İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ LOGOSUNDA TÜRK KÜLTÜRÜNÜN İZLERİ: SÜHEYL ÜNVER'İN TASARIMI ÜZERİNE BAĞIMSIZ BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Sayı: 19, 112 - 123, 31.08.2023

Merthan Topal Prof.dr. Meltem Katırancı

Öz

Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver tarafından tasarlanan İstanbul Üniversitesi logosu, Türk kültüründen ve sanatından önemli izler taşımaktadır. İstanbul Üniversitesi logosu, Süheyl Ünver'in milliyetçi kimliği ve Türk kültürüne olan bağlılığından kaynaklanan bir tasarım anlayışı ile oluşturulmuştur. İstanbul Üniversitesi logosunun merkezine yerleştirilen motifin Türk kültüründe varoluşun sembolü olarak görülen Hayat Ağacına işaret ettiği ve İstanbul Üniversitesi logosunda Hayat Ağacının sağında ve solunda ağacı muhafaza eder şekliyle ejderlerin yerleştirildiği düşünülmektedir. Birçok görsel kaynakla desteklenen hayat ağacı kavramındaki Ejder motifi Türk Kültüründe güç, kudret ve koruma sembolü olarak bilinmektedir. Ayrıca, İstanbul Üniversitenin logosunda kullanılan Sarı, Yeşil ve Beyaz renkleri de bu renklerin Türk kültüründeki yeri, önemi ve kullanım alanları bakımından irdelenerek bir değerlendirme yapılmıştır. Bu bulgular ışığında, İstanbul Üniversitesi logosunun tasarımıyla ilgili olarak Ünver'in Türk kültürüne olan derin bağlılığı ve bu bağlamda milliyetçi bir düşünce yapısına sahip olmasının logo tasarımında belirleyici bir rol oynadığı söylenebilir. Sonuç olarak, İstanbul Üniversitesi logosu, Süheyl Ünver'in Türk milliyetçiliği ile bağlantılı ve Türk kültürüne olan bağlılığını yansıtan etkileyici bir tasarıma sahiptir. Değerli bilim insanı ve Türk sanatçısı olan Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver’in tasarımını yaptığı İstanbul Üniversitesi logosu, Türk kültürü ve sanatıyla ilişkili sembollerle bezenmiştir ve geçmişine, kültürel mirasına saygı duymaktadır. Bu sebeple, İstanbul Üniversitesi logo tasarımı, Türk kültürüne olan güçlü bağlılığı ve milliyetçi düşünceleri ifade eden bir sembol olarak kabul edilebilir ve İstanbul Üniversitesi için önemli bir kimlik belirleyici olarak değerini korumaktadır.

Anahtar Kelimeler

Süheyl Ünver, İstanbul University, Turkish culture, Turkish art, logo.

Traces of Turkish Culture in the Logo of Istanbul University: An Independent Evaluation of Süheyl Ünver's Design

Öz

The logo of Istanbul University, designed by Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver, carries significant traces from Turkish culture and art. The design of the logo is rooted in Süheyl Ünver's nationalist identity and his profound dedication to Turkish culture. It is believed that the motif placed at the center of the Istanbul University logo represents the Tree of Life, a symbol of existence in Turkish culture, with dragons positioned on the right and left sides of the tree, symbolizing their role in preserving the tree. The motif of dragons, supported by numerous visual references, is known in Turkish culture as a symbol of power, strength, and protection. Furthermore, an evaluation has been conducted, from the perspective of Turkish culture, on the significance, importance, and areas of application of the colors yellow, green, and white used in the logo of Istanbul University. Based on these findings, it can be asserted that Ünver's deep commitment to Turkish culture and his nationalist mindset played a decisive role in the logo design of Istanbul University. In conclusion, the logo of Istanbul University presents an impressive design that reflects Süheyl Ünver's association with Turkish nationalism and his dedication to Turkish culture. Designed by the esteemed scholar and Turkish artist, Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver, the logo of Istanbul University is adorned with symbols closely linked to Turkish culture and art, paying homage to its historical and cultural heritage. Therefore, the logo design of Istanbul University can be recognized as a symbol that expresses a strong commitment to Turkish culture and conveys nationalist sentiments, serving as a significant identifier for Istanbul University in shaping its identity.

Anahtar Kelimeler

Süheyl Ünver, İstanbul University, Turkish culture, Turkish art, logo.

Kaynakça

• Alkan, M. Ö., (2011). En Doğru Bildiğimizden Kuşkulanmak-7:İstanbul Üniversitesi'nin İlk Logoları. Toplumsal Tarih , 4-9. Alsan, Şenay, Türk Mimari Süsleme Sanatlarında Mitolojik Kaynaklı Hayvan Figürleri (Orta Asya’dan Selçuklu’ya), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırma Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul 2005.
• Arık, Oluş. (1990). Güzel Sanatlar, Milli Kültür Unsurlarımız Üzerine Genel Görüşler. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını- Sayı:46, s: 137-152.
• Baykal, B. S. (2018). Fatih Sultan Mehmed'in Muhiti ve Şahsiyeti Üzerinde Bir Deneme. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 14(3-4), 69-82.
• Becer, E. (2011). İletişim ve grafik tasarım. Dost Kitabevi Yayınları.
• Dündar, S. (2012). Osmanlı Mimari Sanatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Esin, Emel, (1978). İslamiyet’ten Önceki Türk Kültür Tarihi ve İslam’a Giriş, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul, 49-53.
• Gökdemir, Ayvaz. (1990). Türk Kimliği. Ankara: Alıç Okul Yayınları Matbaacılık Tic. San. A.Ş.
• Korkut, S. (2015). Türk Kültürü: Tarih, Kültür ve Sanat. Nobel Yayınları.
• Küçük, S. (2010). Eski Türk kültüründe renk kavramı. Bilig, Yaz, (54), 185-210.
• Ögel, Bahaeddin, (2003). Türk Mitolojisi, I. Cilt. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 490, 541.
• Ölmez, F. (2010). Dokumalarda Yılan Motifi. Art-e Sanat Dergisi, 3(6), 1-21.
• Öz, M. (2014). Türk Halı ve Kilimleri. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Özkan, Ali Rafet (2002). “Türk Kültüründe Yönler”. Türkler. Ed. Hasan Celâl Güzel vd. C. 3. İstanbul: Yeni Türkiye Yay. 427-433.
• Özkaya, V. (2015). Türk Sanatı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Genç Reşat, ”Türk Düşüncesi, Davranışı ve Hayatında Renkler ve Sarı, Kırmızı, Yeşil”, Nevruz ve Renkler, Atatürk Kültür Merkezi Yay., Yayına Hazırlayanlar: Prof. Dr. Sadık Tural, Elmas Kılıç, Ankara, 1996, s.39–48.
• Sayar, A. G. (1994). A. Süheyl Ünver. Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri.
• Sayar, A. G. (2010). Vefatının 25. Yılına Doğru Süheyl Ünver’e Dair Düşünceler. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, (16), 701-710.
• Somuncuoğlu, Servet. (2011).Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler (3.Baskı). İstanbul: Ege Basım Reklam ve Sanatları Ltd.Şti.
• Tunç, F. (2016). Türk El Sanatları ve Süsleme Sanatları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Turhan, Mümtaz. (1969). Kültür Değişmeleri, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• URL 1: https://www.istanbul.edu.tr/tr/content/universitemiz/tarihce, Erişim Tarihi: 11.01.2023.
• URL 2: https://isletme.istanbul.edu.tr/tr/content/fakultemiz/tarihce, Erişim Tarihi: 12.01.2023.
• URL 3: http://www.suleymaniye.yek.gov.tr/Home/Index_?n_id=34, Erişim Tarihi: 08.12.2022.
• URL 4: https://ormancilikmyo.iuc.edu.tr/tr/haber/ord-prof-dr-suheyl-unvere-cumhurbaskanligi-kultur-sanat-buyuk-odulu- 430059006C0055003800520061004F0051005500660039007900700046006200610041004F003200370077003200, Erişim Tarihi: 10.12.2022.
• URL 5: https://www.kazpravda.kz/articles/view/vsem-derevyam-derevo-a-baitereku--rodnyal, Erişim Tarihi: 13.04.2023.
• URL 6: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul_%C3%9Cniversitesi, Erişim Tarihi: 03.01.2023.
• URL 7: https://tarihteniz.wordpress.com/2017/07/03/hunlarin-kimligi-ve-yurtlari-hakkinda/, Erişim Tarihi: 02.02.2023.
• URL 8: https://www.sanatinyolculugu.com/turk-mitolojisinde-hayvanlar-ejderha/iran-thor-bahram-the-gor-killing-the-dragon-1370-1371-ce/, Erişim Tarihi: 04.02.2023.
• URL 9: https://www.sanatinyolculugu.com/hayat-agaci/, Erişim Tarihi: 02.02.2023.
• URL 10: https://www.reddit.com/r/Tiele/comments/mss607/relief_of_wolfdragon_13th_century_seljuk_turks/, Erişim Tarihi: 02.02.2023.
• URL 11: http://www.caglarerbek.com/2015/05/turklerde-yasam-agaci.html, Erişim Tarihi: 01.03.2023.
• URL 12: https://tr.wikipedia.org/wiki/Bayterek, Erişim Tarihi: 02.10.2023.
• URL 13: https://www.sanatadair.net/erzurum-cifte-minareli-hatuniye-medrese/, Erişim Tarihi: 03.06.2023.
• Ülken, H. Ziya. Millet ve Tarih Şuuru, İstanbul,1948. “Medeniyetimizin Değerler Sistemi, Türk düşüncesi Mecmuası”, 1(1),1953,13.
• Yalçın, A. (2020). Türk kültüründe toplumsal ritüeller. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 45-54. doi: 10.32709/akusosbil.694250.