Tarih, Coğrafya ve Sosyo-Kültürel Ortamın Türk Kimliğinin Gelişmesine Etkileri

Yıl 2007, Cilt: 2 Sayı: 1, 37 - 68, 05.09.2014

Memet Yetişgin

Öz

Türk kimliğinin gelişmesinde, Türklerin içerisinde yaşadığı coğrafyanın, hafızalarını oluşturan engin tarihin ve tecrübe ettikleri geniş sosyo-kültürel ortamın çok büyük yeri vardır. Bu ortam tarih boyunca büyük güçlerin, kültürlerin ve medeniyetlerin buluşma noktası olmuştur. Bu buluşma bazen çatışmalar, bazen uzlaşılar ile ortaya çıkan bir tarih yaratmıştır. Tarihe yön veren büyük olayların yaşandığı bölgede Türk kimliği tarihle birlikte şekillenmiştir. Türk kimliği Orta Asya’nın step kültüründen köklerini, İslâm dininin geniş etkilerini ve batı medeniyetinin katkılarını içeren bir kimlik karakteri kazanmıştır. Bu nedenle Türk kimliği tekdüzelikten, tutuculuktan ve basitlikten uzak, tecrübeli, hoşgörülü, bilge ve medenî bir kimliktir. Doğu ile Batının içinde, farklı medeniyetleri anlayan, doğu ile batıya ve farklı medeniyetlere karşı ve bunlar içerisinde güçlü yere sahip olan bir kimliktir.

Anahtar Kelimeler

Türkler, Kültür, Kimlik, Medeniyet, Türkiye

Kaynakça

• AFETİNAN, A. (1988), Medeni Bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün El Yazıları. Ankara: TTK.
• AKDAĞ, Mustafa (1977), Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, 1243–1453, İstanbul: Cem Yayınları.
• BECK, Brandon H. (1987), From the Rising of the Sun: English Images of the Ottoman Empire to 1775, New York: Peter Lang.
• BLIES, W. D. (21 Aralık 1919), “Near East Policy Antagonizes Turks,” The New York Times.
• CAHEN, Claude (1992), Türklerin Anadolu’ya İlk Girişi, Çeviren Yaşar Yücel ve Bahaeddin Yediyıldız. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• CUİNET, Vital (2001), La Turquie D’Asie: Géographie Administrative Statistique de Chaque Province de l’Asie-Mineure, vol. 4, İstanbul: Les Éditions Isis.
• EROĞLU, Hamza (1997), Atatürk: Hayatı ve Üstün Kişiliği, Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• ERYILMAZ, Bilal (1992), Osmanlı Devleti’nde Millet Sistemi. İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• ESLER, Anthony (1992), The Human Venture: A World History from Prehistory to the Present, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
• FEİGL, Erich (1986), A Myth of Terror, Salzburg: EZG.
• GÖKALP, Ziya (1977), Türkçülüğün Esasları., İstanbul: Varlık Yayınları.
• GÖNEY, Süha (1993), Siyasi Coğrafya, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• GÖZE, Ayferi (1984), İnkılâp Tarihimiz ve Atatürk İlkeleri, İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• HALAÇOĞLU, Yusuf (1996), XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Ankara: Türk Tarihi Kurumu.
• HEYET, Cevat (1996), Türklerin Tarih ve Kültürlerine Bir Bakış, Çeviren Melek Müderriszade, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• HOWARD, Douglas A. (2001), History of Turkey, London: Greenwood Publishing.
• HUNTİNGTON, Samuel P. (2002), Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması, Tercüme Mehmet Turan ve Cem Soydemir, İstanbul: Okuyan Us Yayın.
• İLHAN, Suat (1989), Jeopolitik Duyarlılık, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• İNALCIK, Halil (1994), “The Ottoman State: Economy and Society, 13001600.” An Economic and Social History of the Ottoman Empire, 1300-1914, Edited by Halil Inalcık and Donald Quataert, Cambridge: University Press.
• İPEK, Nedim (1994), Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri, Ankara: TTK.
• KAFESOĞLU, İbrahim (1988), Türk Milli Kültürü, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• KAFESOĞLU, İbrahim (1997), “Türkler,” İslam Ansiklopedisi, cilt 12/2, Eskişehir: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• KARPAT, Kemal (Hazırlayan) (2001), Osmanlı ve Dünya: Osmanlı Devleti ve Dünya Tarihindeki Yeri, İstanbul: Ufuk Yayınları.
• KARPAT, Kemal (2002), Studies on Ottoman Social and Political History: Selected Articles and Essays, New York: Brill.
• KÖPRÜLÜ, Fuad (1988), Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• KÖYMEN, Mehmet Altay (1989), Selçuklu Devri Türk Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi,.
• LESSER, Ian O. ve Graham E. Fuller (2000), Balkanlar’dan Batı Çin’e Türkiye’nin Yeni Jeopolitik Konumu, Çeviri Meral Gönenç, İstanbul: ALFA.
• LEWİS, Bernard(1991), Modern Türkiye’nin Doğuşu, çeviren Metin Kıratlı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• LOTİ, Pierre (2002), Sevgili Fransa’mızın Doğudaki Ölümü, çeviren Tuğrul Baykent, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
• LOTİ, Pierre (1995), Türkler Üzerine Makaleler, Çeviren Betil Önuçak. İstanbul: Der Yayınları.
• MANSEL, Philip (1995), Constantinople: City of the World’s Desire, 1453–1924, London: John Murray.
• MENTZEL, Peter (2000), “Conclusion: Millets, States and National Identities,” Nationalities Papers, vol. 28, no. 1.
• MCCARTHY, Justin (1995), Death and Exile: The Ethnic Cleansing of Ottoman Muslims, 1821–1922, Princeton, NJ: Darwin Press.
• MCCARTHY, Justin (2001), Kurbanlar ve Şefkatli İnsanlar, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
• ORTAYLI, İlber (2005), İmparatorluğun en Uzun Yüzyılı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• ORTAYLI, İlber (2003), Osmanlı Barışı, İstanbul: Ufuk Kitap.
• ÖGEL, Bahaeddin (1991), İslâmiyetten Önce Türk Kültür Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Pall Mall Gazette, 5 Eylül 1895.
• SAYDAM, Abdullah (1997), Kırım ve Kafkas Göçleri, 1856–1876, Ankara: TTK.
• SÜMER, Faruk (1990), Selçuklular Devrinde Doğu Anadolu’da Türk Beylikleri, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• SMYTH, Warington W. (1854), A Year with the Turks or Scetches of Travel in the European and Asiatic Dominions of the Sultan, New York: Redfield.
• ŞİMŞİR, Bilal N. (1989), British Documents on Ottoman Armenians, vol. 1, Ankara: TTK.
• ŞİMŞİR, Bilal N. (1987), “Bulgaristan Türkleri ve Göç Sorunu,” Bulgaristan’da Türk Varlığı I. Ankara: TTK.
• TOGAN, A. Zeki Velidi (1947), Bugünkü Türkili (Türkistan) ve Yakın Tarihi, İstanbul: Arkadaş, İbrahim Horoz ve Güven Basımevleri.
• TOGAN, A. Zeki Velidi (1981), Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul: Enderun Kitapevi.
• TOYNBEE, Arnold J. (2001), “Osmanlı İmparatorluğu’nun Dünya Tarihindeki Yeri,” Osmanlı ve Dünya: Osmanlı Devleti ve Dünya Tarihindeki Yeri, Hazırlayan Kemal Karpat, İstanbul: Ufuk Yayınları
• TURAN, Osman (1965), Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• TURAN, Ömer (1998), The Turkish Minority in Bulgaria (1878-1908), Ankara: TTK.
• UBİCİNİ, M. A. (1856), Letters on Turkey: An Account of the Religious, Political, Social, and Commercial Condition of the Ottoman Empire. Part I: Turkey and the Turks. Part II: the Raiahs. Translated from the French by Lady Easthope. London: John Murray.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1988), Osmanlı Devleti Teşkilâtına Medhal, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1988), Osmanlı Tarihi, 1. cilt, Ankara: TTK.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1988), Osmanlı Tarihi, 2. cilt, Ankara: TTK.
• YÜCEL, Yaşar (1987), “Balkanlarda Türk Yerleşmesi ve Sonuçları,” Bulgaristan’da Türk Varlığı I. Ankara: TTK