BİR RÖNESANS KADINI SOFONISBA ANGUISSOLA’NIN SANATI ÜZERİNE BİR OKUMA: OTOPORTRELERİ

Yıl 2021, Sayı: 14, 40 - 50, 28.12.2021

Esra Yıldırım

Öz

ÖZET
Sofonisba Anguissola, 1532-1625 yılları arasında yaşamış, Sophonisba Angussola ya da Sophonisba Anguisciola olarak da tanınan İtalyan Rönesans dönemi kadın ressamlarından biridir. Güzel sanatlar ve sanat alanında eğitim alan Anguissola, soyunun Kartaca krallığına dayanan aristokrat bir ailenin kızıdır. Babasının ressam olması Anguissola’yı etkilemektedir. Bu bağlamda babası kızının, Michelengelo’nun eserlerinin röprodüksiyonlarını yapmasına vesile olmaktadır. Anguissola’nın ürettiği bu kopya eserleri, Michelangelo gördüğünde etkilemektedir ve ona resmi olmasa da eğitim vermeye gönüllü olmaktadır. Araştırmanın konusu olan otoportrelerini küçük yaşlardan başlayarak yapan Anguissola, doksan küsür yaşlara kadar sürdürmektedir. Portre konusunda verdiği üretimlerle saray ressamlığına kadar ulaşmaktadır. Kadın ressamların ciddiye alınmadığı bir süreçte Anguissola’nın bu derece ön plana çıkması, erkek ressamlarla yarışacak derecede üretimi sanat anlayışında ön plana çıkmaktadır. Ressamın hem kişiliği hem eserleri ile takındığı tavır özgürlükçüdür. Sanat üretimini gerçekleştirdiği dönem düşünüldüğünde, o dönemde hoş karşılanmayan ve çok ta karşılaşılmayan ikinci evlilik hayatı bile onun duruşunu ve özgürlük kavramını nasıl ele aldığını yansıtmaktadır. Rönesans dönemi bir kadın ressam olarak ürettiği otoportrelerin birinde de bu duruşu açıkça görülmektedir. Klavsen çalarken kendisini tuvale aktırdığı eserinde yine kadınlarda hoş karşılanmayan bir davranışa imza atmaktadır. Yine içinde bulunduğu dönemin şartları düşünüldüğünde, kadınların gülümseme eyleminin tartışıldığı bir dönemde, sözü edilen klavsen çalarken ki resminde bu eylemi göstermek istercesine tablodan izleyiciye doğru gülümsemektedir.

Anahtar Kelimeler

sofonisba anguissola, otoportre, rönesans resim sanatı, kadın ressam

Kaynakça

• Abagnano, N., (1992). Hümanizm (Nesrin Kale Çev.). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(2), 141-149.
• Akalın, T., Baş, R. (2018). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Sanatçılara Yansıması, Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 2(2), 112-128.
• Beyoğu, A., (2016). Resimde Mekân Kullanımına Başlangıç Örnekleri Olarak Ortaçağ Ve Erken Rönesans Dönemi Resimleri, The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, 52, 373-386.
• Bronowski, J., Mazlish, B., (2012). Batı Düşünce Tarihi (Elvan Özkavruk Adanır Çev.). İstanbul: Say Yayıncılık.
• Duby, G., Perrot, M., (2005). Kadınların Tarihi III (Ahmet Fethi Çev.). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• URL 1: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_paintings_by_Sofonisba_Anguissola#/media/File:Anguissola,_Sofonisba_-_Selbstbildnis_-_c._1550.jpg, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• URL 2: https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Ftv-and-radio%2F2014%2Fmay%2F17%2Fthe-story-of-women-and-art-tv-review&psig=AOvVaw3HzrTZMhSQU77WawwAAms0&ust=1624292689935000&source=images&cd=vfe&ved=0CAoQjRxqFwoTCMidl_3PpvECFQAAAAAdAAAAABAD, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• URL 3: https://en.wikipedia.org/wiki/File:Sofonisba_Anguissola_002.jpg, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• URL 4: https://museopoldipezzoli.it/en/paintings/#/dettaglio/121931_Ritratto%20femminile, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• URL 5: https://en.wikipedia.org/wiki/File:Sofonisba_anguissola,_autoritratto_con_spinetta,_1554-55,_Q358.JPG, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• URL 6: https://www.wga.hu/html_m/a/anguisso/sofonisb/selfease.html, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• URL 7: https://www.wga.hu/html_m/h/hemessen/caterina/selfport.html, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• URL 8: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_paintings_by_Sofonisba_Anguissola#/media/File:Sofonisba_Anguissola_-_Self-Portrait_-_c._1556.jpg, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• URL 9: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_paintings_by_Sofonisba_Anguissola#/media/File:Sofonisba_Anguissola.jpg, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• URL 10: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_paintings_by_Sofonisba_Anguissola#/media/File:Self_portrait,_1610.jpg, Erişim Tarihi: 20.06.2021.
• Zophy, J. W. (2019). Ateş ve Su Üzerine Dans (Bengisu Karakurt Çev.), İstanbul: Dergah Yayınları.