Öz
Bu çalışma, Türkiye’de kadın tüketicilerin online giysi kiralama modeline bakış açılarını ve modelin pazar potansiyelini araştırmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, kartopu yöntemi ile Türkiye’nin farklı bölgelerinden internet üzerinden alışveriş yapan 578 kadın tüketiciye ulaşılmıştır. Planlı Tüketim Teorisine göre hazırlanan online anket ile tüketicilerin, materyalist düşünce, sübjektif norm, ekolojik önem, algılanan fayda, performans riski, tutum ve niyetlerine ilişkin ifadelere katılım düzeyi sorulmuştur.
Araştırma bulgularına göre, giysi kiralama modeline katılımdaki en önemli motivasyon ekolojik önemdir. Katılımcıların, yakın çevrelerinden ve online giysi kiralamanın faydasından etkilendikleri; giysiye sahip olamama düşüncesinde kararsız oldukları, kiralama ürünün performansını yüksek düzeyde riskli buldukları tespit edilmiştir. Bu durum, araştırma katılanların, online giysi kiralama modeline karşı tutum ve niyetlerinin eyleme dönüşmesindeki kararsızlığı göstermiştir.
Giysi kiralama modeline katılım ile demografik özellikler arasındaki istatistiksel karşılaştırmalarda yapılan Anova testi sonuçlarına göre; katılımcıların yaşadıkları bölgeler arasında farklılık bulunmazken, yaş ve eğitim durumu arasındaki karşılaştırmalarda anlamlı pozitif ilişki bulunmuştur.
Araştırma sonuçları, ürünün hijyenik koşullarda temizlendiği garantisinin verilmesi şartı ile Türkiye’de planlanacak bir giysi kiralamanın denenebilir bir iş modeli olduğuna işaret etmektedir. Özellikle çevreye duyarlılığı yüksek tüketici kitlesinin bu modeli destekleyeceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Paylaşım Ekonomisi Giysi Kiralama İşbirlikçi Tüketim Tüketici Davranışları
Kaynakça
- Referans1 Bardhi, F. and Eckhardt, G. M. (2012). Access-Based Consumption: The Case of Car Sharing, Journal of Consumer Research, 39(4):881–898. Doi: https://doi.org/10.1086/666376
- Referans2 Bostman, R. (2014). Sharing’s Not Just for Start-Ups, https://hbr.org/2014/09/sharings-not-just-for-start-ups Erişim Tarihi: 20.01.2021.
- Referans3 Business of Fashion and McKinsey&Company (2019). The State of Fashion 2019, https://www.mckinsey.it/idee/the-state-of-fashion-2019-a-year-of-awakening adresinden 23.08.2020 tarihinde alınmıştır.
- Referans4 Çabuk, S. ve Araç, K. S. (2016). Materyalizmin Moda Giyim İlgilenimine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3):109-128. Doi: https://doi.org/10.18037/ausbd.390371
- Referans5 Deveci, B. ve Deveci B. (2018). ''Örnek Olay'' Çalışmasına İlişkin Teorik Bir Değerlendirme, Social Sciences Studies Journal, 4(13):126-135. Doi: 10.26449/sssj.319.
- Referans6 Doğan, Y. S. (2010). Materyalist Eğilimlerin Demografik Özelliklere Göre Farklılaşmasına Yönelik Bir Araştırma, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1):55-70.
- Referans7 Ellen MacArthur Foundation (2017). A New Textiles Economy: Redesignin Fashion’s Future, https://www.ellenmacarthurfoundation.org/assets/downloads/publications/A-New-Textiles-Economy_Full-Report.pdf Erişim Tarihi: 17.03.2020.
- Referans8 Hamari, J., Sjöklint, M. and Ukkonen, A. (2016). The Sharing Economy: Why People Participate in Collaborative Consumption, Journal of the Association for Information Science and Technology, 67(9):2047–2059. Doi: https://doi.org/10.1002/asi.23552
- Referans9 IngBank (2015). ING paylaşım Ekonomisi uluslararası raporu (Basın Bülteni), https://www.ing.com.tr/F/Documents/pdf/Basin_Odasi/2015/ingbank_IIS_paylasim_ekonomisi_21122015.pdf Erişim Tarihi: 5.6.2021. Karasar, N. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler, (33. Baskı), Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Referans10 Kaygısız, G. E. ve Demirtaş I. (2016). Paylaşım Ekonomisi: Dünya ve Türkiye Örneklerinin Karşılaştırılması, Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Metinleri, ICOMEP Özel Sayısı. s.568-581.
- Referans11 Lang, C. and Armstrong, J. C. M. (2018). Collaborative Consumption: The Influence of Fashion Leadership, Need for Uniqueness, and Materialism on Female Consumers’ Adoption of Clothing Renting and Swapping, Sustainable Production and Consumption, 13:37–47. Doi: https://doi.org/10.1016/j.spc.2017.11.005
- Referans12 Lee, S. H. N. and Chow, P. S. (2020). Investigating Consumer Attitudes and Intentions Toward Online Fashion Renting Retailing, Journal of Retailing and Consumer Services, 52. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2019.101892
- Referans13 Nwaorgu, B. (2018). What is Collaborative Consumption? Platforms and Participation of People in Collaborative Consumption – Impact of the New Technologies, International Journal of Innovation, Management and Technology, 9(6). doi: 10.18178/ijimt.2018.9.6.819
- Referans14 Perlacia, S. A., Duml, V. and Saebi, T. (2017). Collaborative Consumption: Live fashion, Don’t Own It: Developing New Business Models for the Fashion Industry, Beta, 31(1):6-24. Doi: 10.18261/ISSN.1504-3134-2017-01-01
- Referans15 Price Waterhouse Cooper (2015). Sharing or Paring? Growth of the Sharing Economy, https://www.pwc.com/hu/en/kiadvanyok/assets/pdf/sharing-economy-en.pdf Erişim Tarihi: 20.09.2020.
- Referans16 Robert, Y. (2019, Mart). Rent the Runway Joins the Unicorn Club at a $1 Billion Valuation, Forbes, https://www.forbes.com/sites/yolarobert1/2019/03/25/rent-the-runway-joins-the-unicorn-club-at-a-1-billion-valuation/#1b2711135f0c Erişim Tarihi: 3.7.2020.
- Referans17 Roh, H. T. (2016). The sharing economy: Business Cases of Social Enterprises Using Collaborative Networks. Procedia Computer Science, p.91:502 – 511. Doi: 10.1016/j.procs.2016.07.129
- Referans18 Tekin, H. (2010). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (20. Baskı), Ankara: Yargı Yayınevi.
- Referans19 Vural, A. R. ve Cenkseven, F. (2005). Eğitim Araştırmalarında Örnek Olay (Vaka) Çalışmaları: Tanımı, Türleri, Aşamaları ve Raporlaştırılması, Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10):126-139.
- Referans20 Airbnb markası resmi sitesi: https://www.airbnb.com.tr/
- Referans21 Charterbakss Kiralık Ebisem markası resmi sitesi: www.chartersbakss.com
- Referans22 Davet Çok Elbisem Yok markası resmi sitesi: https://www.davetcokelbisemyok.com/
- Referans23 Elbise Kirala markası resmi sitesi: https://elbisekirala.com/
- Referans24 Netflix markası resmi sitesi: https://www.netflix.com/tr/
- Referans25 Rent the Runway markası resmi sitesi: https://www.renttherunway.com/
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Eylül 2022 |
| Kabul Tarihi | 31 Ağustos 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Sayı: 16 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları