Thematic Analysis of the Panegyric Composed by Ibn al-Rūmī for ‘Abd al-Malik b. Ṣāliḥ

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 46 - 66, 20.04.2024

Esat Ayyıldız

https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.1401734

Öz

In this article, a thematic analysis of the panegyric composed by Ibn al-Rūmī, a poet from the Abbasid era, for ‘Abd al-Malik, a member of the Abbasid dynasty, is planned to be conducted. This analysis delves into the intricate layers of Ibn al-Rūmī’s panegyric, a form of poetic expression that holds a prominent place in Arabic literary tradition, particularly during the Abbasid era. The subject of this study is to explore the thematic elements within the panegyric, revealing how Ibn al-Rūmī utilizes language and imagery to construct a narrative that is both laudatory and critically insightful. The scope of the research extends to understanding the panegyric within the context of its historical and cultural backdrop, making it crucial to comprehend the societal norms, values, and expectations of the Abbasid era. This approach provides a deeper understanding of the text’s significance, transcending beyond mere praise to offer a commentary on the sociopolitical dynamics of the time. It should be highlighted that the existing historical records offer scant details about the relationship between Ibn al-Rūmī and ‘Abd al-Malik b. Ṣāliḥ, indicating a lack of comprehensive information on this topic in current documentation. The importance of this study lies in its contribution to the field of classical Arabic literature, particularly in understanding the role and evolution of panegyrics within this literary tradition. Through the analysis of Ibn al-Rūmī’s work, this research highlights the complex nature of composing panegyrics. It provides an understanding of the detailed relationship between the poet, the individual being praised in the poem, and the financial reward given to the poet. The method adopted in this research involves a close textual analysis of the poem, focusing on dissecting its themes to gain a deeper understanding.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Literature, Classical Arabic Poetry, Ibn al-Rūmī, Panegyric, Qaṣīda

İbnu’r-Rûmî’nin Abdülmelik b. Sâlih İçin Nazmettiği Methiyesinin Tematik İncelemesi

Öz

Bu makalede, Abbâsî dönemi şairlerinden İbnu’r-Rûmî’nin Abbâsî hanedanlığının bir üyesi olan Abdülmelik b. Sâlih için nazmettiği methiyesinin tematik bir incelemesinin yapılması planlanmaktadır. Bu analiz, İbnu’r-Rûmî’nin methiyesinin karmaşık katmanlarına derinlemesine bir bakış sağlamaktadır. Methiye, bilhassa Abbâsî döneminin Arap edebî geleneğinde önemli bir yeri bulunan şiirsel bir ifade biçimidir. Yapılan çalışmanın konusu, methiyedeki tematik unsurların araştırılmasına ve İbnu’r-Rûmî’nin hem övgüsel hem de eleştirel anlayışa sahip bir anlatı oluşturmak için dili ve imgeleri nasıl kullandığının ortaya çıkartılmasına dayanmaktadır. Araştırmanın kapsamı, bahis mevzu methiyenin tarihî ve kültürel arka planı bağlamında anlaşılmasının sağlanmasına kadar uzanmaktadır ve Abbâsî döneminin toplumsal normlarının, değerlerinin ve beklentilerinin anlaşılmasına da ehemmiyet vermektedir. Bu yaklaşım, metnin öneminin daha derinlemesine anlaşılmasını sağlamaktadır ve salt övgünün ötesine geçerek dönemin sosyopolitik dinamikleri hakkında bir yorum sunmaktadır. Öte yandan mevcut tarihî kayıtların İbnu’r-Rûmî ile Abdülmelik b. Ṣāliḥ arasındaki ilişki hakkında çok az ayrıntı sunduğunu ve mevcut belgelerde bu konuda kapsamlı bilgi bulunmadığını vurgulamak gerekir. Bu çalışmanın önemi, klasik Arap edebiyatı alanına yaptığı katkısından, özellikle de methiyelerin bu literatür geleneğindeki rolünün ve gelişiminin anlaşılması hususundaki önceliğinden kaynaklanmaktadır. İbnu’r-Rûmî’nin eserinin analizi vasıtasıyla bu araştırma, methiye nazmının karmaşık doğasına dikkat çekmesinin yanı sıra; şair, şiirde övülen kişi ve şaire verilen maddi ödül arasındaki ilişkinin ayrıntılı şekilde anlaşılmasını da sağlamaktadır. Araştırmada benimsenen yöntem, daha derinlemesine bir anlayış kazanmak maksadıyla, manzumenin temalarını parçalara ayırmaya odaklanan yakın bir metinsel analizi içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Edebiyatı, Klasik Arap Şiiri, İbnu’r-Rûmî, Methiye, Kaside

Kaynakça

• Alanko, M. (2022). İbnu’r-Rûmî ve Şiirleri. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Batman: Batman Üniversitesi.
• Araz, M. A. K. (2019), Er-Ris̱â’ fî’ş-Şi‘ri’l-‘Abbâsî: Ḳaṣîdetu İbni’r-Rûmî fî Ris̱â’ İbnih –Dirâse Taḥlîliyye-, Nüsha, 48, 203-238.
• Arslan, A. (Haziran 2023). Abbâsî Şairi İbnü’r-Rûmî’nin şiirlerinde Hikmet”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 45-65. https://doi.org/10.51553/bozifder.1258861
• Atīḳ, A. İlmu’l-beyân. Lübnan: Dâru’n-Nahḍati’l-‘Arabiyye li’ṭ-Ṭibâ‘a ve’n-Neşr ve’t-Tevzî, 1405/1982.
• Çetin, N. M. (2011). Eski Arap şiiri. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Durmuş, İsmail - Çuhadar, Mustafa. “İbnü’r-Rûmî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/186-188. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• El-‘Âmirî, Lebîd b. Rebî‘a (1962). Şerḥu Dîvâni Lebîd b. Rebî‘a. thk. İhsan Abbas. Kuveyt: Maṭba‘atu Ḥukûmeti’l-Kuveyt.
• El-A‘şâ el-Kebîr, Meymûn b. Ḳays b. Cendel (2010). Dîvânu’l-A‘şâ el-Kebîr. thk. Mahmûd İbrâhîm Muhammed er-Riḍvânî. 2 Cilt. Doha: Vizâratu’s̱-S̱aḳâfe ve’l-Funûn ve’t-Turâs̱.
• El-Ḫaṭîb, B. M. A. (1997). Edebu’l-İḳiḍâ’ ve İstincâzi’l-Ḥavâ’ic ve Medlûlâtuhu’l-Ḫulḳiyye fî’ş-Şi‘ri’l-Umevî. Mecelletu’l-Âdâb 43, 83-102.
• El-Ḳayrevânî, İbn Reşîḳ. el-‘Umde fî meḥâsini’ş-şi‘r ve âdâbih. thk. Muhammed Muhittin Abdülhamit. 7 Cilt. b.y.: Dâru’l-Cîl, 5. Basım, 1401/1971.
• Eẕ-Ẕubyânî, en-Nâbiġa. Dîvânu’n-Nâbiġa eẕ-Ẕubyânî. thk. Kerem el-Bustânî. Beyrut: Dâru Ṣâdir li’ṭ-Ṭibâ‘a ve’n-Neşr – Dâru Beyrût li’ṭ-Ṭibâ‘a ve’n-Neşr, 1373/1963.
• İbnu’r-Rûmî. Dîvânu İbni’r-Rûmî. thk. Hüseyin Naṣṣâr. Kahire: Maṭba‘atu Dâri’l-Kutub ve’l-Ves̱â’iḳi’l-Ḳavmiyye, 1424/2003.
• Muhammed, Sirâcu’d-Dîn. el-Medîḥ fî’ş-şi‘ri’l-‘Arabî. Beyrut: Dâru’r- Râtibi’l-Câmi‘îyye, ts.
• Toprak, M. F. (1996). Birer hiciv şairi olarak el-Hutay’a ve Beşşâr b. Burd. Doğu Dilleri 5(3), 39-55.
• Ürün, A. K. (2015). Modern Arap edebiyatı. Konya: Çizgi Kitabevi.