Örgütsel Güç’e İlişkin Eleştirel Bir Çözümleme

Yıl 2007, Cilt: 2 Sayı: 2, 97 - 128, 27.08.2014

Şule Aydın , Recai Coşkun

Öz

Örgütsel çalışmalar alanında başka herhangi bir kavram için söz konusu olabilecek bir sıkıntı, “kavramsallaşamamışlık” sıkıntısı, güç kavramı için söz konusu değildir. Burada sıkıntıyı, tersine, kavramsallaştırma çabalarının çokluğu ve çeşitliliği doğurur. Örgüt yazınının ana akımlarının cereyan ettiği uluslar arası alanda bu denli karmaşık bir tartışma görüntüsü veren örgütsel güç meselesi, Türkiye’de ise çok sınırlı olarak tartışılmaktadır. Örgütsel gücün politik kullanımı örgütsel gerçekliğin önemli bir yansıması olduğu halde örgütsel aktörlerce yadsınması ya da mutlak/ verili bir yapı olarak anlamlandırılması örgütsel güç tartışması ile bu tartışmanın bağlanacağı olgusallık açısından verimli bir zemin sunamaz. Böyle bir zemin ancak örgütlerdeki politik alanın varlığının kabul edilmesi ve eleştirel bir bakışla irdelenmesi ile elde edilebilir. Örgütsel gücün politik kullanımını tartışma imkânını veren bir bakış açısı, örgütleri müzakereye dayalı süreç halindeki yapılar olarak görürken; örgütlerin sistemik yorumu böyle bir politik alanı dışlar. İşte, örgütsel aktörlerin örgütsel gerçekliği anlamlandırma biçimleri de onların güç kullanım tercihlerini ve bu tercihlerin dayanaklarını belirler.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Güç, Politika, Meşruiyet, Farkındalık, Sistem, Müzakere Düzeni

Kaynakça

• ALTUNIŞIK, R., R. Coşkun, S. Bayraktaroğlu Ve E. Yıldırım (2004), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya Kitabevi, Sakarya.
• ASTLEY, W. Graham; Parajmit S. Sachdeva (1984), “Structural Sources Of Intraorganizational Power: A Theoretical Synthesis”, The Academy Of Management Review, V: 9, No:1, S: 104-113.
• BACHARACH Samuel B.; Edward J. Lawler (1982), Power And Politics İn Organizations, Jessey- Bass Publishers, California.
• BACHRACH, Peter; Morton S. Baratz (1962), “Two Faces Of Power”, The American Political Science Review, V: 56, No:4, S: 947-952.
• BAYRAKTAROĞLU, Serkan (1999), “Management Agendas For Technology-Based Learning Media”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Coventry Bussiness School, Coventry.
• BEETHAM, David (1991), The Legitimation Of Power, Macmillan Education Ltd.
• BIERSTEDT, Robert (1950), “An Analysis Of Social Power”, American Sociological Review, V: 15, No: 6, S: 730-738.
• BUCHER, Rue (1970), ”Social Process And Power In A Medical School” Ed. Zald, M., Power İn Organizations, , Vanderbildt University Press, S: 3- 49.
• COBB, Anthony T. (1984), “An Episodic Model Of Power: Toward An Integration Of Theory And Research”, The Academy Of Management Review, V:9, No: 3, S: 482-493.
• COMSTOCK, Donald E. (1982), “Power İn Organizations: Toward A Critical Theory”, The Pacific Sociological Review, V: 25, No: 2, S: 139- 162.
• EMERSON, Richard (1962), “Power Dependence Relations”, American Sociological Review, V: 27, No:1, S: 31- 41.
• FAYOL, Henri (1939), Sınai Ve Umumi İşlerde İdare, Çev. Asım Çalıkoğlu, Çizgi Kitabevi, İstanbul.
• GANDZ, Jeffrey; Victor V. Murray (1980), "The Experience Of Workplace Politics”, The Academy Of Management Journal, V: 23, No: 2, S: 237- 251.
• HATCH, Mary Jo, (1996), Organization Theory: Modern, Symbolic And Postmodern Perspecives, Oxford University Press.
• HICKSON, D. J.; C. R. Hinings; C. A. Lee; R. E. Schneck; J. M. Pennings (1971), “The Strategic Contingencies’ Theory Of Intraorganizational Power”, Asq, V: 16, No: 2, S: 216- 229.
• KAPLAN, Abraham (1964), “Power İn Perspective”, Ed. Khan, R.; E. Boulding, Power And Conflict İn Organizations, Tavistock Publications, S: 11-33.
• KIREL, Çiğdem (1998), Örgütlerde Güç Kullanımı, Çalışanların Algıladıkları Güç Ve Tepkileri Üzerinde Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi Yay., Eskişehir.
• KNIGHTS, David; John Roberts (1982), “The Power Of Organization Or The Oganization Of Power? ”, Organization Studies, 3/1, S: 47- 63.
• KURT, Mustafa (2006), “Michel Foucault Ve İktidar Çözümlemesi”,
• http://www.bilgiyönetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=451, 02.12.2006.
• MANDEVILLE, Metren J. (1960), “The Nature Of Authority”, The Journal Of Academy Of Management, V: 3, No: 2, S: 107- 118.
• MC NEIL, Kennith (1978), “Understanding Organizational Power: Building On Weberian Legacy”, Asq, V: 23, No: 1, S: 65- 90.
• MINTZBERG, Henry (1983), Power İn And Around Organizations, Prentice Hall, Inc., Englewood Cliffs, Usa.
• MOUZELIS, N. P. (2001), Örgüt Ve Bürokrasi: Modern Teorilerin Analizi, Çev. Bahadır Akın, 2001, Çizgi Kitabevi, Konya.
• ÖZEN, Şükrü (2007), “Yeni Kurumsal Kuram: Örgütleri Çözümlemede Yeni Ufuklar Ve Yeni Sorunlar”, Ed. Sargut, S., Ş. Özen, Örgüt Kuramları, İmge Kitabevi, Ankara, S.: 237- 331.
• PFEFFER, Jeffrey (1992), “Understanding Power İn Organizations”, California Management Review, Winter, S: 29- 50.
• REED, Michael (1992), The Sociology Of Organizations: Themes, Perspectives And Prospects, Harvester Wheatsheaf.
• SALANICK, Gerald R., J. Pfeffer (1974), “The Bases And Use Of Power İn Organizational Decision Making: The Case Of A University”, Asq, V: 19, No: 4, S: 453- 473.
• SCHERMERHORN Jr, John; James G. Hunt; Richard N. Osborn (1994), Managing Organizational Beaviour, John Wiley&Sons, Inc
• SCHERMERHORN, Richard A. (1965), Power In Society, Random House, Inc., New York.
• SPİCER, Andre; M. Alvesson; Dan Karreman (2007), “The Unfinished Business of Critical Management Studies”, Critical Management Stuides Conference, University of Manchester.
• THOMPSON, James D. (1970), “Power As Energy Or Power As Reflection Of Things?”, Ed. Zald, M., Power İn Organizations, S: 90- 92.
• TWOROGER, Leslie (2004), “The Use Of Power İn Organizations: An Empirical Study Of Public Bureucratic And Private Non- Profit Orgaizations And The Adoption Of A Market Orientation”, Basılmamış Doktora Tezi, Nova Southeastern University.
• WAMSLEY, Gary L. (1970), “Power And The Crisis Of The Universities”, Ed. Zald, M., Power İn Organizations, S: 50- 59.
• WEBER, Max (1947), Toplumsal Ve Ekonomik Örgütlenme Kuramı, Çev. Özer Ozankaya, İmge Kitabevi, 1995.
• YILDIRIM, Engin (2000), “Disiplinsel Güç Ve Organizasyonlar”, Ed.: ?, Prof Dr Nusret Ekin’e Armağan, Tühis, Ankara, S. 915- 934.
• YILDIRIM, Engin (2007), “ Örgüt Kuramında Yeni Gelişmeler: Postmodern Ve Eleştirel Bakış”, Ed. Sargut, Selami; Ş. Özen, Örgüt Kuramları, İmge Kitabevi, Ankara, s: 379-407