Oya Katoğlu’nun Eserlerindeki Kadın İmgesi Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 2, 346 - 368, 15.10.2022

Gizem Nur Kaymakçı

https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.1152595

Öz

Çağdaş Türk resminin önemli kadın sanatçılarından olan Oya Katoğlu, sanat kariyeri boyunca resimlerinde farklı teknikler kullanarak birçok konuyu ele almış, çok yönlü bir sanatçıdır. Katoğlu’nun çalıştığı temalardan biri olan kadın teması, sanatçının sıklıkla kullandığı bir konudur. Bu kapsamda araştırmada Oya Katoğlu’nun kadın temasını işlediği resim ve kitap kapak kompozisyonları ele alınmıştır. Çalışmada, sanatçının diğer konuları kadar önemli bir yer tutan kadın temasını gün ışığına çıkarmak amaçlanmıştır. Konu hakkında yazılmış akademik bir çalışmanın olmaması araştırmayı önemli kılar. Katoğlu ilk resimlerinde Anadolu kadınlarının hayatına yönelirken, geç dönem çalışmalarında ise kadın figürlerini dışavurumcu bir yaklaşımla resmetmiştir. Tuvallerinde bu temayı istikrarlı olarak görselleştiren sanatçının çalışmaları, kadın konulu yazın dünyasının kitaplarını süslemiştir. Oya Katoğlu, kadın sanatçıların yer aldığı dünya çapında düzenlenen yarışmalara katılarak dereceler elde etmiştir. Katoğlu naif bir ressam olmasına rağmen konularında toplumsal ve eleştirel çalışmalara yer vermesi yönüyle diğer Türk naiflerini etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Oya Katoğlu, Kadın Teması, Naif Resim, Anadolu, Minyatür

Teşekkür

Bu çalışma 13/01/2022 tarihinde Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı programında kabul edilen “Çağdaş Türk Resminde Bir Naif Ressam: Oya Katoğlu” başlıklı Yüksek Lisans tezinden üretilmiştir. Bu makale aracılığıyla değerli danışman hocam Dr. Öğr. Üyesi Gülsen TEZCAN KAYA’ya sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

An Evaluation on the Image of Women in Oya Katoglu's Works

Öz

Oya Katoglu, one of the most significant female artists in contemporary Turkish painting, is a versatile artist who has dealt with a wide range of topics in her paintings by employing a variety of styles. The theme of women, one of the themes that Katoglu works with, is a subject that the artist frequently uses. The painting and book cover compositions of Oya Katoglu that deal with the issue of women are explored in this context. The study's goal is to bring to light the theme of women, which is equally essential as the artist's other subjects. The absence of an academic study written on the subject makes the research important. While her early paintings concentrated on Anatolian women's lives, Katoglu eventually represented female figures in an expressive manner. The artist's works, which frequently depict this topic in her paintings, adorned the books of the women's literature world. Oya Katoglu has earned degrees by participating in competitions organized around the world in which female artists take part. Despite being a naive painter, Katoglu impacted other Turkish naive by including social and critical analyses in her topics.

Anahtar Kelimeler

Oya Katoglu, The Theme of Woman, Naive Painting, Anatolia, Miniature

Kaynakça

• Abadan Unat, Nermin. Türk Toplumunda Kadın. Ankara: Araştırma Eğitim ve Ekin Yayınları, 1982. Aksoy, Fahir. Naif Sanat ve Türk Naifleri. İstanbul: Ak Yayınları, 1990.
• Anonim. “Oya Katoğlu, Uluslararası Sergilerde Başarı Üstüne Başarı Kazanıyor”. Milliyet Sanat Dergisi/8 (Kasım 1972), 8-9.
• Atagök, Tomur. Cumhuriyet’ten Günümüze Kadın Sanatçılar. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1993.
• Bağcı, Serpil vd. Osmanlı Resim Sanatı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1. Basım, 2006.
• Büyükişleyen, Zahit. Türk Resminde Ankaralı Sanatçılar. Ankara: Sanat Yapım Yayıncılık, 1991.
• Edgü, Ferit. Oya Zaim Katoğlu Benadam Sanat Galerisi Sergisi. İstanbul: Benadam Sanat Galerisi Yayını, 1992.
• Erzen, Jale Necdet. “Naif Sanat”. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. ed. Zeynep Rona vd. 2/1332-1333. İstanbul: Yem Yayınları, 1997.
• Eyüboğlu, Bedri Rahmi. “Oya Katoğlu”. Türkiyemiz Dergisi/10 (Haziran 1973), 29- 36.
• Görünür, Lale. “Katoğlu, Oya”. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. ed. Zeynep Rona vd. 2/969- 970. İstanbul: Yem Yayınları, 1997.
• Gültekin, Gönül. Batı Anlayışında Türk Resim Sanatı. Ankara: T.C. Ziraat Bankası Yayınları, 1992.
• İslimyeli, Nüzhet. “Katoğlu, Oya”. Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedisi. 2/403-404. Ankara: Ankara Sanat Yayınları, 1969.
• İslimyeli, Nüzhet. Ülkemize Onur Kazandıran Sanatçılar. Ankara: Ankara Sanat Yayınları, 1980.
• Katoğlu, Oya. “Ressam Oya Katoğlu”. Arkitekt Dergisi 42/349 (Ocak 1973), 13-28.
• Kaymakçı, Gizem Nur. “Turgut Zaim’in Özgün Baskı Resimleri Üzerine Bir İnceleme”. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi 7/15 (Kasım 2021a), 213-238.
• Kaymakçı, Gizem Nur. “Turgut Zaim’in Dekorasyonları ve Dergi-Kitap Resimleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi 4/3 (Aralık 2021b), 342-359.
• Kaymakçı, Gizem Nur. Çağdaş Türk Resminde Bir Naif Ressam: Oya Katoğlu. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Kocabıyık, Nesrin. Artı Mezat Başyapıtlar Müzayedesi. İstanbul: Artı Mezat Yayınları, 2000.
• Mahir, Banu. Osmanlı Minyatür Sanatı. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2012.
• Manukyan, Ayda Şirin. “Naif Resim”. Cumhuriyet’in Renkleri, Biçimleri. ed. Ayla Ödekan. 40-47. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1999.
• Ortaylı, İlber. “Türkiye’de Ailenin Değişimi: Sanatsal Acıdan İncelemeler”. Türkiye’de Ailenin Değişimi: Yasal Acıdan İncelemeler. ed. Türköz Erder. 1/187-191. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği, 1984.
• Özsezgin, Kaya. Sanat Üzerine Yazılar. İstanbul: Cumalı Sanat Galerisi Yayınları, 1981.
• Özsezgin, Kaya. “La Quéte D’une Nouvelle İdentité”. Historie De La Peinture Turque. 315-414. İstanbul: Palasar Sa., 1988.
• Soundry, Fikret. “Oya Katoğlu Birinci Ödülü Aldı”. Ankara Sanat Dergisi/77 (Eylül 1972), 22.
• Şenyapılı, Önder. Benim Sanatçılarım. Ankara: Sanatyapım Yayıncılık, 1989.
• Tansuğ, Sezer. Çağdaş Türk Sanatı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1999.
• Tezcan Kaya, Gülsen. “İslam Tasvir Sanatında İkonografik Çözümleme”. Türk Dünyası Araştırmaları/183 (Aralık 2009), 451-458.
• Yasa Yaman, Zeynep. Ankara Resim ve Heykel Müzesi. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2012.
• Zimmer, Elke. “Oya Katoğlu’nun Yeni Bir Uluslararası Başarısı”. Milliyet Sanat Dergisi/82 (Mayıs 1974), 14-16.
• benhayattayken.blogspot.com. “Zenânname Kadınlar Hamamı”. Erişim 4 Kasım 2020. https://benhayattayken.blogspot.com/2018/03/osmanl-tasvirsanatlar-kadn-ve-erkekler.html
• Beyaz Art Müzayede. “Oya Katoğlu”. Erişim 14 Aralık 2018. http://www.beyazart.com/sanatci/Oya-Zaim-Kato%C4%9Flu
• en.wikipedia.org. “Henri Rousseau”. Erişim 31 Mayıs 2022. https://en.wikipedia.org/wiki/Henri_Rousseau
• Sergi Rehberi. “Oya Zaim Katoğlu”. Erişim 10 Ekim 2020. https://sergirehberi.com/artist_detay.aspx?gorsel=1&a_id=2093&q1=- Gorseller&q=Oya-Zaim-Katoglu
• Turkish Paintings. “Berna Türemen”. Erişim 02 Kasım 2020. http://www.turkishpaintings.com/index.php?p=34&l=1&modPainters_arti stDetailID=830
• Very Important Lot. “Oya Zaim Katoğlu”. Erişim 10 Ekim 2021. https://veryimportantlot.com/en/lot/view/oya-zaim-katoglu-1940-istanbul bauerin-in-tracht-199076
• www.bonhams.com. “Camille Bombois”. Erişim 30 Temmuz 2021. https://www.bonhams.com/search/?q=Camille+Bombois#/q0=Camille%2520Bombois&MR0_display=search&m0=0?q=Camille%20Bombois
• www.digitalssm.org. “Oya Katoğlu”. Erişim 31 Ekim 2020. https://www.digitalssm.org/digital/collection/ResimKlksyn/id/866/
• www.gittigidiyor.com. “Ressam Oya Katoğlu Kartpostal”. Erişim 31 Mayıs 2022. https://www.gittigidiyor.com/koleksiyon/ressam-oya-katoglu-tablotebrik-karti-gelinevi-ziyareti_pdp_755482829
• www.lebriz.com. “Hikmet Karabucak Resim Sergisi”. Erişim 31 Mayıs 2022. http://www.lebriz.com/pages/exhibition.aspx?lang=TR&exhID=2473&bhc p=1
• www.terakkisanat.com. “Oya Katoğlu”. Erişim 10 Ekim 2020. http://www.terakkisanat.com/web/koleksiyon/oyakatoglu/oyakatoglu_koleksiy on.html