ANKARA ETNOGRAFYA MÜZESİNDE BULUNAN KEMER TOKALARI

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 7, 178 - 209, 30.06.2019

Nazli Günbay Fatma Yetim

Öz

Sanat insanlık tarihi kadar eskidir. Tarih boyunca insanoğlu kendini ifade etme biçimi olarak ‘sanatı’ kullanmıștır. Zengin bir kültürel birikime sahip olan el sanatları, o dönemleri tanıma ve yorumlama olanağı verir. Bu birikimlerden biri yașayan takı sanatıdır. Takı çeșidi olan kemer tokaları; Anadolu tarihindeki insanların ve toplumların Türk giyimindeki gelenek ve göreneklerini yansıtarak günümüze kadar gelmiștir. Altın, gümüș, pirinç ve bakır gibi madenlerden yapılan kemer tokaları; delik iși, telkâri, mıhlama, mine, kakma, kabartma, granülasyon teknikleri ile süslemesi yapılarak üzeri bitkisel, geometrik ve sembolik motifleriyle bezenerek ișlenmișlerdir. Bu teknikler birçok eser üzerinde uygulanabildiği gibi bir arada da uygulanabilmektedir. Araștırmanın amacı; Ankara Etnografya Müzesinde sergilenen ve depoda bulunan bazı kemer tokalarının incelenerek günümüzdeki durumu, teknik, ham madde, motif, bezeme konuları ve kompozisyon özelliklerinin belirlenmesiyle değerlendirilmeye çalıșılmıștır. Araștırmanın örneklemini on iki adet kemer tokası olușturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, el sanatları, takı, kemer tokaları, süsleme

Kaynakça

• Akpınarlı, F. (2004). Kırım El Sanatlarının Dünü ve Bugünü. Ankara. Tasarım ve Baskı Arma Organizasyon ve YayıncılıkAlpaslan, E. (2003). Tasarım Mesleki Resim. (1.Basım). İstanbul: Turan Ofset Yayıncılık.Antik Dekor Dergisi. (2005). Eski Kemer Tokaları. İstanbul: Antik A.Ş. Yayını.Birol, İ.A., Derman, Ç. (2001). Türk Tezyini Sanatlarında Motifler. (3. Baskı). İstanbul: Seçil Ofset.Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Milliyet Yayınları, 1986, Cilt:13, 6610 s.Erginsoy, Ü. (1978). İslam Maden Sanatı’nın Gelişimi, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.Erzen, J. N. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. İstanbul: Yapı–Endüstri Merkezi.Kaplan, K. (2003). Türkiye ‘de Kuyumculuk ve Altın. İstanbul: Ticaret Odası.Köroğlu, G. (2004). Anadolu Uygarlıklarında Takı. İstanbul: Ege Yayınları.Kuşoğlu, M.Z. (1994). Dünkü Sanatımız- Kültürümüz. İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş. Yayını.Önder, M. (1998). Antika ve Eski Eserler Kılavuzu. (1. Baskı). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Özbağı, T. (1989) Ankara ilinde Yaşayan Kadınlarda Bulunan Geleneksel Gümüş Takılar Gazi üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.Yeni Hayat Ansiklopedisi, (1990). Maden Sanatı. (1.Cilt). İstanbul: Doğan Kardeş Yayınları.