Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

TÜRKİYE’DE HİSSE SENEDİ VE KUR FİYATLARI ARASINDA DİNAMİK ETKİLEŞİMLER VE VOLATİLİTE: ARDL, NARDL VE GARCH MODELLERİ

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 28, 146 - 168, 31.08.2025
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1624034

Öz

Bu makale, Türkiye'de hisse senedi fiyatları ve döviz kurları arasındaki dinamik ilişkiyi ve oynaklığı incelemek için (2 Şubat 2020 - 5 Mayıs 2024 dönemini kapsayan verilerle) ARDL, NARDL ve ARCH ekonometrik modellerini kullanmaktadır. Bulgular, anlamlı bir şekilde çift yönlü kısa vadeli bağlantılar ortaya koymaktadır; döviz kuru dalgalanmalarının hisse senedi fiyatlarını etkilediğini, aynı zamanda hisse senedi fiyat hareketlerinin de döviz kurlarını etkileyecek şekilde geri besleme yarattığını göstermektedir. Uzun vadede bu ilişki zayıflamakta ve Johansen eşbütünleşme testleri istikrarlı bir dengenin olmadığını, süregelen makroekonomik şokların ve piyasa güçlerinin yakınsamayı engellediğine işaret etmektedir. NARDL modeli asimetrik etkileri doğrulamaktadır: kur artışlarının (ülke parasının değerlenmesinin), hisse senedi fiyatları üzerinde kur düşüşlerine (değer kaybına) kıyasla daha güçlü ve kalıcı bir negatif etkisi bulunmaktadır; bu durum, yatırımcıların olumsuz gelişmelere karşı hassasiyetini yansıtmaktadır. Oynaklık analizi, kümeleşen (volatility clustering) dalgalanma örüntülerini ortaya koymakta ve ekonomik ve jeopolitik belirsizlik dönemlerinde döviz kuru şoklarının hisse senedi piyasası oynaklığını şiddetlendirdiğini göstermektedir. Bu sonuçlar, Türkiye'nin döviz kuru istikrarsızlığına karşı finansal kırılganlığını vurgulamakta ve politika yapıcılar ile yatırımcılar için oynak gelişen piyasa ortamlarında riskleri yönetmeye yönelik önemli çıkarımlar sunmaktadır.

Kaynakça

  • Adeleke, A. O., & Dallah, H. (2010). Exchange rate volatility and stock market performance: Evidence from Nigeria. Journal of Economics and International Finance, 2(6), 123–130. https://doi.org/10.5897/JEIF.9000021
  • Aggarwal, R. (1981). Exchange rates and stock prices: A study of the US capital markets under floating exchange rates. Akron Business and Economic Review, 12(3), 7-12.
  • Aydemir, O., & Demirhan, E. (2009). The relationship between stock prices and exchange rates: Evidence from Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 23, 207–215.
  • Bahmani-Oskooee, M., & Saha, S. (2015). On the relation between exchange rates and stock prices: A nonlinear ARDL approach and asymmetry analysis. Journal of Economics and Finance, 39, 766–785.
  • Bahmani-Oskooee, M., & Saha, S. (2016). Sensitivity of stock prices to exchange rate fluctuations. Journal of Economic Studies, 43(4), 772–783. https://doi.org/10.1108/JES-03-2015-0046
  • Bollerslev, T. (1986). Generalized autoregressive conditional heteroskedasticity. Journal of Econometrics, 31(3), 307–327.
  • Branson, W. H. (1983). Macroeconomic determinants of real exchange risk. In R. J. Herring (Ed.), Managing foreign exchange risk. Cambridge University Press.
  • Campbell, J. Y., & Shiller, R. J. (1988). Stock prices, earnings, and expected dividends. Journal of Finance, 43(3), 661–676. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1988.tb04598.x
  • Chiang, T. C., & Yang, S. Y. (2003). Foreign exchange returns and risk: Evidence from East Asian emerging markets. Journal of the Japanese and International Economies, 17(3), 384-402.
  • Chowdhury, M., & Nandi, S. (2017). The impact of exchange rate fluctuations on stock market performance: A study of emerging economies. Journal of Financial Research, 25(2), 85-95.
  • Ding, L. (2021). The impact of exchange rate movements on US stock returns: A fresh look at the evidence. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 72, 101321.
  • Dornbusch, R., & Fischer, S. (1980). Exchange rates and the current account. The American Economic Review, 70(5), 960-971.
  • Engle, R. F. (1982). Autoregressive conditional heteroscedasticity with estimates of the variance of United Kingdom inflation. Econometrica, 50(4), 987–1007. https://doi.org/10.2307/1912773
  • Engle, R. F. (1983). Estimates of the variance of US inflation based upon the ARCH model. Journal of Money, Credit and Banking, 15(3), 286-301.
  • Fama, E. F. (1990). Stock returns, expected returns, and real activity. The Journal of Finance, 45(4), 1089-1108.
  • Gavin, M. (1989). The stock market and exchange rate dynamics. Journal of International Money and Finance, 8(2), 181-200.
  • Granger, C. W. J., Huang, B.-N., & Yang, C.-W. (2000). A bivariate causality between stock prices and exchange rates: Evidence from recent Asian flu. The Quarterly Review of Economics and Finance, 40, 337–354.
  • Ifionu, E. P., & Ogbuagu, A. R. (2007). Exchange rate volatility and stock market performance in Nigeria: A GARCH approach. Journal of Economic Studies, 34(2), 174–189. https://doi.org/10.1108/01443580710745387
  • Jawaid, S. T., & Ul Haq, A. (2012). Effects of interest rates, exchange rate and their volatilities on stock prices: Evidence from banking industry of Pakistan. Theoretical and Applied Economics, XIX(8), 153-166.
  • Karamustafa, O., & Kucukkale, Y. (2003). Long run relationships between stock market returns and macroeconomic performance: Evidence from Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 151(1-2), 601-610.
  • Kasman, S. (2003). The relationship between exchange rates and stock prices: A causality analysis. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Institute for Social Sciences at Dokuz Eylül University), 5(2), 70–79.
  • Nieh, C. C., & Lee, C. F. (2001). Dynamic relationship between stock prices and exchange rates for G-7 countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 41(4), 477-490.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.
  • Shin, Y., Yu, B., Greenwood-Nimmo, M.J., 2013. Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework. In Horrace, W., Sickles, C., Robin, C. (Eds.), Festschrift in honor of Peter Schmidt. New York: Springer Science & Business Media,
  • Suriani, S., Kumar, M. D., Jamil, F., & Muneer, S. (2015). Impact of exchange rate on stock market. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(1), 385-388.
  • Tariq, M., & Ahmed, R. (2014). Exchange rate volatility and stock market performance: Evidence from Pakistan. Journal of Economics and Behavioral Studies, 6(4), 45–55.
  • Türsoy, T. (2017). Causality between stock prices and exchange rates in Turkey: Empirical evidence from the ARDL bounds test and a combined cointegration approach. International Journal of Financial Studies, 5(8).
  • Wang, Y., & Wang, Z. (2010). Exchange rate fluctuations and stock market returns: Evidence from emerging markets. Journal of Financial Economics, 95(3),542,560.  https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2009.12.003
  • Wong, H. T. (2022). The impact of real exchange rates on real stock prices. Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 27(54), 262–276. https://doi.org/10.1108/JEFAS-03-2021-0011
  • Zivot, E., & Wang, J. (2006). Modeling financial time series with S-PLUS. Springer.

DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024)

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 28, 146 - 168, 31.08.2025
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1624034

Öz

This article uses ARDL, NARDL, and ARCH econometric models to examine the dynamic relationship and volatility between stock prices and exchange rates in Türkiye (February 2, 2020 to May 5, 2024). The findings reveal significant bidirectional short-run linkages, indicating that exchange-rate fluctuations influence stock prices, while stock-price movements feedback to affect exchange rates. In the long run, the relationship weakens, and Johansen cointegration tests show no stable equilibrium, suggesting that persistent macroeconomic shocks and market forces prevent convergence. The NARDL model confirms asymmetric effects: currency appreciation has a stronger and more persistent negative effect on stock prices than depreciation, reflecting investors’ sensitivity to adverse developments. Volatility analysis demonstrates clustering patterns, with exchange-rate shocks amplifying stock-market volatility during periods of economic and geopolitical uncertainty. These results underscore Türkiye’s financial vulnerability to exchange-rate instability and offer important insights for policymakers and investors in managing risks in volatile emerging-market environments.

Kaynakça

  • Adeleke, A. O., & Dallah, H. (2010). Exchange rate volatility and stock market performance: Evidence from Nigeria. Journal of Economics and International Finance, 2(6), 123–130. https://doi.org/10.5897/JEIF.9000021
  • Aggarwal, R. (1981). Exchange rates and stock prices: A study of the US capital markets under floating exchange rates. Akron Business and Economic Review, 12(3), 7-12.
  • Aydemir, O., & Demirhan, E. (2009). The relationship between stock prices and exchange rates: Evidence from Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 23, 207–215.
  • Bahmani-Oskooee, M., & Saha, S. (2015). On the relation between exchange rates and stock prices: A nonlinear ARDL approach and asymmetry analysis. Journal of Economics and Finance, 39, 766–785.
  • Bahmani-Oskooee, M., & Saha, S. (2016). Sensitivity of stock prices to exchange rate fluctuations. Journal of Economic Studies, 43(4), 772–783. https://doi.org/10.1108/JES-03-2015-0046
  • Bollerslev, T. (1986). Generalized autoregressive conditional heteroskedasticity. Journal of Econometrics, 31(3), 307–327.
  • Branson, W. H. (1983). Macroeconomic determinants of real exchange risk. In R. J. Herring (Ed.), Managing foreign exchange risk. Cambridge University Press.
  • Campbell, J. Y., & Shiller, R. J. (1988). Stock prices, earnings, and expected dividends. Journal of Finance, 43(3), 661–676. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1988.tb04598.x
  • Chiang, T. C., & Yang, S. Y. (2003). Foreign exchange returns and risk: Evidence from East Asian emerging markets. Journal of the Japanese and International Economies, 17(3), 384-402.
  • Chowdhury, M., & Nandi, S. (2017). The impact of exchange rate fluctuations on stock market performance: A study of emerging economies. Journal of Financial Research, 25(2), 85-95.
  • Ding, L. (2021). The impact of exchange rate movements on US stock returns: A fresh look at the evidence. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 72, 101321.
  • Dornbusch, R., & Fischer, S. (1980). Exchange rates and the current account. The American Economic Review, 70(5), 960-971.
  • Engle, R. F. (1982). Autoregressive conditional heteroscedasticity with estimates of the variance of United Kingdom inflation. Econometrica, 50(4), 987–1007. https://doi.org/10.2307/1912773
  • Engle, R. F. (1983). Estimates of the variance of US inflation based upon the ARCH model. Journal of Money, Credit and Banking, 15(3), 286-301.
  • Fama, E. F. (1990). Stock returns, expected returns, and real activity. The Journal of Finance, 45(4), 1089-1108.
  • Gavin, M. (1989). The stock market and exchange rate dynamics. Journal of International Money and Finance, 8(2), 181-200.
  • Granger, C. W. J., Huang, B.-N., & Yang, C.-W. (2000). A bivariate causality between stock prices and exchange rates: Evidence from recent Asian flu. The Quarterly Review of Economics and Finance, 40, 337–354.
  • Ifionu, E. P., & Ogbuagu, A. R. (2007). Exchange rate volatility and stock market performance in Nigeria: A GARCH approach. Journal of Economic Studies, 34(2), 174–189. https://doi.org/10.1108/01443580710745387
  • Jawaid, S. T., & Ul Haq, A. (2012). Effects of interest rates, exchange rate and their volatilities on stock prices: Evidence from banking industry of Pakistan. Theoretical and Applied Economics, XIX(8), 153-166.
  • Karamustafa, O., & Kucukkale, Y. (2003). Long run relationships between stock market returns and macroeconomic performance: Evidence from Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 151(1-2), 601-610.
  • Kasman, S. (2003). The relationship between exchange rates and stock prices: A causality analysis. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Institute for Social Sciences at Dokuz Eylül University), 5(2), 70–79.
  • Nieh, C. C., & Lee, C. F. (2001). Dynamic relationship between stock prices and exchange rates for G-7 countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 41(4), 477-490.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.
  • Shin, Y., Yu, B., Greenwood-Nimmo, M.J., 2013. Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework. In Horrace, W., Sickles, C., Robin, C. (Eds.), Festschrift in honor of Peter Schmidt. New York: Springer Science & Business Media,
  • Suriani, S., Kumar, M. D., Jamil, F., & Muneer, S. (2015). Impact of exchange rate on stock market. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(1), 385-388.
  • Tariq, M., & Ahmed, R. (2014). Exchange rate volatility and stock market performance: Evidence from Pakistan. Journal of Economics and Behavioral Studies, 6(4), 45–55.
  • Türsoy, T. (2017). Causality between stock prices and exchange rates in Turkey: Empirical evidence from the ARDL bounds test and a combined cointegration approach. International Journal of Financial Studies, 5(8).
  • Wang, Y., & Wang, Z. (2010). Exchange rate fluctuations and stock market returns: Evidence from emerging markets. Journal of Financial Economics, 95(3),542,560.  https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2009.12.003
  • Wong, H. T. (2022). The impact of real exchange rates on real stock prices. Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 27(54), 262–276. https://doi.org/10.1108/JEFAS-03-2021-0011
  • Zivot, E., & Wang, J. (2006). Modeling financial time series with S-PLUS. Springer.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Finans
Bölüm Tüm Sayı
Yazarlar

Nazir Ahmad Mujaddadi 0009-0000-3762-8203

Sıtkı Sönmezer 0000-0002-9704-2199

Yayımlanma Tarihi 31 Ağustos 2025
Gönderilme Tarihi 21 Ocak 2025
Kabul Tarihi 25 Ağustos 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 12 Sayı: 28

Kaynak Göster

APA Mujaddadi, N. A., & Sönmezer, S. (2025). DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024). Akademik Hassasiyetler, 12(28), 146-168. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1624034
AMA Mujaddadi NA, Sönmezer S. DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024). Akademik Hassasiyetler. Ağustos 2025;12(28):146-168. doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1624034
Chicago Mujaddadi, Nazir Ahmad, ve Sıtkı Sönmezer. “DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024)”. Akademik Hassasiyetler 12, sy. 28 (Ağustos 2025): 146-68. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1624034.
EndNote Mujaddadi NA, Sönmezer S (01 Ağustos 2025) DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024). Akademik Hassasiyetler 12 28 146–168.
IEEE N. A. Mujaddadi ve S. Sönmezer, “DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024)”, Akademik Hassasiyetler, c. 12, sy. 28, ss. 146–168, 2025, doi: 10.58884/akademik-hassasiyetler.1624034.
ISNAD Mujaddadi, Nazir Ahmad - Sönmezer, Sıtkı. “DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024)”. Akademik Hassasiyetler 12/28 (Ağustos2025), 146-168. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1624034.
JAMA Mujaddadi NA, Sönmezer S. DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024). Akademik Hassasiyetler. 2025;12:146–168.
MLA Mujaddadi, Nazir Ahmad ve Sıtkı Sönmezer. “DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024)”. Akademik Hassasiyetler, c. 12, sy. 28, 2025, ss. 146-68, doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1624034.
Vancouver Mujaddadi NA, Sönmezer S. DYNAMIC INTERACTIONS AND VOLATILITY ANALYSIS BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TÜRKİYE: EVIDENCE FROM ARDL NARDL AND ARCH MODELS (2020-2024). Akademik Hassasiyetler. 2025;12(28):146-68.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.