Pieter Bruegel'in Resimlerinde Mekan ve Zaman Anlatımı Üzerine Çözümleme

Yıl 2024, Sayı: 21, 47 - 61, 30.04.2024

Cenker Oktav

Öz

Bu çalışmanın amacı, resim sanatında mekan ve zaman anlatımını sorgulamaktır. Böyle bir sorgulama, öncelikle resim, mekan ve zaman kavramları üzerine ayrı ayrı düşünüp, ardından mekan ve zamanın resim sanatına etkisi üzerine yoğunlaşılmasına neden olmaktadır. Bu yoğunlaşma insanın kendini var etme biçimlerinden biri olan resim sanatı ile insanın var olma biçimini oluşturan mekan ve zaman arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarır. Ancak bu ilişkiyi tüm hatlarıyla ele almak çalışma kapsamının çok ötesinde olacağından, hangi dönemin ve o döneme ait hangi ressamın mekan ve zaman anlatımında ön plana çıktığı sorularak, araştırma kapsam ve sınırlılıkları belirlenmiştir. Dönem olarak rönesans sanatı, hem insan ve doğa gözlemine yoğunlaşılması, hem de perspektif çiziminin mekanı ve mekandaki olay örgülerinin anlatımını geliştirmesiyle ön plana çıkmaktadır. Mekanı ve mekandaki olay örgülerini en iyi tasvir eden rönesans sanatçılarının başında ise XVI. yüzyıl Flaman ressamı Pieter Bruegel gelmektedir. İdeal bir bakış açısının olmadığı resimlerinde izleyici olarak hem resmin genelini görebilmek için mekana uzaktan bakmaya, hem de resimde yer alan yüzlerce ayrıntıyı fark edebilmek için yakınlaşmaya ihtiyaç duyduğumuz çalışmalar üretmiştir. Bruegel resimlerinde mekanı, kültürü, yaşamı, eylem ve davranışları büyük bir titizlikle çizmiştir. Bu bağlamda çalışma kapsamında Bruegel’in eserleri üzerinden, insanın kendini ifade etme biçimlerinden biri olan resim sanatı ile insanın var olma biçimini oluşturan mekan ve zaman arasındaki ilişki sorgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Resim, Mekan, Zaman, Pieter Bruegel, Sanat

Space and Time Expression In Pieter Bruegel's Picture

Öz

The aim of this study is to question the expression of space and time in painting. Such an inquiry causes us to first think about the concepts of painting, space and time separately, and then focus on the effects of space and time on the art of painting. This concentration reveals the relationship between the art of painting, which is one of the ways that humans create themselves, and space and time, which constitute the way humans exist. However, since it would be beyond the scope of the study to discuss this relationship in full detail, the scope and limitations of the study were determined by asking which period and which painter of that period came to the fore in the expression of space and time. As a period, Renaissance art stands out with its concentration on human and nature observation, as well as the development of perspective drawing in the expression of space and plots in space. One of the Renaissance artists who best depicted the place and the plots in the place was XVI. century Flemish painter Pieter Bruegel. In his paintings, where there is no ideal perspective, he has produced works in which we, as the viewer, need to both look at the space from a distance to see the general painting, and get closer to notice the hundreds of details in the painting. Bruegel drew space, culture, life, actions and behaviors with great care in his paintings. In this context, within the scope of the study, the relationship between painting, which is one of the ways of human self-expression, and space and time, which constitute the way of human existence, will be questioned through Bruegel's works.

Anahtar Kelimeler

Picture, Space, Time, Pieter Bruegel, Art

Kaynakça

• Anday, M. C. (2019). Bütün Şiirleri (1. baskı), İstanbul: Everest Yayınları.
• Yüzgüller Arsal, S. (2006). Karnaval ve Perhiz Arasındaki Savaş: Brueghel’in Yapıtına İlişkin Bir Çözümleme, Sanat Tarihi Yıllığı, 77-90.
• Bahtin, M. M. (2001). Karnavaldan Romana (4. baskı), çev. Cem Soydemir, İstanbul: Ayrıntı Ayınları.
• Bayer, Z. C. (2020). Değirmen ve Haç: Pieter Bruegel’in Kalvari’ye Giden Yol Resminden Bir Film Uyarlaması, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, 15: 31-68.
• Bottero, J. (2006). Kültürümüzün Şafağı Babil (4.baskı), çev. Ali Berktay, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Burke, P. (1996). Yeniçağ Başında Avrupa Halk Kültürü (1. baskı), çev. Göktuğ Aksan, Ankara: İmge Kitabevi.
• Ceram, C.W. (1994). Tanrılar, Mezarlar ve Bilginler (9.baskı), çev. Hayrullah Örs, İstanbul: Remzi Yayınevi.
• Çimen, E. (2007). Bir Resim Okuması: Babil Kulesi, Sanat Dergisi, 11: 17-19.
• Estin, C., Helene, L. (2002). Yunan ve Roma Mitolojisi (1.baskı), çev. Musa Eran, Ankara: Tübitak Yayınları.
• Fairley, I. R. (1981). On Reading Poems: Visiual & Verbal İcons in William Carlos Williams: Landscape with the Fall of Icarus, Studies in 20th Century Literature, 6(1): 67-97.
• Gibson, M. F. (2012). The Mill And the Cross A Commentory on Peter Bruegel’s Way to Calvary, Paris: The University of Levena Press.
• Gombrich, E. H. (1997). Sanatın Öyküsü (16.basım), çev. Erol Erduran, Ömer Erduran, İstanbul: Remzi Kitabevi. Gönüllü, A. B. (2017). Resimsel Anlatı Sanatı Yapıları Üzerine, idil, 6(34): 1747 – 1765.
• Hagen, R. M., Hagen, R. (2016). What Great Paintings Say, Taschen Bibliotheca Universalis.
• Herodotos. (2019). Tarih (7.baskı), çev. Müntekim Ökmen, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Kahya Canlı, S., Demirarslan, D. (2020). Çocuk Oyun Alanlarının Tarihi Gelişimi, Çocuk ve Gelişim Dergisi, 3(6): 60-75.
• Morse, D. E. (1996). The Delegated İntellect, Peter Lang Inc, International Academic Publishers.
• Nietzsche, F. (2023). Tragedyanın Doğuşu (13. Baskı), çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Orenstein, N. M. (2001). The Elusive Life of Pieter Bruegel the Elder, Pieter Bruegel the Elder: Drawing and Prints, New York: The Metropolitan Museum of Art.
• Ovidius, P. (2019). Dönüşümler (1.baskı), çev. Asuman Coşkun Abuagla, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Soylu, H. (2020). Melih Cevdet Anday’ın İkaros’un Ölümü Adlı Şiirinde Göstergelerarası Etkileşim ve Ektrasis, Folklor / Edebiyat Dergisi, 26(104): 907-918.
• Tuna, S. (2018). Semboller ve Sosyal Fonksiyonlar Işığında Bir Eleştiri Denemesi: Köy Düğünü – Pieter Bruegel, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66): 704-711.