Az Gelişmiş Ülkelerde Fason Üretim Ve Örgütsel Vatandaşlık Olgusu

Yıl 2008, Cilt: 3 Sayı: 1, 193 - 219, 13.08.2014

Ayşe İrmiş Elif Gök

Öz

Fason üretimle kendilerine sanayide, teknikte ve ekonomide gelişme yolu açmaya çalışan az gelişmiş ülkeler ve onların sermayedarlarının zaman içerisinde karşı karşıya kaldıkları problemlerden biri işgörenlerin yarattıkları emek artı değeri ile girişimcilerin yarattıkları girişimcilik ya da risk artı değerinin ülke dışına çıkması ve ülkeye ve onların yatırımlarına çok az bir payın kalmasıdır. Aynı zamanda batı biliminin öngörüleri ve gelişme için adeta tek çıkış yolu olarak gösterilen “bilimsel verileri ve teorileri” iş görenlerin ve girişimcilerin daha çok çalışmasını öngörmektedir. Bunlardan biri olan ve bir boyutu da işletmedeki şartlar ne olursa olsun fedakârca ve problem çıkarmadan çalışmayı ifade eden “Örgütsel Vatandaşlık” olgusu da böyle bir öngörüden kaynaklanmaktadır. Az gelişmiş ülkelerdeki sendikasızlaşmaya ve sosyal güvenlikle ilgili birçok problemin göz ardı edilmesine rağmen böyle bir olgunun gündeme getirilmesinin sebeplerini ve muhtemel sonuçlarını irdelemek çalışmamızın amacını oluşturmaktadır. Çalışma teorik ve eleştirel bir çalışma olup, literatür araştırmasına dayalıdır.

Anahtar Kelimeler

Fason üretim, küresel feodalite, örgütsel vatandaşlık

Az Gelişmiş Ülkelerde Fason Üretim Ve Örgütsel Vatandaşlık Olgusu

Öz

Developing countries, which are trying to pave the road to industrial, technical and economic development through outsource production (contract manufacturing), and their financiers come across problems in due course. One of these problems is that added value of labor created by employees and added value of risk taking or entrepreneurship created by entrepreneurs go out of the country and there remains a little share of these added values for the local investments. At the same time scientific projections, and scientific data & theories, which are showed as the only a way out, envisage employees and entrepreneurs to work more and more. “Organizational citizenship”, one of the dimensions of which is working altruistically without causing problems, is originated from these projections. The aim of this study is exploring the reasons of making such a phenomenon current issue and potential results in spite of non-unionization in developing countries and disregard of many problems about social security.

Anahtar Kelimeler

Developing countries, economic development, manufacturing

Kaynakça

• ACAR, Z.A. (2006), “Örgütsel Yurttaşlık Davranışı: Kavramsal Gelişimi İle Kişisel Ve Örgütsel Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7,1, s.1-14.
• ALEXANDRİN, G. (2002), “Social Economics:A Perspective of Diversity and Community”, International Journal of Social Economics, 29, 4, p.271- 281. ALTUN F. (2005), Modernleşme Kuramı, Küre Yayınları, İstanbul.
• AYDIN M.S. (2002), “Küreselleşmeye Genel Bir Bakış”, Siyasi, Ekonomik ve Kültürel Boyutlarıyla Küreselleşme, Ed: C. Uşak, Ufuk Kitapları, İstanbul.
• BARBALET, J.M., (1998), Concepts in Social Thought Citizenship Rights, Struggle and Class Inequality, University of Minnesota Pres, Minneapolis.
• BİNGÖL D., A. Naktiyok, Ö.F. İşcan (2003), “Dönüştürücü Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi”, 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, s. 491-508.
• BLAKELY, Gerald., M.Andrews., J.Fuller., (2003) “Are Chameleons Good Citizens? A Longitudinal Study of the Relationship between Self monitoring and Organizational Citizenship Behaviour”, Journal of Business and Psychology, 18, 2.
• BRIEF, A., Motowildo S.J., (1986), “ Prosocial Organizational Behavior”, Academy Of Management Review, 11, p.710-725.
• CHEN F. (2007), “Individual Rights and Collective Rights: Labor’s Predicament in China”, Communist and Post-Communist Studies, 40,1, p.59-79.
• COŞKUN R. (2003), “Neo-Liberalizmin İşletme Yönetim Düşüncesine, Yansıyışı: Yönetim Düşüncesindeki Çelişkilerin İzahı İçin Bazı İpuçları”, 11. Ulusal Yönetim Ve Organizasyon Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, Afyon, s.411-412.
• ÇETİN H. (2002), Liberalizmin Tarihsel Kökenleri, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3, 1, s.79-96.
• ÇINAR F. (2000) “Organizasyonel Yurttaşlık Davranışı ve Bir Uygulama”, Bursa, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Tez DİNLER Z. (2000), Tarım Ekonomisi, 5. Basım, Ekin Kitabevi, Bursa.
• ELİOT J. E., J. E. Peters, F. Motamedi (2001), “Adam Smith’s Modes of Social Organization”, International Journal of Social Economics, 28, 5/6/7, p.591-599.
• ERDOĞAN M (2002), “Siyaset ve Hukuk Perspektifinden Küreselleşme”, Siyasi, Ekonomik ve Kültürel Boyutlarıyla Küreselleşme, Ed: C. Uşak, Ufuk Kitapları, İstanbul. GUÉHENNO J-M (1998), Demokrasinin Sonu, Dost Kitabevi, Ankara. http://tr.wikipedia.org/wiki/Feodalizm, 09.04.2007.
• HUBERMAN L. (2005), Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla, (Çev: Murat Belge), İletişim Yayınları, İstanbul
• İŞBAŞI, J. Ö. (2000) “Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamaların Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir Turizm Örgütünde Uygulama”, Antalya, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Tez
• KADIOĞLU A. (1999), Cumhuriyet İradesi Demokrasi Muhakemesi, Metis, İstanbul.
• KÖK R. (1999), İktisadın Tarihî ve Felsefî Temelleri, Anadolu Matbaacılık, İzmir.
• KÖK S,B (2006), Küreselleşme ve Sendikal Hareket, Artan Yoksullaşma”, 5. Orta Anadolu İşletmecilik Kongresi Bildiri Kitabı, GOÜ İİBF İşletme Bölümü, Tokat.
• KÖSE S., B. Kartal, N. Kayalı (2003), Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Tutuma İlişkin Faktörlerle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma” , Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, s.1-19.
• MANVİLLE P.B. (1997), The Origins of Citizenship in Ancient Athens, Princeton University Press, New Jersey.
• ORGAN D.W. (1988), “Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome.” Lexington, MA: Lexington.
• ÖZDEVECİOĞLU, M. (2003), “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, s.117- 135.
• PÜSKÜLLÜOĞLU A. (2000), Arkadaş Türkçe Sözlük, 3. Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara.
• PODSAKOFF, P.M., Mackenzie, S.B., Paine J.B., Bacrach, D.G., (2000) “Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research”, Journal of Management, 26, p.513-563
• ROBİNSON, S.L, Morrison, E.W. (1995) ,“ Psychological Contracts and OCB: The Effect of Unfulfilled Obligations on Civic Virtue Behavior”, Journal of Organizational Behavior.
• RYAN J. (2001), “Moral Reasoning as a Determinant of Organizational Citizenship Behaviors: A Study in the Public Accounting Profession”, Journal of Business Ethics, 33, p.233-234
• SEZGIN F (2005), “Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: Kavramsal Bir Çözümleme ve Okul Açısından Bazı Çıkarımlar”, GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 1, 317-339.
• TEMİZ H. E. (2004), Küreselleşmenin Sosyal Boyutları ve Türkiye Açısından Etkileri, Birleşik Metal İşçileri Sendikası, Ankara.
• TURNİPSEED D.L. (2002), “Are Good Soldiers Good?: Exploring The Link Between Organization Citizenship Behavior and Personal Ethics”, Journal of Business Research, 55,1, p.1-15.