Türkiye'nin Somali'de Bir Güvenlik Aktörü Olarak Artan Rolü: Dinamikler ve Motivasyonlar

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 2, 389 - 404, 15.10.2022

Abdurrahim Siradag

https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.1115931

Öz

Kasım 2002 yılında iktidara gelen Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti) dış politikasında Somali'nin özel bir yeri bulunmaktadır. Türkiye'nin Somali ile ilişkileri, dönemin başbakanı olan Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 19 Ağustos 2011 yılında şiddetli kuraklıktan ve iç savaştan etkilenen Somalilere destek olmak amacı ile bu ülkeye düzenlediği resmi ziyaretin ardından gelişmeye başlamıştır. 2011'den sonra Türkiye, Somali'ye en büyük insani yardım kampanyalarından birini başlatmıştır. Türkiye, Somali'de sadece bir yumuşak güç politikası geliştirmekle kalmamış, aynı zamanda bir sert güç politikası da uygulamaya başlamıştır. Bu kapsamda Türkiye, 2012 yılından bu yana hem Ankara’da hem de Mogadişu'da yüzlerce Somalili asker ve polise eğitim vermektedır. Aynı zamanda Türkiye, 2017 yılında yurtdışındaki Türkiye’nin en büyük askeri üssünü Somali'de açtı. Bu araştırma, Türkiye'nin Somali'de güvenlik politikasını derinleştirmesinin ardındaki nedenleri ve dinamikleri incelemekte ve Türkiye'nin güvenlik politikasının Somali için ne anlama geldiğini tartışmaktadır. Araştırma, sosyo-kültürel, ekonomik ve jeopolitik dahil olmak üzere Türkiye'nin Somali'ye yönelik güvenlik politikasını yönlendiren faktörlerin bir kombinasyonu olduğunu savunuyor. Bu çalışma, kavramsal ve teorik perspektifler kullanarak Türkiye'nin güvenlik politikasını bütüncül bir yaklaşımla incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Somali, Afrika, Güvenlik, AK Parti, Dış Politika

Turkey's Growing Role as a Security Actor in Somalia: Dynamics and Motivations

Öz

Somalia has a special place in the foreign policy of the Justice and Development Party (AK Party), which has been in power since November 2002. Turkey's relations with Somalia started to develop after the official visit of Turkish President Recep Tayyip Erdogan to Somalia on 19 August 2011, who was the prime minister at that time, to support Somalis affected by severe drought and civil war. After 2011, Turkey launched one of the largest humanitarian aid campaigns to Somalia. Turkey has not only developed a soft power policy in Somalia but also started to implement a hard power policy. In this respect, Turkey has been training hundreds of Somali soldiers and police in both Ankara and Mogadishu since 2012. At the same time, Turkey opened its largest military base abroad in Somalia in 2017. This research explores the reasons and dynamics behind Turkey's deepening of its security policy in Somalia and sheds light on what Turkey's security policy means for Somalia. The research argues that there is a combination of factors driving Turkey's security policy towards Somalia, including socio-cultural, economic, and geopolitical. This study examines Turkey's security policy with a holistic approach, using conceptual and theoretical perspectives.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Somalia, Africa, Security, AK Party, Foreign Policy

Kaynakça

• Abdulle, Abdulkarim Y. - Gürpinar, Bulut. “Turkey’s Engagement in Somalia: A Security Perspective”. Somali Studies, 4 (2019), 53-71.
• African Business. “Third Turkey-Africa Partnership Summit Delivers “Win-Win” Agreements”. African Business (18 December 2021). https://african.business/2021/12/trade-investment/turkey-africa-partnershipsummit-set-for-17-18-december/
• Aknur, Müge - Durmuşlar, Tuğcan. “Turkey’s Changing Security Environment and Transformation of Turkish Foreign Policy”. Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Dergisi, 21/4 (2019), 1355-1376.
• Ash Rossiter, Ash - Cannon, Brendon J. “Re-examining the “Base”: The Political and Security Dimensions of Turkey’s Military Presence in Somalia”. Insight Turkey, 21/ 1 (2019), 1-22.
• Aydın, Mustafa. “Turkish Foreign Policy: Analysis and Framework”, Centre for Strategic Research, SAM Papers, 1(2004), 1-111.
• Baldwin, David, A. “The Concept of Security”. Review of International Studies, 23/1 (1997), 5-26.
• Barnes, Cedric - Hassan, Harun. “The Rise and Fall of Mogadishu’s Islamic Courts”. Journal of Eastern African Studies, 1/2(2007), 151-160.
• Bayram, Mürsel. “Türk Dış Politikasının Dönüşüm Sürecinde Afrika”. İçinde: Demir, İdris Türkiye’nin Dış Politikası: Yeni Eğilimleri, Yeni Yönelimleri, Yeni Yaklaşımları, (Bursa: Dora Yayınları, 2014), 261-278.
• Cannon, Brendon J. “Turkey’s Military Strategy in Africa”. In: Tepeciklioğlu, Elem Eyrice - Tepeciklioğlu, Ali Onur Turkey in Africa: A New Emerging Power? (London: Routledge, 2021a), 127-143.
• Cannon, Brendon J. “Contextualizing Turkey’s Actions in Somalia: Insights from Somaliland”. Bildhaan: An International Journal of Somali Studies, 21/1 (2021b), 121-143.
• Bozdağlıoğlu, Yücel. “Modernity, Identity and Turkey’s Foreign Policy”. Insight Turkey, 10/1 (2008), 55-76. Buzan, Barry. “Rethinking Security after the Cold War”. Cooperation and Conflict, 32/1 (1997), 5-28.
• CNN. “3 Days of Mourning in Somalia after Deadly Attack”. CNN (5 October 2011). https://edition.cnn.com/2011/10/05/world/africa/somaliaviolence/index.html.
• Dersso, Solomon A. “The Somalia Conflict: Implications for Peacemaking and Peacekeeping Efforts”. Institute for Security Studies (ISS), ISS Paper 198, September 2009, 1-20.
• Hazar, Numan. “Türkiye-Afrika İlişkileri”. 3. Baskı, (Ankara: Akçağ Yayınları, 2016).
• Hoehne, Markus V. “Political Representation in Somalia: Citizenship, Clanism, and Territoriality”. Accord, 21 (2010), 34-37.
• İncesu, Selçuk. “Afrika Açılım Politikası”. Cumhuriyet (20 Ocak 2020). https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/olaylar-ve-gorusler/afrika-acilimpolitikasi-1717211.
• Institute for Peace and Security Studies (IPSS). “Somalia Conflict Insight”, IPSS, IPSS Peace and Security Report, 1(2019), 1-22.
• Karaosmanoğlu, Ali L. “The Evolution of National Security Council and the Military in Turkey. Journal of International Affairs, 54/1 (2000), 199-216.
• Kavas, Ahmet. “Tarihi Süreçte Sahra Altı Afrika: Osmanlı-Afrika İlişkileri ve Sömürgecilik”. II. Uluslararası Türk-Afrika Kongresi, (İstanbul: Tasam Yayınları, 2007), 75-84.
• Kutlay, Mustafa - Öniş, Ziya. “Turkish Foreign Policy in a Post-Western Order: Strategic Autonomy or New Forms of Dependence?”. International Affairs, 97/4 (2021), 1085-1104.
• Mahmood, Omar S. “Overlapping Claims by Somaliland and Puntland: The Case of Sool and Sanaag. ISS East Africa Report 27, November 2019, 1-31.
• Mearsheimer, John J. “Structural Realism”. In: Dunne, Tim; Kurki, Milja, and Smith Steve International Relations Theories: Discipline and Diversity, (Oxford: Oxford University Press, 2013), 71-88.
• Menkhaus, Ken. “Somalia and Horn of Africa”. World Development Report 2011 Background Papers, World Bank, 2011, 1-14.
• Møller, Bjørn. “The Somali Conflict: The Role of External Actors”. Danish Institue for International Studies (DIIS), DIIS Report, 2009, 8-23.
• Oğuzlu, Tarık. “Güvenlik Kültürü ve Türk Dış Politikası”. Bilig, 72 (2015), 223-250.
• Oğuzlu, H. Tarık. “Turkish Foreign Policy in a Changing World Order”. All Azimuth, 9/1 (2020), 127-139.
• Omar, Feisal – Sheikh, Abdi. “Al Shabaab Claim Attack on Turkish Mission in Somalia, Three Dead”. Reuters (27 July 2013). https://www.reuters.com/article/cnews-ussomalia-conflict-idCABRE96Q0A420130727.
• Ozkan, Mehmet.“What Drives Turkey’s Involvement in Africa?”. Review of African Political Economy, 37/126 (2010), 533-540.
• Ozkan, Mehmet - Orakci, Serhat. “Viewpoint: Turkey as a Political Actor in Africa - An Assessment of Turkish Involvement in Somalia”. Journal of East African Studies, 9/2 (2015), 343-352.
• Siradag, Abdurrahim. “Benevolence or Selfishness: Understanding the Increasing Role of Turkish NGOs and Civil Society in Africa”. Insight on Africa, 7/1 (2015), 1-20.
• Sıradağ, Abdurrahim. “Turkey-Africa Alliance: Evolving Patterns in SecurityRelations. African Security Review”, 3-4/27 (2018), 308-325.
• Sıradağ, Abdurrahim.” Turkey’s Engagement with the African Organizations: Partner or Competitor”. India Quarterly: A Journal of International Affairs, 76/4 (2020), 519- 534.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, “Türkiye-Afrika İlişkileri”, (17 December 2021a). https://www.mfa.gov.tr/turkiye-afrika-iliskileri.tr.mfa.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, “Türkiye-Somali Siyasi İlişkileri”, (07 January 2022b). https://www.mfa.gov.tr/turkiye-somali-siyasi-iliskileri.tr.mfa.
• Tepeciklioğlu, Elem Eyrice. “Afrika Kıtasının Dünya Politikasında Artan Önemi ve TürkiyeAfrika İlişkileri”. Ankara Üniversitesi Afrika Çalışmaları Dergisi, 1/2 (2012), 59-94.
• Turhan, Yunus. “Turkey’s Foreign Policy to Africa: The Role of Leaders’ Identity in Shaping Policy”. The Journal of Asian and African Studies, 56 / 6 (2020), 1-16.
• Turhan, Yunus. “Türkiye Sahra-Altı Afrika İlişkileri: Ekonomik Ortaklıktan Stratejik Ortaklığa”. İçinde: Kalaycı, Rıdvan ve Akdoğan, İsmail 21.Yüzyılda Türkiye'nin Ortadoğu Ülkeleri ve Büyük Güçlerle İlişkileri, (Orion Kitapevi Yayınları, 2021), 463-484.
• Türkiye İstatistik Kurumu,“Dış Ticaret İstatistikleri”, Türk İstatistik Kurumu (Ocak 2022). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Istatistikleri-Ocak-2022- 45536.
• Wendt, Alexander. “Anarchy is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics”. International Organization, 46/2 (1992), 391-425.
• Wendt Alexander. Social Theory of International Politics. (Cambridge: Cambridge University Press, 1999).
• World Bank. “Conflict in Somalia: Drivers and Dynamics”. World Development Report, World Bank, January 2005, 4-60.