Fictional transformation of cultural representation of family in TV series: Case of ‘Yasak Elma’ series

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 14, 6 - 25, 29.10.2022

Gizem Pekdemir , Yalçın Yılmaz

Öz

Each society continues its existence with its unique values, and it can be said that for the Turkish society the most important among these values is the family. Individual lifestyles focusing on pleasure and freedom, imposed by the television, have turned into a topic of discussion because of their effects on societal values, especially the family values.In this study, repercussions of the transformation of Turkish family structure that was presented in the TV series which use elements of popular culture were investigated. To determine the effect of television on establishing a common culture on family values, the fictional transformation of family in TV series was analyzed thoroughly over the current TV series named “Yasak Elma, using the Cultural Indicators Theory. The changes in the contents of TV series are projected over family, society’s most important value. Relationships and events that surprised and schocked people in the past, were seen as ordinary situations nowadays. Also, the factors such as the conflicts within the family, intrigues, and violence were conveyed over the television series’ characters and normalized in society. In the new media environment, new TV series replace the old TV series, which had projected the neighborhood culture. Audiences identify with these new series within the context of popularity and modernity. This study used content analysis for investigating the transformation of traditional family structure reflected in the television series over the “Yasak Elma” series containing the elements of popular culture.

Anahtar Kelimeler

Television, TV Series, Family, Popular Culture, Yasak Elma

Televizyon Dizilerinde Ailenin Kültürel Temsilinin Kurgusal Dönüşümü: ‘Yasak Elma’ Dizisi Örneği

Öz

Her toplumun kendine has değerleriyle varlığını sürdürdüğü, pek çok toplumda olduğu gibi Türk toplumu için de bu değerlerin en önemlisinin aile değerleri olduğu söylenebilir. Televizyon aracılığıyla dayatılan haz ve özgürlük odaklı bireysel hayat biçimlerinin, başta aile olmak üzere toplumsal değerlere etkileri tartışma konusu olmaktadır. Bu çalışmada, popüler kültür unsurlarını kullanan dizilerin içeriklerinde sunulan/kurgulanan Türk aile yapısındaki değişimin yansımaları incelenmektedir. Kültürel göstergeler kuramı bağlamında, televizyonun aile değerleri üzerinde ortak bir kültürün yerleşmesine etkisini belirlemek amacıyla, son dönem dizisi “Yasak Elma” üzerinden ailenin dizilerdeki kurgusal dönüşümü ayrıntılı bir biçimde analiz edilmiştir. Dizi içeriklerinde meydana gelen değişimler, özellikle toplumun en önemli değeri olan aile üzerinden yansıtılmaktadır. Geçmişte dizilerde reyting amaçlı olarak hayret uyandıran ilişkiler ve olaylar, günümüzde insanlar tarafından sıradan bir durum gibi karşılanmaktadır. Ayrıca daha çok reyting uğruna aile içi çatışmalar, entrika ve şiddet gibi unsurlar dizi karakterleri üzerinden aktarılmakta ve toplumda normalleştirilmektedir. Televizyon yayıncılığının başlangıcında mahalle kültürünü yansıtan dizilerin yerini yeni medya ortamında rekabetin de etkisiyle popülerlik ve modernlik bağlamında özdeşleşme kurulan yeni diziler almıştır. Televizyon dizilerinde yansıtılan geleneksel aile yapısı üzerindeki dönüşümün, popüler kültür unsurlarının yer aldığı “Yasak Elma” dizisi üzerinden incelendiği bu çalışmada içerik çözümlemesi yönteminden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Televizyon, Diziler, Aile, Popüler Kültür, Yasak Elma

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2016). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi. 10. bs. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, (2018). Erişim adresi: https://www.aile.gov.tr/chgm/haberler/aile-ve-cocuk-dostu-dizilere-tesvik/ (15 Ağustos 2021).
• Baran, T. ve Baran, S. (2014). Televizyon Programları, Sembolik Tüketim ve Toplumsal Yansımaları. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. Özel Sayı 1, ss.171-175.
• Batmaz, V. ve Aksoy, A. (1995). Türkiye’de Televizyon ve Aile: (Elektronik Hane); (Aralık 1993-Aralık 1994). Ankara: TC Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayını.
• Bauman, Z. (2018). Kuşatılmış Toplum. Çev. Akın Emre Pilgir, 1. bs. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çimen, L. K. (2008). Türk Töresinde Kadın ve Aile. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Debord, G. (2018). Gösteri Toplumu. Çev. Ayşen Ekmekçi ve Okşan Taşkent, 8.bs. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ellul, J. (2015). Sözün Düşüşü. Çev. Hüsamettin Arslan, 4. bs. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar K. (1994). Popüler Kültür ve İletişim. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Esslin, M. (1991). TV Beyaz Camın Arkası. Çev. Murat Çiftkaya, İstanbul: Pınar Yayınları.
• Fiske, J. (1999). Popüler Kültürü Anlamak, Çev. S. İrvan. Ankara: Ark Yayınları.
• Gerbner, G. (1973). Cultural Indicators: The Third Voice. Communications Technology and Sodal Policy: Understanding the ‘New Cultural Revolution’, Ed. George Gerbner, Larry P.Gross, ve William H.Melody. New York: John Wiley & Sons.
• Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., & Signorielli, N. (1986). Living With Television: The Dynamics of the Cultivation Process. Perspectives on Media Effects, Ed. J. Bryant & D. Zillman, pp. 17–40. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Jay, M. (1989). Diyalektik İmgelem, Çev. Ü. Oskay. İstanbul: Ara Yayıncılık.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1993). Türkiye’de Aile Kültürü. Kadın Araştırmaları Dergisi, Sayı 1.
• Kongar, E. (1986). Türkiye Üzerine Araştırmalar, İzmir: Kentsel Ailenin Değişimi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kongar, E. (2017). Kültür Üzerine. 11. bs. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Millis, W. (1974). İktidar Seçkinleri, Çev. Ü. Oskay. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Morley, D. & Robins, K. (1997). Kimlik Mekânları. Çev. Emrehan Zeybekoğlu. İstanbul: Ayrıntı.
• Mutlu, E. ( 1992). Televizyonu Anlamak. Ankara: Günebakan Yayınları.
• Mutlu, E. (2016). Globalleşme, Popüler Kültür ve Medya. 2. bs. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Neumann, E. N. (1998). Kamuoyu Suskunluk Sarmalının Keşfi. Çev. Murat Özkök. Ankara: Dost Kitabevi.
• Oktay, A. (2009). Popüler Kültürden TV Sömürgesine. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Oskay, Ü. (1992). İletişimin ABC’si. İstanbul: Simavi Yayınları.
• Özdemir, İ. (1998). Popüler Kültür(ler) Üzerine. Birikim Dergisi. Sayı 107.
• Özsoy, A. (2011). Televizyon ve İzleyici-Türkiye’de Dönüşen Televizyon Kültürü ve İzleyici. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Postman, N. (2016). Televizyon: Öldüren Eğlence. 6. bs. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• RTÜK, (2018). Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması. Erişim adresi: https://www.rtuk.gov.tr/televizyon_izleme_egilimleri_arastirmasi_2018/335 (20 Temmuz 2021)
• Sennett, R. (2009). Yeni Kapitalizmin Kültürü. Çev. Aylin Onocak. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Silverstone, R. (2003). Television and Everyday Life. London: Routledge.
• Storey, J. (2000). Popüler Kültür Çalışmaları, Çev. K. Karaşahin. İstanbul: Babil Yayınları.
• Şentürk, Ü. (2008). Aile Kurumuna Yönelik Güncel Riskler, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, C.4, S.14.
• T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, (BASAGM), (2010). Türkiye’de Aile Değerleri Araştırması. Erişim adresi: https://ailetoplum.aile.gov.tr/uploads/pages/indirilebilir-yayinlar/61-turkiyede-aile-degerleri.pdf (16 Haziran 2020).
• Tekelioğlu, O. (2017). Televizyon Halleri: Dizi Dizi Türkiye. İstanbul: Habitus Yayıncılık.
• Tekin, M. (2014). Sekülerleşme Bağlamında Aile ve Kadın, Aile Sosyolojisi Yazıları, Ed. Mustafa Aydın. ss.259-274. İstanbul: AçılımKitap.
• Williams, R. (2017). Kültür ve Toplum 1780-1950. Çev. Uygur Kocabaşoğlu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yaylagül, L. (2016). Kitle İletişim Kuramları. 7.bs. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yılmaz, E. G. ve Yılmaz, Y. (2010). Türkiye ve Ortadoğu ülkeleri arasında kültürel yakınlaşma aracı olarak popüler kültür ürünleri üzerine bir değerlendirme, Değişen Ortadoğu’da kültür ve siyaset. Arap-Türk Sosyal Bilimler Kongresi (10-12 Aralık 2010). Bildiriler içinde. Ankara.
• Zencirkıran, M. (2016). Sosyoloji. Bursa: Dora Yayıncılık.