Ombudsman-Judiciary Relations and Judicial Ombudsman: A Comparative Study Analysis

Yıl 2013, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 27, 23.07.2014

Serdar Gülener

Öz

It is obvious that there are some crucial problems about functioning of judicial organs in many countries as well as in Turkey in recent times. The main problems are long detention periods and long trial periods in judiciary. Many countries are in an effort to make reforms in their judicial systems in order to overcome these problems. Therefore, some countries seek for an increase in confidence towards more accountable and more transparent judicial systems without damaging the independence and objectivity of judiciary. In this paper, first of all, the role of ombudsman for accountable judicial systems will be analyzed. Then, the role of ombudsman in the public administration and the ombudsman-judiciary system relations in the axis of various experiences of some countries will be examined.

Anahtar Kelimeler

Accountability, Judicial Accountability, Ombudsman, Judicial Ombudsman.

Ombudsman-Yargı İlişkileri ve Yargı Ombudsmanlığı Sistemi: Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Öz

Son dönemde başta Türkiye olmak üzere birçok ülkede yargı organlarının işleyişine dair önemli sıkıntılar söz konusudur. Uzun yargılama ve tutukluluk süreleri bu sıkıntıların başlıcalarıdır. Bunların üstesinden gelmek için birçok ülke yargı sistemini reforma tabi tutmaktadır. Böylece yargının bağımsız ve tarafsız karakterine zarar vermeden daha hesap verebilir ve şeffaf bir hale getirerek halk nezdinde yargıya dönük güveni arttırmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmada yargıyı hesap verebilir kılmak noktasında ombudsmanlık sisteminin oynadığı rol incelenecektir. Bu çerçevede öncelikle ombudsmanlık sisteminin kamu yönetiminin denetlenmesinde oynadığı rol ele alınacak, daha sonra ombudsmanyargı ilişkileri çeşitli ülke deneyiminden hareketle karşılaştırmalı bir biçimde incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Hesap Verebilirlik, Yargının Hesap Verebilirliği, Ombudsman, Yargı Ombudsmanı

Kaynakça

• “About”, http://www.justice.gov.il/MOJEng/Ombudsman/About. htm (02.2011).
• ABRAHAM, A. (2008) “The Future in International Perspective: The Ombudsman as Agent of Rights, Justice and Democracy”, Parliamentry Affairs, Vol. 61, No. 4, p. 681-693.
• AKINCI, M. (1999) Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, Beta
• Yayınları, İstanbul. “Annual Report”, “http://www.justice.gov.il/MOJEng/Ombudsman/ Annual+report/ (28.02.2011).
• ARSLAN, S. (1986) “İngiltere’de Ombudsman Müessesesi”, Amme
• İdaresi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, ss. 157-172. ATAY, Ender E. (2006) İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara.
• AVŞAR, Z. (2007) Ombudsman İyi Yönetilen Türkiye İçin Kamu
• Hakemi, Asil Yayın Dağıtım, Ankara. BERTRAN, M. (2002) “Judiciary Ombudsman: Solving Problems in the Courts.” 29 Fordham Urban Law Journal 2099, p. 1-15.
• “Conduct Complaint Form”, http://www.judicialombudsman.gov. uk /docs/conduct-complaint-form.pdf (02011).
• Contini, Francesco ve Richard Mohr (2007), “Reconciling
• Independence and Accountability in Judicial Systems”, Utrecht Law Review, Vol. 3, No. 2, (December), p. 26-43. “Constitutional Reform Bill” http://www.publications.parliament. uk/pa/ld200304/ldbills/030/ 04030.188-191.html (02011).
• “Judiciary Ombudsman”, http://mdcourts.gov/ombudsman.html (02012).
• EKEN, M. (1998) “Yönetim Karşısında Vatandaşın Korunmasında
• Ombudsman Kurumunun Rolü”, Türkiye’de Yönetim Geleneği, Davut Dursun ve Hamza Al (Ed.), İlke Yayıncılık, İstanbul, ss. 1311
• ERHÜRMAN, T. (1998) “Ombudsman”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 31, Sayı 3, Ankara, ss. 87-102.
• ERYILMAZ, B. (2010) Bürokrasi ve Siyaset Bürokratik Devletten
• Etkin Yönetime, 4. Baskı, Alfa Yayınları, İstanbul. ESGÜN, İbrahim U. (1996) “Ombudsman Kurumunun Türkiye için Gerekliliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi
• Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 45, Sayı 1-4, ss. 251-278. “Estonian Model of the Institution of the Chancellor of Justice”, http://www.oiguskantsler.ee/?menuID=51&PRİNT=1 (002011).
• GÖZLER, K. (2009) İdare Hukuku Dersleri, 8. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa.
• GÖZÜBÜYÜK, Ş.(2002) Yönetsel Yargı, 15. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara.
• GÖZÜBÜYÜK, Ş. ve Turgut Tan (1998) İdare Hukuku Genel
• Esaslar, Cilt I, Turhan Kitabevi, Ankara. “Guide”, http://www.ombudsman.lu/doc/guide_en.pdf (002011).
• GÜLENER, S. (2011) “Yargı Bağımsızlığını Güçlendirici Bir
• Mekanizma Olarak Yargısal Hesap Verebilirlik ve Türk Yargı Sistemi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 15, Sayı 2, Ankara, ss. 215-252. HAMMERGREN, L. (2002) “Judicial Independence and Judicial
• Accountability: The Shifting Balance in Reform Goals”, Guidance for Promoting Judicial Independence an Impartiality, Office of Democracy and Governance, Washington DC., p. 149-157. “History of the Ombudsman Program”, http://www.judiciary.state. nj.us /essex/ombudsman/hist-omboff.htm (02011).
• KILAVUZ, R., A. Yılmaz ve F. İzci (2003) “Etkin Bir Denetim
• Aracı Olarak Ombudsmanlık ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, s. 68. KOFLER, B. (2008a) “Austria”, European Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 91-99.
• KOFLER, B. (2008b) “Azerbaijan”, European OmbudsmanInstitutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 101-105.
• KOFLER, B. (2008c) “Bosnia-Herzegovina”, European
• Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 120-125. KOFLER, B. (2008d) “Crotia”, European Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 133-137.
• KOFLER, B. (2008e) “Ireland”, European Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 239-244.
• KOFLER, B. (2008f) “Kyrgyzstan”, European OmbudsmanInstitutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 263-267.
• “Ombudsman for Complaints Againts Judges Law”, http:// www.justice.gov.il/NR/ rdonlyres/5E97F18F-9224-4B99-BBBC676C4B50A682/0/law.pdf (25.02.2011).
• “Ombudsman for the Eastern District of Michigan”, http://www. michbar.org/journal /pdf/pdf4article1017.pdf (11.03.2012).
• “On National Council of the Slovak Republic Act of 4 December 2001 On Public Defender of Rights”, http://www.anticorruption.bg/ ombudsman/eng/readnews.php?id=4849&lang=en&t_ style=tex&l_ style=default (002011).
• “On what issues can the Greek Ombudsman intervene?”, http://www. synigoros.gr/ en_what_cases.htm (04.03.2011).
• “Northern Ireland Judicial Appointments Ombudsman”, http:// www.nijao.gov.uk/profile.htm (04.04.2012).
• OYTAN, M. (1975) “Ombudsman Eli ile İdarenin Denetimi
• Konusunda Kıyaslamalı Bir İnceleme”, Danıştay Dergisi, Sayı 18-19, Ankara, s. 193-214. ÖZDEN, K. (2010) Ombudsman: Türkiye’deki Tartışmalar, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• PICKL, Viktor J. (1986) “Ombudsman ve Yönetimde Reform”, (Çev. Turgay Ergun), Amme İdaresi Dergisi, , Cilt 19, Sayı 4, ss. 37
• “Procedures for Filing a Complaint in the Office of the Ombudsman”, Procedures for Filing a Complaint in the Office of the Ombudsman”, http://www.judiciary.state.nj.us/essex/ombudsman/filecomplaint. htm (002011).
• SANAL, R. (2002) Türkiye’de Yönetsel Denetim ve Devlet Denetleme
• Kurulu, Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayın No. 314, Ankara. SEZEN, S. (2001) “Ombudsman: Türkiye İçin Nasıl Bir Çözüm?”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 34, Sayı 4, Ankara, ss. 71-96.
• STERN, J. (2008a) “Albania”, European Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 69-77.
• STERN, J. (2008b) “Estonia”, European Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 161-169.
• STERN, J. (2008c) “Finland”, European Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 179-188.
• STERN, J. (2008d) “Kazakhstan”, European Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 256-262.
• STERN, J. (2008e) “Latvia”, European Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 269-275.
• STERN, J. (2008f) “Republic of Moldova”, European
• Ombudsman-Institutions, Gabriele Kucsko-Stadlmayer (ed.), SpringerWienNewYork, Austria, p. 309-316. SÜLER, Gamze Y. (2010) “Ombudsmanlık Kurumu ve Türkiye’de
• Uygulanabilirliği”, Bütçe Dünyası Dergisi, Sayı 34, ss. 157-167. “Sweeden Constitution”, http://www.servat.unibe.ch/icl/sw00000_. html (04.12.2010).
• ŞENGÜL, R. (2007) “Kamu Yönetiminin Etkin Denetlenmesi için Ombudsman Kurumunun Statüsü Nasıl Olmalıdır?”, Kamu
• Yönetiminin Yapısal ve İşlevsel Sorunları, M. Akif Çukurçayır ve Gülse Gökçe (Ed.), Çizgi Kitabevi, Konya, ss. 371-402. TAYŞİ, İ. (1997) “Ombudsman Kurumu ve Ülkemize
• Uygulanabilirliği”, Sayıştay Dergisi, Sayı 25, Nisan-Haziran, Ankara, ss. 106-123. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı ile Avrupa Birliği Uyum Komisyonu ve Anayasa Komisyonu Raporları (1/626). TEMİZEL, Z. (1997) “Yurttaşın Yönetime Karşı Korunmasında Bir
• Başka Denetim Organı: Ombudsman”, Yeni Türkiye, Yıl 3, Sayı 14, (Mart-Nisan), Ankara, ss. 764-769. “The Parliamentary Ombudsman”, http://www.jo.se/ Page.aspx ?MenuId=12&ObjectClass =DynamX_Documents&Language=en (02010).
• TORTOP, N. (1998) “Ombudsman Sistemi ve Çeşitli Ülkelerde
• Uygulanması”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 31, Sayı 1, Ankara, ss. 3VERMA, A. (2007) Judicial Acoountability, Grievanes Against
• Judiciary and Ombudsman: A Source of Law, http://ssrn.com/ abstract=998208 (08.12.2010).