Rönesans'tan Modern Sanata Kadar Resim Sanatında Masa ve Anlatımları - I

Yıl 2023, Sayı: 19, 13 - 26, 31.08.2023

Gülderen Görenek

Öz

Masa, farklı dönemler ve akımlar boyunca Batı resim sanatında yerini sağlamlaştırarak çevresini saran topluluklar ve üzerinde bulunan çeşitli objelerle birlikte toplumların sanatsal, sosyolojik, ekonomik ve diğer değişimlerinin bir göstergesi haline gelmiştir. Bu çalışmada, Rönesans’tan Modern sanata kadar Batı resim sanatına yön veren yaklaşımlar, masa üzerinden ele alınmış ve bu yaklaşımları ortaya koyacak sanatçı ve eserleri seçilmiştir. Bu çalışma, nitel araştırma yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmada, Rönesans'tan Modern sanata kadar uzanan süreç içinde Batı resim sanatına yön veren yaklaşımlar masa perspektifinden ele alınmış, bu çerçevede sanatçılar ve eserleri seçilerek masanın rolünün dönemsel değişimleri incelenmiştir. İnceleme sırasında, eserler, görsel analiz ve tarihsel bağlam açısından değerlendirilmiştir. Batı resim sanatında masanın rolü, sanattaki egemenlik kiliseden saraya ve saraydan burjuvaziye geçişle birlikte değişmiştir. Bu süreçte masa, bir yandan kompozisyonların taşıyıcısı olurken, diğer yandan kompozisyonların bir yan unsuru olarak kalmıştır. Rönesans, Barok veya sonraki sanat yaklaşımlarında, resim yüzeyine yerleştirilen masanın kurgusu, içinde bulunduğu sanatsal yaklaşımın gereğine göre değişirken çevresinde ya da üzerinde yer alan figürler de toplumsal dönüşümlerin sosyo-ekonomik ve kültürel yaşantıların güçlü yansıtıcısı olmuştur. Örneğin Leonardo da Vinci, Son Akşam Yemeği adlı resminde Rönesans sanat anlayışı içinde masayı, tuvalin yatay eksenine uygun bir şekilde resim yüzeyine paralel yerleştirirken Paul Rubens yine Son Akşam Yemeği adlı resminde yüzeye diyagonal yerleştirerek Barok sanat yaklaşımın gereğini masa figürü üzerinden yansıtmıştır. 19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde ise John Everett Millais, Lorenzo ve Isabella adlı resminde evliliğe hazırlık içinde bir genç çiftin çevresinde cereyan eden komplonun dramatik etkisini, masa çevresine topladığı figürlerle gözler önüne sermiştir. Kısacası yüzyıllar boyunca gelen değişimler sanatsal yaklaşımları olduğu kadar masayı çevreleyen figürleri de değiştirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Rönesans, barok, romantizm, vanitas, masa

Destekleyen Kurum

Çanakkale Osekiz Mart Üniversitesi

Proje Numarası

Bağımsız Araştırma Projesi olarak 2878 Proje ID ve SBA-2019-2878 Proje Kodu

Teşekkür

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nin desteği için teşekkürler.

Kaynakça

• Akyürek, E. (1994). Ortaçağ'dan Yeniçağ'a Felsefe ve Sanat. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Claudon, F. (1994). Romantizm Sanat Ansiklopedisi. (Ö. İ. Usmanbaş, Çev.) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Freedberg, D. (tarih yok). Peter Paul Rubens Oil Paintings and Oil Sketches. Gagosian Gallery.
• Gombrich, E. H. (1993). Sanatın Öyküsü. (B. Cömert, Çev.) İstanbul: Remzi Kitapevi.
• İncil, Müjde. İncil'in Çağdaş Türkçe Çevirisi. İstanbul: Zirve Yayıncılık,
• Lee, S. J. (2009). Avrupa Tarihinden Kesitler (3 b.). (E. Demirel, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Pater, W. H. (2002). Rönesans. (A. Aydoğan, Çev.) İstanbul: İz Yayıncılık
• Rivers, N. U. (2003). Conservation of Furniture. Oxford: Linacre House.
• Silver, L. (1992). Rembrandt. (N. Broude, Dü.) New York: Rizzoli International Publications.
• Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi (Cilt 5). (tarih yok). İstanbul: Anadolu Yayıncılık.
• URL 1: https://www.youtube.com/watch?v=IGophiltTG8)., Erişim Tarihi: 05.10. 2021.
• URL 2: https://www.posta.com.tr/yazarlar/riza-sonmez-ile-teselli-veren-tarifler/hz-isa-son-aksam-yemeginde-neler-yedi-2263920?fbclid=iwar2oybdk6bl7zq4vd4qlgokevk6n7hfwgu9z64absugdut03fityp1xlxce, tarih yok)bulunmaktadır, Erişim Tarihi: 21.08.2021.
• URL 3: https://www.wga.hu/support/viewer/z.html, Erişim Tarihi: 8.04.2021.
• URL 4:https://www.wga.hu/support/viewer/z.html, Erişim Tarihi: 12.03.2022.
• URL 5: Özlem Üner, Hyronımus Bosch’un “Yedi Ölümcül Günah Ve Son Dört Şey” Adlı Yapıtında Animasyon Ögeleri, I. Anımasyonda Dısıplınlerarası Çalışmalar Sempozyumu, https://www.aydin.edu.tr/tr-tr/arastirma/universite-yayinlari/Documents/I.%20Animasyonda%20Disiplinleraras%C4%B1%20%C3%87al%C4%B1%C5%9Fmalar%20Sempozyumu%20Tam%20Metin%20ve%20%C3%96zet%20Bildiri%20Kitab%C4%B1.pdf, Erişim Tarihi: 12.03.2022.
• URL 6: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 12.03.2022.
• URL 7: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 10.04. 2021.
• URL 8: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 10.04.2021.
• URL 9: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 17.02.2022.
• URL 10: Aslanapa, O. (1998). 17. Yüzyılda Türk Halı Sanatının Gelişmesi . 17. yy Osmanlı Kültür Sanatı (19-20 mart 1998) Sempozyum Bildirileri. 4, s. 31-40. İstanbul: Sanat Tarihi Derneği. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/687943, Erişim Tarihi: 17.02.2022.
• URL 11: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 14.04.2021.
• URL 12: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 29.10. 2021.
• URL 13: Günay, B. (2020). Tablolardaki Ölüm Nesneleri: Vanitas Natürmort Geleneği. https://www.researchgate.net/publication/339042354_TABLOLARDAKI_OLUM_NESNELERI_VANITAS_NATURMORT_GELENEGI_OBJECTS_OF_DEATH_IN_PAINTINGS_VANITAS_STILL_LIFE_TRADITION#fullTextFileContent:, Erişim Tarihi: 20.02.2022.
• URL 14: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 14.04.2021.
• URL 15: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 29.09.2021.
• URL 16: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 26.02.2022.
• URL 17: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 14.04.2021.
• URL 18: ÇETİN, C. G. (2018, Aralık). Sanatçı Ve Siyasetçi: Jacques-Louıs Davıd Ve “Marat’ın Ölümü”., https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1175287:, Erişim Tarihi: 26.02.2022.
• URL 19: https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Death_of_Marat_by_David_(detail).jpg., Erişim Tarihi: 26.02.2022.
• URL 20: https://www.wga.hu/index1.html., Erişim Tarihi: 26.02.2022.
• URL 21: https://www.wikiart.org/en/john-everett-millais/lorenzo-and-isabella, Erişim Tarihi:14. 04.2021.
• URL 22: https://artsandculture.google.com/asset/lorenzo-and-isabella-sir-john-everett-millais/jwHS4MhEpzRp0g., Erişim Tarihi: 2.03.2022.
• URL 23: https://www.wga.hu/index1.html, Erişim Tarihi: 19.01.2022.
• URL 24: https://artsandculture.google.com/asset/the-artist-s-studio-a-real-allegory-summing-up-seven-years-of-my-artistic-and-moral-life-between-1854-and-1855-gustave-courbet/iQF1RU4WTpm5uw, Erişim Tarihi: 4.03.2022.
• Üner, Ö. (2013). Türk Resminde Sembolist Eğilimler. MSGSÜ Sosyal Bilimler, 7, 51-63, ISSN 1309-4815
• Vasari, G. (2013). Sanatçıların Hayat Hikayeleri. (E. Göktepe, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.