Sinemada Modern Birey İmgeleri ve Sorunları

Yıl 2021, Sayı: 13, 94 - 102, 28.08.2021

Fergana Kocadoru Özgör

Öz

Çağlar boyunca sinema, insanla ilişkili olmuştur. Sinema, kentsel uygarlıkla gelişmiştir. Paris’te ilk yüksek sosyeteye hizmet veren sinema salonları, daha sonra her kesime ve coğrafyaya yayılmıştır. Modern hayat deneyimleri ile beslenen sinema, seyirciye aslında dönemin sosyo-kültürel yapısından da kesitler sunmaktadır. Bu yeni gerçeklik karşısında uyumsuz birey imgesi aslında yeni dünyaya karşı olan korkunun dışa vurumudur. 20. Yüzyılda II. Dünya savaşının sonunda yaşanan travmalar, iç hesaplaşmalar ve şehirlerdeki ekonomik buhranlar sinemayı da etkilemiştir. 1980 sonrası ise küreselleşen dünya düzeni yeni bir orta sınıf kavramını ortaya çıkarmıştır. Beyaz Yakalılar olarak adlandırılan bu orta sınıf acımasız, rekabetçi ve hazcı oluşuyla yönetmenlerin ilgisini çekmiştir. Her şeyi tüketen ve hızlı yaşayan bu kesim gerek gerçek hayatta gerek filmlerdeki sonu hazin olmuştur. Madde kullanımı ve yoğun alkol kullanımı da eklenince çoğu filmdeki beyaz yakalı karakter filmin sonunda ya intihar etmiş ya da tamamen dibe vurmuştur. Günümüzde ise toplum kavramının değişmesi, her şeyin sanal olarak nerdeyse halledilmesi (Enformasyon Toplumu) yönetmenlerin günümüz bireyini çok farklı noktalardan ele almasına sebep olmuştur. Modern bireydeki yalnızlık teması çok farklı şekillerde filmlerde de işlenmiştir. Özellikle bu dönem filmlerimde teknoloji, sosyal medya, birey üçgeninde olaylar gelişmektedir. Çalışmada kronolojik sıralama ile dönem dönem birey, mekan ve sinema ilişkisi irdelenmiştir. Bu bağlamda makalede geçmişten günümüze modern birey imgesinin sorunları örnek filmlerle ele alınarak ve sine-sosyolojik bağlamda incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

birey, sinema, modernite, toplum

Kaynakça

• Baudrillard, J. (1992). Çaresiz Stratejiler (çev. Oğuz Adanır). İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Chul Han, B. (2020). Şeffaflık Toplumu (çev. Haluk Barışcan). İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Chul Han, B. (2019). Yorgunluk Toplumu (çev. Samet Yalçın). İstanbul: Açılım Kitap.
• Döblin, A. (1989). Berlin Aleksander Meydanı (çev. Ahmet Arpad). İstanbul: Alan Yayınları.
• Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu. (çev. Sungur Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
• Kolker, P, R. (1999). Yalnızlık Sineması. (çev. Ertan Yılmaz). Ankara: Öteki Yayınları.
• Krutnik, F. (2014). Kentte Sinema Sinemada Kent. (çev. Hakan Şahin). Hazırlayanlar: Nurçay Türkoğlu, Mehmet Öztürk, Göksel Aymaz. İstanbul: Bales Yayınları.
• Odell, C. ve Mıchelle B. (2011). Korku Sineması. (çev. Ali Toprak). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Öztürk, M. (2014). Sine-Masal Kentler. İstanbul: Doğu Kitapevi.
• Rousseau, J, J. (1978). Konuşmalar ve Yazılar (Cilt 1). Münih.