Kaligrafi ve Tipografinin Afiş Sanatına Yansımaları

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 6, 10 - 27, 31.12.2018

Hidayet İrmak Artan Fikret Uçar

Öz

Grafik tasarımın en önemli ögelerinden olan tipografi ve kaligrafi afiş tasarımlarında gün geçtikçe daha önemli bir yere sahip olmuştur. Asıl amacı vermek istediği mesajı doğru bir şekilde iletebilmesi olan afiş tasarımlarında, uzun yıllar boyunca kullanılan tipografi ve kaligrafinin okunurluk özelliği göz önünde tutulmuştur. Öyle ki bir afiş tasarımında kullanılan tipografi okunmuyorsa o afişin işlevini kaybettiği düşünülmekteydi. Bu çalışmanın amacı, kaligrafi ve tipografinin afiş sanatında kullanımlarının günümüzde geldiği noktayı incelemektir. Yapılan literatür taramasında, grafik tasarım tarihi boyunca afiş tasarımlarında kullanılan kaligrafi ve tipografinin bir araç olarak kullanıldığı ve okunurluklarının ön planda olduğu gözlemlenmiştir. Yapılan diğer araştırmalarda ise çağdaş kaligrafik ve tipografik afiş tasarımlarında kaligrafi ve tipografinin bir araç değil, bir tasarım ögesi olarak benimsendiği görülmüştür. Günümüz tasarımcıların tasarladığı çağdaş tipografik ve kaligrafik afişler ile klasik afiş anlayışına sahip grafik tasarım tarihinde de önemli yer edinmiş afişler karşılaştırılarak, kaligrafi ve tipografinin afiş tasarımına yansımaları yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Grafik Tasarım, Afiş, Kaligrafi, Tipografi, Tasarım

Kaynakça

• Ambrosse, G. (2012) Görsel tipografi sözlüğü, İstanbul: Litaratür
• Ambrosse, G., Harris, P. (2012) Tipografinin temelleri, İstanbul: Litaretür
• Ambross, G. (2010) Görsel grafik tasarım sözlüğü, İstanbul: Litaretür
• Amstrong, H. (20?) Grafik tasarım kuramı, İstanbul: Espas sanat
• Altınkaynak, M. (2011) Modern sanatta kaligrafik yansımalar. Yüksek lisans tezi, Erzurum, Atatürk Üniversitesi.
• Becer, E. (2009) İletişim ve grafik tasarım, Ankara: Dost
• Becer, E. (2010) Modern ve yeni tipografi, Ankara: Dost
• Bringhurst, R. (1999) The elements of typographic style, Washinton: Point
• Freches, J. (?), Toulouse – Lautrec Scenes Of The Night, New York: Abrams
• İdacıtürk, E. (2011) Uluslararası tipografik tasarım üslubunun günümüz İsviçre tasarımına etkileri. Yüksek lisans tezi, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi:
• Jean, G. (2001) Yazı isanlığın belleği, İstanbul: Yapıkredi
• Keleşoğlu, B. (2008) Grafik tasarımda tipografinin sesi, sesin tipografisi. Yüksek lisans tezi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi
• Köksal, K. (2014) Türkiye’deki kültürel afişlerin tipografik açıdan incelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul, Arel üniversitesi
• Lupton, E. (2015) How posters work, New York: Cooper Hewitt
• Meggs, P. (2012) Meggs history of graphic design, Hobaken: J. Willey
• Önder, H. (2015) Modern algıda kaligrafi, Yüksek lisans tezi, Erzurum, Atatürk Üniversitesi
• Raye, R., Strassburger, M. (2008), Modern dog, San Francisco: Chronicle Books LLC
• Sarıkavak, N. (2004) Çağdaş tipografinin temelleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Selamet, S. (1995) Grafik tasarım ögesi olarak tipografi. Yüksek lisans tezi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi
• Twemlow, A. (2011) Grafik tasarım ne içindir, İstanbul: Yem
• Heller, S. (1998) Graphic style from victoria to post modern, London: Thomas and hutson
• Harris, D. (1995) The art of calligraphy, Britain: Darling kindarsley
• Uçar, T. (2004) Görsel iletişim ve grafik tasarım, İstanbul: İnkılap
• Ünalan, H. (2001) Modernizmi hazırlayan sanat hareketlerinin afiş tasarımına etkileri. Yüksek lisans tezi, Eskişehir, Anadolu üniversitesi
• Görsel Kaynakçası
• Şekil 1: http://www.g-alleryrooms.com/uploadedfiles/ihaphulusi2.jpg Erişim: 3 Nisan 2017
• Şekil 2: http://www.sarpsozdinler.com/ Erişim: 3 Nisan 2017
• Şekil 3: Freches, J. (?), Toulouse – Lautrec Scenes Of The Night, New York: Abrams s.57
• Şekil 4: https://xaviermula.com/2015/06/19/dance-festival-poster/ Erişim: 11 Nisan 2017
• Şekil 5: http://library.rit.edu/cary/sites/library.rit.edu.cary/files/cc2011512_marinetti_3550.jpg
• Erişim: 4 Nisan 2017Şekil 6: https://www.behance.net/gallery/2684869/GUIMARES-JAZZ-2011-POSTERS Erişim: 4 Nisan 2017
• Şekil 7: https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/originals/72/96/ef/7296ef00e7231c880f7237bc60421ea6.jpg Erişim 5 Nisan 2017
• Şekil 8: Raye, R., Strassburger, M. (2008), Modern dog, San Francisco: Chronicle Books LLC 85 s.
• Şekil 9: https://salwahjoonus.files.wordpress.com/2012/10/robert-massin-word-21.jpg Erişim tarihi: 8 Nisan 2017
• Şekil 10-11: http://www.ermanyilmaz.com/ Erişim tarihi: 5 Nisan 2017
• Şekil 12: Heller, S. (1998) Graphic style from victoria to post modern, London: Thomas and hutson 32s.
• Şekil 13: https://www.behance.net/gallery/28975559/Ame-7 Erişim tarihi: 18 Nisan 2017