmge Kitabevi.
  • Kıraç, R. (2012). Sinemanın ABC’si. Say Yayınları.
  • Kırel, S. (2005). Yeşilçam öykü sineması. Babil Yayınları.
  • Onaran, A. Ş. (1994). Türk sineması I. Kitle Yayınları.
  • Oran, B. (1996). Yeşilçam nasıl doğdu, nasıl büyüdü nasıl öldü ve yaşasın yeni sinema. S. M. Dinçer (Der.), Türk sineması üzerine düşünceler içinde (s.227-292). Doruk Yayınları.

TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 25, 162 - 189, 24.08.2024
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1438626

Öz

Anlatı kuramı, kültürel bir ürün olarak bireylerin meydana getirdiği toplumların hikayelerini nasıl anlattığını ve hikayelerinde anlamın nasıl oluşturulduğunu tartışmaktadır. Anlatıları; masallar, yazılı edebi eserler, tiyatro oyunları, filmler ve diziler olarak örneklendirmek mümkündür. Bu çalışmanın konusu, Yeşilçam sinemasında ve Türk masallarında anlatı yapısıdır. Çalışmanın amacı, Yeşilçam sinemasının anlatı yapısının, Türk masallarının anlatı yapısından nasıl yararlandığını ortaya çıkarmak ve her iki anlatıdaki ortaklıkları saptamaktır. Çalışmanın sınırlılığı 1960’lı yıllarda üretilen renkli Yeşilçam filmleri olarak belirlenmiştir. Çalışmanın amacı ve sınırlılığı doğrultusunda en çok renkli film üretilen yılın 1969 olması nedeniyle basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak yönetmenliğini Mehmet Dinler’in yaptığı Sonbahar Rüzgarları (1969) filmi örneklem olarak ele alınmıştır. Film, Seymour Chatman’ın anlatı diyagramı çerçevesinde analiz edilerek çözümlenmiştir. Çalışma kapsamında ele alınan örneklemden elde edilen bulgular doğrultusunda Yeşilçam filmlerinin anlatı yapısı oluşturulurken sözlü edebiyat ürünlerinden biri olan Türk masallarının etkili olduğu görülmüştür. Sonuç olarak Yeşilçam sinemasında anlatı yapısı inşa edilirken Türk masallarının anlatı yapısını oluşturan anlatı diyagramı ögelerinden yararlandığı tespit edilmiştir.

Kaynakça

  • Abisel, N. (2005). Bir dünya nasıl kurulur? Popüler Türk sinemasında anlatı yapısı üzerine: Türk sineması üzerine yazılar. Phoneix Yayınları.
  • Adanır, O. (2003). Sinemada anlam ve anlatım. (2. Baskı). Alfa Yayınları.
  • Akbulut, H. (2008). Kadına melodram yakışır. Bağlam Yayınları.
  • Arslantepe, M. (2001). Türk sinemasının anlatı yapısı ve kökeni [doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
  • Arslantepe, M. (2002). Türk sinemasının kökeni üzerine. Kocaeli Üniversitesi İletişim Dergisi, (2), 88-105.
  • Ayça, E. (1992). Türk sineması seyirci ilişkileri. Kurgu Dergisi, (11), 117-133.
  • Ayça, E. (1996). Yeşilçam’a bakış. S. M. Dinçer (Der.), Türk sineması üzerine düşünceler içinde (s. 129-149). Doruk Yayınları.
  • Boratav, P. N. (1969). Az gittik uz gittik. Bilgi Yayınları.
  • Boratav, P. N. (2009). Zaman zaman içinde (2. Baskı). İmge Kitabevi Yayınları.
  • Chatman, S. (2009). Öykü ve söylem: Filmde ve kurmacada anlatı yapısı. (Çev. Yaren, Ö.). De Ki Yayınları.
  • Coşkun, E. (2009). Türk sinemasında akım araştırması. Siyasal Kitap.
  • Dinler, M. (Yönetmen). (1967). Sonbahar rüzgârları [Film].  Muzaffer Aslan.
  • Erdoğan, N. (2001a). Üç seyirci: Popüler eğlence biçimlerinin alımlanması üzerine notlar. Doğu Batı Dergisi, (15), 117-127.
  • Erdoğan, N. (2001b). Yeşilçam’ın hayaletleri. İletişim Dergisi, (10), 251-256.
  • Esen, Ş. (2010). Türk sinemasının kilometre taşları (2. Baskı). Agora Kitaplığı.
  • Güleç, H. (2002). Türk halk edebiyatı. Çizgi Yayınları.
  • Güngör, C. A. (2003). Sözlü masal geleneğinden görsel masal evresine geçiş ve masal formunun Yeşilçam sinemasına etkileri [yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
  • Güngör, C. A. (2022). Filmde anlatı yapısı. İstanbul Aydın Üniversitesi Yayınları.
  • Jahn, M. (2012). Anlatıbilim (Çev. B. Dervişcemaloğlu). Dergâh Yayınları.
  • Kaya, B. A. (2004). Has bahçenin gülleri Sivas masalları. Kitabevi Yayınları.
  • Kaya, K. (2001). Hint-Türk-Avrupa masalları. İmge Kitabevi.
  • Kıraç, R. (2012). Sinemanın ABC’si. Say Yayınları.
  • Kırel, S. (2005). Yeşilçam öykü sineması. Babil Yayınları.
  • Onaran, A. Ş. (1994). Türk sineması I. Kitle Yayınları.
  • Oran, B. (1996). Yeşilçam nasıl doğdu, nasıl büyüdü nasıl öldü ve yaşasın yeni sinema. S. M. Dinçer (Der.), Türk sineması üzerine düşünceler içinde (s.227-292). Doruk Yayınları.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İletişim ve Medya Çalışmaları (Diğer)
Bölüm Tüm Sayı
Yazarlar

Cangül Akdaş 0000-0001-5333-6059

Yayımlanma Tarihi 24 Ağustos 2024
Gönderilme Tarihi 16 Şubat 2024
Kabul Tarihi 21 Ağustos 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 11 Sayı: 25

Kaynak Göster

APA Akdaş, C. (2024). TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ. Akademik Hassasiyetler, 11(25), 162-189. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1438626
AMA Akdaş C. TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ. Akademik Hassasiyetler. Ağustos 2024;11(25):162-189. doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1438626
Chicago Akdaş, Cangül. “TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ”. Akademik Hassasiyetler 11, sy. 25 (Ağustos 2024): 162-89. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1438626.
EndNote Akdaş C (01 Ağustos 2024) TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ. Akademik Hassasiyetler 11 25 162–189.
IEEE C. Akdaş, “TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ”, Akademik Hassasiyetler, c. 11, sy. 25, ss. 162–189, 2024, doi: 10.58884/akademik-hassasiyetler.1438626.
ISNAD Akdaş, Cangül. “TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ”. Akademik Hassasiyetler 11/25 (Ağustos 2024), 162-189. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1438626.
JAMA Akdaş C. TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ. Akademik Hassasiyetler. 2024;11:162–189.
MLA Akdaş, Cangül. “TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ”. Akademik Hassasiyetler, c. 11, sy. 25, 2024, ss. 162-89, doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1438626.
Vancouver Akdaş C. TÜRK MASALLARININ ANLATI YAPISININ YEŞİLÇAM ANLATI YAPISINA YANSIMALARI: SONBAHAR RÜZGARLARI ÖRNEĞİ. Akademik Hassasiyetler. 2024;11(25):162-89.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.