SOSYAL SERMAYE KAVRAMININ TARİHSEL - SOSYOLOJİK ARKAPLANI

Yıl 2011, Cilt: 6 Sayı: 1, 88 - 110, 25.07.2014

Mustafa Şan , Rıdvan Şimşek

Öz

Kavramlar sorunların tespiti ve çözümü için anahtar bir role sahiptirler. Bir kavram olarak “sosyal sermaye” sosyal bilimlerin son çeyrek yüzyılında iktisadi, siyasi ve toplumsal alanlarda karşılaşılan kalkınma merkezli sorunların tanımlanması, açıklanması ve çözümlenmesine yönelik tartışmalarda yoğun olarak yer almaya başlamıştır. Bu makalede, çoğunlukla iktisat ve siyaset bilimi çerçevesinde incelenen sosyal sermaye konusu sosyolojik bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Makalede öncelikle kavramın tarihçesi, tanımlanması, diğer sermaye türleri arasındaki yeri, türleri, ölçülmesi ile ilgili görüşler genel hatlarıyla ele alınmıştır. Bu bağlamdan hareketle sosyal sermayenin sosyolojik temellerinin neler olabileceği, hangi sosyal koşullarda, nasıl şekillendiği, sosyal anlamda olumlu ve olumsuz ne tür etkileri olabileceği üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Sermaye, Sosyoloji, Kalkınma, Güven

Kaynakça

• BOURDİEU, Pierre (2010), “Sermaye Biçimleri”, Sosyal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştiri-, Derleyenler: M.Murat ŞAHİN ve A.Zeki ÜNAL, Değişim Yayınları, İstanbul.
• COHEN, Don ve Laurence PRUSAK (2001), Kavrayamadığımız Zenginlik – Kuruluşların Sosyal Sermayesi-, Çev: A. Kardam, Türkiye Metal Sanayiciler Sendikası, İstanbul.
• COLEMAN, James S. (2010), “Beşeri Sermayenin Yaratımında Sosyal Sermaye”, Sosyal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştiri-, Derleyenler: M.Murat ŞAHİN ve A.Zeki ÜNAL, Değişim Yayınları, İstanbul
• DEVAMOĞLU, Sevil (2008), “Sosyal Sermaye Kuramı Açısından Türkiye'de Demokrasi Kültürü Üzerine Bir Değerlendirme”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Yrd.Doç.Dr. Zeynel Abidin KILINÇ, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Denizli.
• ERDEM, Ferda ve Janset ÖZEN (2003), “Niklas Luhmann'ın Tanıdıklık, Emin Olma Ve Güven Ayrımı“ Sosyal Bilimlerde Güven, Editör: Ferda Erdem, Vadi Yayınları, Ankara.
• FİELD, John (2008), Sosyal Sermaye, Çev: Bahar Bilgen ve Bayram Şen, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2.Baskı, İstanbul.
• FİNE, Ben (2010), “Sosyal Sermaye”, Sosyal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştiri-, Derleyenler: M.Murat ŞAHİN ve A.Zeki ÜNAL, Değişim Yayınları, İstanbul
• FİNE, Ben (2011), “Sosyal Sermaye Sosyal Bilime Karşı / Bin Yılın Eşiğinde Ekonomi Politik ve Sosyal Bilimler”, Çeviri: Ayşegül Kars, Yordam Kitap, 1. Baskı, Şubat 2011, İstanbul.
• FUKUYAMA, Francis (2002), “Sosyal Sermaye”, Türkiye Günlüğü, Sayı:71, s.31-41.
• FUKUYAMA, Francis (2005), Güven (Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması), 3. Baskı, Çev: Ahmet Buğdaycı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• FUKUYAMA, Francis (2009), Büyük Çözülme – İnsan doğası ve Toplumsal Düzenin Yeniden Oluşturulması, Çev. Hasan Kaya, Profil Yayınları, İstanbul.
• FUKUYAMA, Francis (2010), “Sosyal Sermaye ve Sivil Toplum”, Sosyal Sermaye Kuram, Uygulama, Eleştiri-, Derleyenler: M.Murat ŞAHİN ve A.Zeki ÜNAL, Değişim Yayınları, İstanbul.
• GROOTAERT, Christiaan (2010), “Sosyal Sermaye: Kayıp Halka?”, Sosyal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştiri-, Derleyenler: M.Murat ŞAHİN ve A.Zeki ÜNAL, Değişim Yayınları, İstanbul.
• HALPERN, Davit (2005), Social Capital, Polity Press, USA and UK.
• HARRİSS, John ve Paolo De RENZİO (2010), “Sosyal Sermaye Kavramı: 'Kayıp Halka' mı? Yoksa Analitik Olarak mı Kayıp?”, Sosyal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştiri-, Derleyenler: M.Murat ŞAHİN ve A.Zeki ÜNAL, Değişim Yayınları, İstanbul.
• KESKİN, Musa (2008), “Sosyal Sermaye Ve Bölgesel Kalkınma: Erzurum Ticaret Ve Sanayi Odası Üyelerinde Sosyal Sermaye Düzeyi Ve Belirleyicilerinin Analizi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Erol Çakmak, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Erzurum.
• KILINÇ, Zeynel Abidin (2010), “Yurttaşlık Ahlakı Olarak Sosyal Sermaye”, Bilgi Sayı:21, 2010 Kış, Değişim Yayınları, s.1-37, İstanbul.
• ÖZTAŞ, Nail (2007), “Sosyal Sermayenin Ağbağ Kuram(lar)ı: Dayanışmacı ve Aracı Sosyal Sermaye”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 40 Sayı 3 Eylül 2007, s. 79-98.
• ÖZDEMİR Aytül Ayşe (2007), “Sosyal Ağ Özellikleri Bakış Açısıyla Sosyal Sermaye Ve Bilgi Yaratma İlişkisi: Akademisyenler Üzerinde Yapılan Bir Alan Araştırması”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Prof.Dr.Enver ÖZKALP, Yönetim Organizasyon Anabilim Dalı, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eylül 2007.
• ÖZTÜRK, Ali (2011), “Kriz Sosyolojisi: Batı Merkezciliğinin Yapısal Sorunları ve Kriz”, Doğu Kitabevi, İstanbul.
• PUTNAM, Robert (2010), “Tek Başına Bowling: Amerika'nın Azalan Sosyal Sermayesi”, Sosyal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştiri-, Derleyenler: M.Murat ŞAHİN ve A.Zeki ÜNAL, Değişim Yayınları, İstanbul
• ŞAN, Mustafa Kemal (2007), “Sosyal Bilimlerde Yıldızı Yükselen Yeni Bir Kavram: Sosyal Sermaye Ve Türkiye”, Sosyoloji Yazıları I, Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Ortak Çalışması, Der: M.K. Şan, Kızılelma Yay. İstanbul. s. 282-323.
• ŞENKAL, Abdulkadir (2008), “Sosyal Sermaye ve Bölgesel Kalkınma İlişkisi-Max Weber'in Perspektifinden Bir Değerlendirme”, “İş,Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi Cilt:10 Sayı:1 , Ocak 2008, s.118-143.
• TÜRKDOĞAN, Orhan (1977), Toplum Kalkınması, Dede Korkut Yayınları, İstanbul.
• TÜYLÜOĞLU, Şevket (2006), “Sosyal Sermaye, İktisadi Performans Ve Kalkınma: Bir Yazın Taraması”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (12) 2006, s. 14-60.
• WOOLCOCK, Michael ve NARAYAN, Deepa (2010), “Sosyal Sermaye Kalkınma Teorisi, Araştırma ve Politika için Öneriler” Sosyal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştiri-, Derleyenler: M.Murat ŞAHİN ve A.Zeki ÜNAL, Değişim Yayınları, İstanbul.