Araçsal rasyonalite çağında alternatif medyanın kamusal alan yaratma işlevi: Açık Radyo örneği

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 12, 56 - 75, 30.10.2021

Oylum Tanrıöver , Levent Eldeniz

Öz

Eleştirel aklın yerini araçsal akla bırakması, kültür endüstrisi yoluyla kültürün metalaştırılmasıyla kamusal alanda araçsal rasyonalitenin hakimiyeti başlamıştır. Medya endüstrisinin 20. yüzyılın başlarında hızla, gelişen kapitalist piyasa koşullarına uyum sağlaması ve büyük bir sermaye potansiyeli yaratmasıyla medyadaki eleştirel içerik hızla erimiştir. Her daim medyada egemen olanın karşıtı, alternatifi var olmuştur ancak günümüz kapitalist piyasa koşullarında bunların varlığını sürdürmesi giderek zorlaşmıştır. Dolayısıyla Jürgen Habermas’ın tanımladığı burjuva kamusal alanının çöküşünden sonra Nancy Fraser’ın ortaya çıkışına işaret ettiği çoklu kamusal alanları birleştirecek, kapsayacak, temsil edecek ve kendilerini temsil etmelerini sağlayacak alternatif medya pratiklerine her zamankinden daha fazla ihtiyaç vardır. Bu bağlamda, alternatif medyanın kamusal alan oluşturma potansiyeli açısından incelenerek, Açık Radyo’nun çeyrek asırı aşan yayın hayatıyla istikrarlı, finansal olarak sürdürülebilir, tutarlı olarak eleştirel içerik üreten, kamusal alan yaratma konusunda açısından aktif rol üstlenen bir alternatif medya kuruluşu olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamusal alan, demokratik katılım, alternatif medya, eleştirel medya

Kaynakça

• Açık Radyo Dinleyici Destek Projesi (t.y.) (https://acikradyo.com.tr/acik-radyo-dinleyici-destek-projesi, Erişim Tarihi: 29.06.2021)
• Açık Radyo'nun İlgi Alanlarından Bazıları (t.y.) (https://acikradyo.com.tr/acik-radyonun-ilgi-alanlarindan-bazilari, Erişim Tarihi: 29.06.2021).
• Açık Radyo'nun Programları ve Programcıları (t.y.) (https://acikradyo.com.tr/acik-radyonun-programlari-ve-programcilari 29.06.2021)
• Albert, Michael (1997) What Makes Alternative Media Alternative? Z Magazine. https://zcomm.org/zmagazine/what-makes-alternative-media-alternative-by-michael-albert/ (Erişim Tarihi: 15 Haziran 2014)
• Atton, Chris (2006) Alternative Media. London: Sage Publications.
• Atton, Chris ve Hamilton, James F. (2008) Alternative Journalism. London: Sage Publications.
• Benson, Rodney (2003) Commercialism and Critique: Californiàs Alternative Weeklies. Contesting Media Power: Alternative Media in a Networked World, Ed. Nick Couldry - James Curran, ss: 111-127. Maryland: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
• Dagron, Alfonso Gumucio (2004) The Long And Winding Road Of Alternative Media. The Sage Handbook of Media Studies, Ed. John D. H. Downing - Denis McQuail,- Philip Schlesinger - Ellen Wartella, ss: 41-63. Thousand Oaks: Sage Publications.
• Destekçilerimize Teşekkürler (2021) (https://acikradyo.com.tr/destekcilerimiz/bireysel. Erişim Tarihi: 29.06.2021)
• Ekip (t.y.) (https://acikradyo.com.tr/ekip, Erişim Tarihi: 29.06.2021)
• Eley, Geoff (1992) Nations, Publics, and Political Cultures: Placing Habermas the Nineteenth Century. Habermas and the Public Sphere, Ed. Craig Calhoun, ss: 289-339. Massachusetts ve Londra: The MIT Press
• Ertekin, Sona ve Madra, Ömer (2010) Açık Kitap. İstanbul: Açık Site Sanat Ürünleri.
• Foucault, Michel (2019) İktidarın Gözü, Çev. Işık Ergüden - Osman Akınhay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fraser, Nancy (1990) Rethinking the Public Sphere: A Contribution to the Critique of Actually Existing Democracy. Social Text, No. 25/26: 56-80
• Fuchs, Christian (2010) Alternative Media as Critical Media. European J of Social Theory, Vol. 13, Issue 2: 173-192
• Habermas, Jürgen (2009) Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, Çev. Tanıl Bora - Mithat Sancar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Haftalık Yayın Akışı (2021) (https://acikradyo.com.tr/yayin-akisi, Erişim Tarihi: 29.06.2021)
• KONDA ekibi 'anket'i anlattı: Açık Radyo’nun kendini nasıl tarif ettiği dinleyicisine de geçmiş (2019) (https://acikradyo.com.tr/acik- gazete/konda-ekibi-anketi-anlatti-acik-radyonun-kendini-nasil-tarif-ettigi-dinleyicisine-de, Erişim Tarihi: 29.06.2021)
• Merak Ettikleriniz (t.y.) (https://acikradyo.com.tr/merak-ettikleriniz, Erişim Tarihi: 29.06.2021)
• Negt, Oscar ve Kluge, Alexander (1993) Public Sphere and Experience: Toward an Analysis of the Bourgeois and Proletarian Public Sphere, Çev. Peter Labanyi - Jamie Owen Daniel - Assenka Oksiloff. Minneapolis-London: University of Minnesota Press.
• Özbek, Meral (2010) Giriş: Kamusal Alanın Sınırları. Kamusal Alan, Ed. Meral Özbek, ss: 19-89. İstanbul: Hil Yayın
• Rodriguez, Clemencia (2003) The Bishop and His Star: Citizens' Communication In Southern Chile, Contesting Media Power: Alternative Media in a Networked World, Ed. Nick Couldry ve James Curran, ss: 177-194. Maryland: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
• Sandoval, Marisol ve Fuchs, Christian (2010) Towards a critical theory of alternative media. Telematics and Informatics, Volume 27, Issue 2: 141-150
• Schmidt, James (2000) Aydınlanma Neydi? Moses Mendelssohn ve Immanuel Kant Berlinische Monatsschrift’i Nasıl Yanıtladı?, Çev. Fahrettin Altun. Toplumbilim, Aydınlanma Özel Sayısı, Sayı 11: 23-36
• Sennett, Richard (2010) Kamusal insanın Çöküşü, Çev. Serpil Durak - Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Spivak, Gayatri Chakravorty (1999) A Critique of Postcolonial Reason: Toward a History of the Vanishing Present. Cambridge: Harvard University Press