Tarih Kimlik ve Türkiye’nin Belleğinin Dış Politikası

Yıl 2007, Cilt: 2 Sayı: 1, 97 - 131, 05.09.2014

Kemal Çiftçi

Öz

Türk ulusu büyük bir imparatorluktan var olma yok olma noktasına düşüşünün ve daha sonra ana ülkesini ve ulusal bağımsızlığını korumak için tekrar mücadele edişinin derin izlerini taşımaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün 1927 yılında, 15-20 Ekim tarihleri arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin büyük salonunda toplanan Cumhuriyet Halk Partisi’nin ikinci kurultayında okuduğu “Söylev”inde, Ulusal Mücadele öncesinde, sırasında ve sonrasında karşılaştığı güçlükleri anlattığını ve ilerleyen yıllarda tekrar benzer koşullarla karşılaşılması durumunda, Türk Bağımsızlığını ve Cumhuriyetini kurtarmak için, iç ve dış düşmanlarla mücadele etmekten kaçınılmaması gerektiğini vurguladığını görüyoruz. Atatürk ve onunla benzer deneyimleri yaşamış olan arkadaşları, Osmanlı İmparatorluğu’nun çökmesine yol açtığını düşündükleri koşulların, Cumhuriyet döneminde tekrar oluşmaması için, öncelikle Osmanlıyı “öteki”leştirerek, devleti ve onun ulusunu oluşturmaya çalıştılar. Modern Türkiye’nin iç toplumsal yapısı ve dış politikasının temelleri Mustafa Kemal Atatürk tarafından atılmıştır ve O’nun ölümünden sonrada genel karakterini muhafaza etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Düşman, Kimlik, Öteki, Bellek

Kaynakça

• AKŞİN, Sina ve diğ. ( 1995 ), Türkiye Tarihi (1908 – 1980 ) , C. IV, 4. Basım, Cem Yayınevi, İstanbul.
• ASSMANN, Jan (2001), Kültürel Bellek, Çev. Ayşe TEKİN, Birinci Basım, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• ATATÜRK, Mustafa Kemal (2000), Söylev, Haz. Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU, 35. Basım, Çağdaş Yayınları, İstanbul.
• ATAY, Falih Rıfkı (2004), Çankaya, Pozitif Yayınları, İstanbul.
• “Avusturya Yalnız Değil”, Cumhuriyet, 4 Ekim 2005.
• AYDEMİR, Şevket Süreyya (2003), İnkılâp ve Kadro, Beşinci Basım, İstanbul, Remzi Kitabevi.
• AYDIN, Mustafa (1999), “Determinants of Turkish Foreign Policy: Historical Framework and Traditional Inputs,” Middle Eastern Studies, C.35, No. 4, s.152 – 186.
• BAYAR, Celâl (1997), Ben de Yazdım: Millî Mücadeleye Gidiş ( 8 Cilt ), Sabah Kitapları, İstanbul.
• BAYUR, Yusuf Hikmet (1995), Türkiye Devletinin Dış Siyasası, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• BIYIKLIOĞLU, Tevfik (1992), Trakya’da Milî Mücadele, Cilt:1, 3. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• BİLGİN, Nuri (1994), Kimlik Sorunu, 1. Basım, Ege Yayıncılık, İzmir.
• BİLGİN, Nuri (2001), İnsan İlişkileri ve Kimlik, İkinci Basım, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• BULAÇ, Ali (1995), “Öteki’nin Kimliği ve İmajı,” Birikim, No. 71-72, s.76-80.
• CEBESOY, Ali Fuat (1957), Ali Fuat Cebesoy’un Siyasî Hâtıraları (I. Kısım), “Vatan” Neşriyatı, İstanbul.
• CEBESOY, Ali Fuat (1960), Siyasî Hâtıralar (II. Kısım), Doğan Yayınları A.Ş. Basımevi, İstanbul.
• CEMAL PAŞA (1977), Hatıralar, Haz. Behçet CEMAL, Çağdaş Yayınları, İstanbul.
• COLLINGWOOD, R. G. (1996), Tarih Tasarımı, Çev. Kurtuluş DİNÇER, 2. Baskı, Gündoğan Yayınları, Ankara.
• CONNOLY, William E. (1995), Kimlik ve Farklılık, Çev. Ferma LEKESİZALIN, 1. Baskı, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Derin Devlet , Cumhuriyet, 11 Mayıs 2005.
• ERGUN, Doğan (1982), Sosyoloji ve Tarih, 2. Baskı, Der Yayınları, İstanbul.
• ERTÜRK, Hüsamettin (1996), İki Devrin Perde Arkası, Haz. Samih Nafiz TANSU, Birinci Basım, Sebil Yayınevi, İstanbul.
• GRAMSCI, Antonio (1997), Hapisane Defterleri, Çev. Adnan CEMGİL, 3. Baskı, Belge Yayınları, İstanbul.
• HABERMAS, Jürgen (1998), Sosyal Bilimlerin Mantığı Üzerine, Çev. Mustafa TÜZEL, Birinci Basım, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• HALAÇOĞLU, Ahmet (1995), Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912–1913), 2.Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• HORKHEIMER, Max (2002), Akıl Tutulması, Çev. Orhan KOÇAK, Beşinci Basım, Metis Yayınları, İstanbul.
• HOSBAWM, Eric (1999), Tarih Üzerine, Çev. Osman AKINHAY, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• İBA, Şaban (1998), Ordu, Devlet, Siyaset, 1. Baskı, Çiviyazıları, İstanbul.
• İNÖNÜ, İsmet (1985), Hatıralar, Haz. Sabahattin SELEK, 1. Kitap, Birinci Basım, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• İNÖNÜ, İsmet (1987), Hatıralar, Haz. Sabahattin SELEK, 2. Kitap, Birinci Basım, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• JUNG, Carl Gustav (2004), İnsan Ruhuna Yöneliş, Çev. Engin BÜYÜKİNAL, 5. Baskı, Say Yayınları, İstanbul.
• KAPLAN, İsmail (2002), Türkiye’de Milli Eğitim İdeolojisi, 3. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri (2002), Politikada 45 Yıl, 3. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• KEYMAN, E. Fuat (2005), “Kimlik ve Demokrasi,” Devlet ve Ötesi, Der. Atila ERALP, 1. Baskı, İstanbul, İletişim Yayınları, s.217- 250.
• KÖKER, Levent (2005), Modernleşme Kemalizm ve Demokrasi, 9. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• KOÇAK, Cemil (2003), Türkiye’de Milli Şef Dönemi 1938-1945 ( 2 Cilt) 2. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Lozan Barış Konferansı Tutanaklar – Belgeler (Genel Oturumların Protokolleri ve Birinci Komisyon Tutanakları ile Raporları ( Ülke ve Askerlik Sorunları )) (2001), Çev. Seha L. Meray, Birinci Takım, Cilt I, Kitap I, 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Lozan Barış Konferansı Tutanaklar – Belgeler, Genel Oturumların Protokolleri ve Birinci Komisyonun Tutanakları ile Raporları (Ülke ve Askerlik Sorunları ) (2001), Çev. Seha L. Meray, Birinci Takım, Cilt I, Kitap II, 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Lozan Barış Konferansı Tutanaklar – Belgeler, İkinci Komisyonun Tutanakları ile Raporları ( Yabancılara Uygulanacak Rejim ) (2001), Çev. Seha L. Meray, Birinci Takım, Cilt II, Kitap III, 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Lozan Barış Konferansı Tutanaklar–Belgeler, Üçüncü Komisyonun Tutanakları ile Raporları( İktisat ve Maliye Sorunları) (2001), Çev. Seha L. Meray, Birinci Takım, Cilt III, Kitap IV, 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Lozan Barış Konferansı Tutanaklar – Belgeler, 1 Şubat – 22 Nisan 1923Görüşmelerine İlişkin Belgeler (2001), Çev. Seha L. Meray, Birinci Takım, Cilt IV, Kitap V, 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Lozan Barış Konferansı Tutanaklar – Belgeler, Konferansın İkinci Dönemine İlişkin Tutanaklar ile Belgeler ( 23 Nisan–24 Temmuz 1923 ) (2001), Çev. Seha L. Meray, İkinci Takım, Cilt I, Kitap I ( 6. Kitap ), 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Lozan Barış Konferansı Tutanaklar –Belgeler, Konferansın İkinci Dönemine İlişkin Tutanaklar ile Belgeler (23 Nisan –24 Temmuz 1923 ) (2001), Çev. Seha L. Meray, İkinci Takım, Cilt I, Kitap II ( 7. Kitap ), 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Lozan Barış Konferansı Tutanaklar – Belgeler (Konferansda İmzalanan Senetler) (2001), Çev. Seha L. Meray, İkinci Takım, Cilt II, (8. Kitap), 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• MARX, Karl (2002), Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i, Çev. Sevim BELLİ, Üçüncü Baskı, Sol Yayınları, Ankara.
• MENTEŞE, Halil (1986), Halil Menteşe’nin Anıları, 1. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• OKUTAN, M. Çağatay (2004), Tek Parti Döneminde Azınlık Politikaları, 1. Baskı, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• ORAN, Baskın (2001), Küreselleşme ve Azınlıklar, 4. Basım, İmaj Yayınevi, Ankara.
• PARLAK, İsmet (2005), Kemalist İdeoloji’de Eğitim, 1.Baskı, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara.
• SULTAN ABDÜLHAMİT (1984), Siyasî Hatıratım, 4. Baskı, Dergah Yayınları, İstanbul.
• TALAT PAŞA (2000), Talat Paşa’nın Anıları, Haz. Alpay KABACALI, 1. Basım, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• TİMUR, Taner (1998), Osmanlı Kimliği, 3. Baskı, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• TİMUR, Taner (2001), Türk Devrimi ve Sonrası, 5. Baskı, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• TOLON, Ahmet Hurşit (2004), Birinci Dünya Savaşı Sırasında Taksim Anlaşmaları ve Sevr’e Giden Yol, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Hava Kurumu Basımevi, Ankara.
• TOPRAK, Zafer (1986), “ 70. Yıldönümünde İttihat ve Terakki’nin 1916 Kongresi,”Tarih ve Toplum, C.6, No.33, s.133 – 138.
• TUNAYA, Tarık Zafer (1998), Türkiye’de Siyasal Partiler, Cilt: 1, 1. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• TUNAYA, Tarık Zafer (2003), Türkiye’de Siyasal Partiler, Cilt: 2, 2. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Ülkeyi Yönetenler Nutuk’u Okusun, Cumhuriyet, 29 Ağustos 2005.
• VERGİN, Nur (2003), Siyasetin Sosyolojisi, Birinci Basım, Bağlam Yayınları, İstanbul.
• VOLKAN, Vamık D. ve Norman ITZKOWITZ (1999), Ölümsüz Atatürk, Bağlam Yayınları, İstanbul.
• YURDUSEV, A. Nuri (1997), “ Avrupa Kimliğinin Oluşumu ve Türk Kimliği,” Türkiye ve Avrupa, Der. Atila ERALP, 1.Basım, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları, s.17 – 85.
• ZURCHER, Eric Jan (2000), Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, Çev. Yasemin Saner GÖNEN, 9.Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.