THE CONSTRUCTION OF THE OTHER IN TV FOOTBALL PROGRAMS: VITOR PEREIRA

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 6 - 18, 30.04.2022

Arzu Kalafat Çat , Mevlüt Can Koçak , Olgun Küçük

Öz

Individuals, for cognitive or instinctive reasons, may be inclined to set boundaries and marginalize themselves against those who are different, while trying to see themselves as superior. Sometimes, racial, social, cultural, religious, economic, ethnic, gender, sexual preference or nationality-based factors can take place on the basis of the other perception that I/we defines. While the perception of me/us is accepted with belonging, the “other” may face treatment such as humiliation, belittlement or being ignored. In the construction of the Other through the media, the feelings felt towards the other spread to the society, creating a multiplier effect and sometimes causing unwanted physical actions. The aim of this study is to reveal the othering in television football programs through the example of foreign coach Vitor Pereira. In this context, within the scope of the study, the otherizing discourses against Vitor Rereira in the broadcasts of the VAR Odası program, which is the most watched football program on Turkish televisions, on 21 November 2021-19 December 2021 were examined. As a result of the study, it was seen that othering discourses were made against the foreign coach many times in the program.

Anahtar Kelimeler

OTHERING, MEDİA, DİSCOURSE

Televizyon Futbol Programlarında Ötekinin İnşası: Vitor Pereira Örneği

Öz

Bireyler bilişsel ya da içgüdüsel sebeplerle kendilerini, kendileri gibi olanı üstün görme çabası içerisindeyken farklı olana karşı sınırlar çizme ve ötekileştirme eğiliminde olabilmektedirler. Ben/biz’in tanımladığı öteki algısının temelinde ise kimi zaman ırksal, sosyal, kültürel, dini, ekonomik, etnik, cinsiyete, cinsel tercihe ya da milliyete dayalı unsurlar yer alabilmektedir. Ben/biz algısı aidiyetle kabul görürken “öteki” aşağılanma, küçümsenme ya da yok sayılma gibi muamelelerle karşı karşıya kalabilmektedir. Öteki’nin medya aracılığıyla inşasında ise öteki’ne karşı hissedilen duygular topluma yayılarak adeta çarpan etkisi yaratmakta kimi zaman da istenmeyen fiziksel eylemlere sebep olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı yabancı teknik direktör Vitor Pereira örneği üzerinden televizyon futbol programlarındaki ötekileştirmeyi ortaya koymaktır. Bu bağlamda çalışma kapsamında Türk televizyonlarında en fazla izlenen futbol programı olan VAR Odası programının 21 Kasım 2021- 19 Aralık 2021 tarihli yayınlarında Vitor Rereira’ya yönelik dile getirilen ötekileştirici söylemler incelenmiştir. Çalışma sonucunda programda yabancı teknik direktöre karşı pek çok kez ötekileştirici söylemlerde bulunulduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

ÖTEKİLEŞTİRME, KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI, MEDYA

Kaynakça

• Benson, Nigel. C. (2020) Psikoloji Bilinci ve Davranışları Daha İyi Anlamak İçin Çizgibilim, Çev. Eda Okuyucu. İstanbul: Say Yayınları.
• Bezirgan Arar, Yurdagül ve Bilgin, Nuri (2010) Gazetelerde ötekileştirme Pratikleri: Türk Basını üzerine bir İnceleme, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TVRBMU1UUTNOdz09/gazetelerde-otekilestirme-pratikleri-turk-basini-uzerine-bir-inceleme
• Çakır, Abdülhamit (2014) Söylem Analizi Ne Demek İstiyorsun?. Konya: Palet Yayınları.
• Durur, Elif Küçük ve Bakar, Hakan (2016) Futbolda Milliyetçilik: 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası Haberlerine Yönelik Söylem Analizi, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4 (2): 781-805.
• Eagleton, Terry (2011) Kötülük Üzerine Bir Deneme, Çev. Şenol Bezci. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Eco, Umberto (2014) Düşman Yaratmak ve Rastgele Yazılar, Çev. Leyla Tonguç Basmacı. İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık.
• Engindeniz, Nur (2010) Psikanalitik Açıdan Ötekileştirme, http://www.nurengindeniz.com/icerikler_.php?p=35#:~:text=%C3%96tekile%C5%9Ftirme%20kendinden%20farkl%C4%B1%20g%C3%B6r%C3%BClen%20di%C4%9Fer,de%C4%9Fersizle%C5%9Ftirme%20ve%20d%C3%BC%C5%9Fman%20haline%20getirmektir.
• Freud, Sigmund (1975) Kitle Psikolojisi, Çev. Kamuran Şipal. İstanbul: Bozak Yayınları.
• Freud, Sigmund (2000) Bir Yanılsamanın Geleceği Uyarlık ve Hoşnutsuzlukları, Çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi
• Freud, Sigmund (2018) Kitle Psikolojisi ve Egonun Analizi, Çev. C. Kaya. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Fromm, Erich (1990) Sağlıklı Toplum, Çev. Yurdanur Salman, Zeynep Tanrısever. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Karaduman, Sibel (2017) Eleştirel Söylem Çözümlemesinin Eleştirel Haber Araştırmalarına Katkısı ve Sunduğu Perspektif, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4(2): 31-46.
• Kırel, Serpil (2012) Kültürel Çalışmalar ve Sinema. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
• Koçak, Mevlüt Can; Küçük, Olgun; Toprak, Özden (2020) Toplumsal Yaşamda ve Sosyal Medyada Kötülüğün Konumlandırılışı: Konya Örneği, Journal Of Humanities And Tourism Research, 10(4):762-774.
• Koçak, Mevlüt Can; Toprak, Özden; Küçük, Olgun (2022) Medyada Mesleklerin Ötekileştirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Erciyes İletişim Dergisi, 9(1), 499-514.
• Kundakcı, F. Sena (2013) Heteroseksizm ve Ötekileştirme Eleştirisi, Liberal Düşünce Dergisi, (71): 65-79.
• Küçük, Olgun ve Koçak, Mevlüt Can (2022) “Öyle Bir Geçer Zaman Ki” Dizisi Örneğinde Yabancı Kadının Temsili, Injocmer, 2(1):12-27.
• Oskay, Ünsal (2001) İletişim ABC’si. İstanbul: Der Yayınları.
• Özbey, Nurullah (2006) Ötekileştirmenin Kökenleri, Haber Bülteni, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, (4)106-110.
• Öztürk, Fatma Esra (2019) Göçmen Kadınlara Yönelik Üretilen “Yeni Irkçılık” Kavramının Medya Çerçevesinde İncelenmesi, Global Media Journal TR Edition, 9(18): 255-273.
• Russell, Jeffrey Burton (1999) Şeytan Ant. İstanbul: Kalabcı Yayınevi.
• Sartre, Jean Paul (1985) Varoluşçuluk (Existentialisme), Çev. Asım Bezirci. İstanbul: Say Yayınları.
• Sartre, Jean Paul (2009) Özgürlük Yolları 1 Akıl Çağı. İstanbul: Can Yayınları.
• Sartre, Jean Paul (2011) Varlık ve Hiçlik Fenomenolojik Ontoloji Denemesi, Çev. Turhan Ilgaz ve Gaye Çankaya Eksen. İstanbul: İthaki yayınları.
• Sine Nazlı, Rengim ve Kalafat Çat, Arzu (2019) 24 Haziran Erken Seçimlerinin Gazete Haberlerindeki Söylem Çözümlemesi, Global Media Journal, 10(19): 113-145.
• Torun, Ayla (2015, Eylül). “Öteki” İle “Biz” İlişkisinde Yeni Medya. Yazılı Bildiri, Sosyal ve Beşerî Bilimlere ve Küresel Yaklaşımlar: Kuram ve Uygulamalar Uluslararası Sempozyumu, Varşova Polonya, 1-19.
• Van Dıjk, Teun A. (1988) News as Discourse. ABD: Lawrence Erlbaum Associates.
• Van Dijk, Teun A. (2003) Söylem ve İdeoloji Çok Alanlı Bir Yaklaşım, Çev. N. Ateş, Söylem ve İdeoloji, Haz: Barıs Çoban, Zeynep Özarslan. İstanbul:Su Yayınları.
• Van Dijk, Teun A. (1988) News Analysis. New Jersey: Lawrence Earlbaum Associates Publication.
• Van Dijk, Teun A. (2009) News Analysis Case Studies of International and National News in ThePress. New York: Routedge.
• Weber, Max (2014) Sosyoloji Yazıları, Çev. Taha Parla. İstanbul: İletişim Yayınları.