Gençlerin Tanrı Algısı ve Dinî Yönelim Düzeylerinin Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 139 - 173, 22.12.2025

Emine Zehra Bilge , Mustafa Naci Kula

Öz

Bu çalışma, Tanrı algısı ve dinî yönelim biçimlerinin demografik değişkenlerle olan ilişkisini konu edinmektedir. Çalışmanın amacı; lise ve üniversite öğrencilerinin Tanrı algısı ve içsel, dışsal, sorgulayıcı ve katı kuralcı dinî yönelim düzeyleri ile cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, okul/fakülte türü ve sosyo-ekonomik düzey gibi demografik değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi ve karşılaştırılmasıdır. Nicel yöntemin kullanıldığı bu çalışma kesitseldir ve katılımcıların görüşleri anket tekniği ile toplanmıştır. Çalışma örneklemi Ankara ilinde 11 lise (658 öğrenci) ve 14 fakültede (997 öğrenci) öğrenim gören 1655 öğrenciden oluşmaktadır. Uygulamada “Tanrı Algısı Ölçeği (TA)” ve “Yeniden Yapılandırılmış Müslüman Dinî Yönelim Ölçeği (MROS-R)” kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, öğrenciler daha çok olumlu Tanrı algısına sahiptir, ancak üniversite öğrencilerinin genel ve olumlu Tanrı algısı, lise öğrencilerinden daha yüksektir. Tanrı algısı düzeyinde cinsiyet, yaş değişkenleri açısından üniversite öğrencilerinde; sınıf düzeyi, okul/fakülte türü değişkenlerinde ise hem lise hem de üniversite öğrencilerinde farklılaşmalar gözlemlenmiştir. Anadolu İmam Hatip Lisesi ile Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencilerinin Tanrı algısı düzeyi diğer liselerden, İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin Tanrı algısı düzeyi de diğer fakültelerden daha yüksektir. Lise ve üniversite öğrencilerinde Tanrı algısı düzeyinin sosyo-ekonomik düzeye göre farklılaşmadığı görülmüştür. Dinî yönelimlerde ise lise öğrencilerinde dışsal, üniversite öğrencilerinde ise içsel dinî yönelim düzeyi daha yüksektir. Dinî yönelim düzeylerinde cinsiyet, yaş ve okul/fakülte türüne göre lise ve üniversite öğrencilerinde; sosyo-ekonomik düzey değişkeninde sadece üniversite öğrencilerinde farklılaşma görülmüştür. Sonuç olarak, demografik faktörlerin Tanrı algısı ve dinî yönelim biçimleri ile ilişkili olduğu ve lise ile üniversite öğrencileri arasında anlamlı farklılıklar bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi , Tanrı Algısı , Dinî Yönelim Biçimleri , Demografik Değişkenler

Etik Beyan

Bu makale Dr. Emine Zehra BİLGE'nin YÖK tezde erişime açılmış olan doktora tezinin bir bölümünden yararlanılarak hazırlanmıştır. Ayrıca 2-3 Mayıs 2025 tarihinde düzenlenen II. Lisansüstü Din ve Maneviyat Psikolojisi Sempozyumunda sunulmuş ve özet bildiri olarak yayımlanmıştır.

Destekleyen Kurum

Kurum desteği bulunmamaktadır.

Examination And Comparison of High School and University Students’ Perception of God and Their Religious Orientation Levels in Terms of Some Socio-Demographic Variables

Öz

This study, focuses on the relationship between the perception of God and religious orientation forms with demographic variables. The aim of the study is to examine and compare the relationship between high school and university students’ perception of God and their levels of intrinsic, extrinsic, questioning, and fundamental religious orientations with demographic variables such as gender, age, grade level, type of school/faculty, and socio-economic status. This is a cross-sectional study using a quantitative method, and the opinions of participants were collected through a survey technique. The study sample consists of 1,655 students from 11 high schools (658 students) and 14 faculties (997 students) in Ankara. The “God Perception Scale (GPS)” and the “Revised Muslim Religious Orientation Scale (MROS-R)” were used in the study. According to the findings of the study, students generally have a more positive perception of God, but the general and positive perception of God of university students is higher than high school students. At the level of perception of God, differences were observed among university students in terms of gender and age variables; while among both high school and university students, differences were observed in terms of grade level and type of school/faculty. Students of Anadolu Imam Hatip High School and Vocational and Technical Anadolu High School have higher levels of perception of God compared to other high schools, and students of the Faculty of Theology have a higher perception of God compared to students from other faculties. It was observed that the level of perception of God in high school and university students did not differ according to socio-economic level. In terms of religious orientation, high school students have a higher level of extrinsic religious orientation, while university students have a higher level of intrinsic religious orientation. In terms of religious orientation levels, differences were observed in high school and university students according to gender, age and school/faculty type; in the variable of socio-economic level, differences were observed only in university students. In conclusion, it was determined that demographic factors are related to the perception of God and forms of religious orientation, and significant differences exist between high school and university students.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion , God Perception , Religious Orientation Forms , Demographic Variables

Kaynakça

• Akyüz, Z. (2010). Gençlerde benlik saygısı ve Tanrı tasavvuru [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Albayrak, A. (1995). Ergenlerin dinî gelişiminde sevgi ve korku motifinin etkinliği [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Allport, G. W. & Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, 5 (4), 432-443.
• Altemeyer, B. & Hunsberger, B. (1992). Authoritarianism, religious fundamentalism, quest, and prejudice. The International Journal for the Psychology of Religion, 2 (2), 113-133. https://doi.org/10.1207/s15327582ijpr0202_5
• Anuştekin, M. N. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile Tanrı algıları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Apak, H. (2016). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin Tanrı algısı: Bingöl Üniversitesi örneği. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (11), 219-230.
• Argly, M. & Beit-Hallahmi, B. (1992). Yaş ve din. (A. Kurt, Çev.). Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4 (4), 319-331.
• Arıcı, İ. & Tokur, B. (2017). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin tanrı algıları ve hoşgörü eğilim düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Turkish Studies, 12 (10), 31-48. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11991
• Ayaz, O. (2024). Sosyal medya ve dinî sosyalleşme: Modern dönemin yeni dinamiği. Duvar Yayınları.
• Bacanlı, H. (2002). Psikolojik kavram analizleri. Nobel Yayıncılık.
• Bahadır, A. (2006). Ergenlik döneminde dinî şüphe ve tereddütler. H. Hökelekli (Ed.), Gençlik, din ve değerler psikolojisi içinde (ss.307-368). Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Bahadır, A. (2016). Dindarlığı etkileyen faktörler. H. Hökelekli (Ed.), Gençlik, din ve değerler psikolojisi içinde (ss.94-116). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Batson, C. D. & Ventis, W. L. (1982). The religious experience: A social psychological perspective. Oxford University Press.
• Batson, C. D., Schoenrade, P. A.n & Ventis, W. L. (1993). Religion and the Individual. A social psychological perspective. Oxford University Press.
• Bayraktutar, M. (2019). İmam hatip lisesi öğrencileri örnekleminde dinî başa çıkma ve Tanrı tasavvuru ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Baytemur, K. (2020). Lise gençliğinde Allah inancının gelişimi ve eğitiminde etkili olan faktörler [Yüksek lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Beit-Hallahmi, B. & Argyle, M. (1997). The psychology of religious behaviour, belief and experience. Routledge.
• Bilge, E. Z. (2013). Liseli gençlerde iç ve dış güdümlü dindarlık ve iyilik algıları [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Yayınevi.
• Can Kaynak, Ç. (2022). Gençlerin Tanrı algısı bağlamında yaşadıkları inanç sorunları ve kendi çözüm önerileri [Doktora tezi, Hitit Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Ceylan, E. (2018). Ölümlülük bilincinin dinî başa çıkma, Tanrı algısı, ölüm kaygısı ve psikolojik iyi olma ile ilişkisi [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Cirhinlioğlu, F. G. (2010). Din psikolojisi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Cirhinlioğlu, F. & Ok, Ü. (2011). Kadınlar mı yoksa erkekler mi daha dindar? Journal of World of Turks, 3 (1), 121- 141.
• Cüceloğlu, D. (2009). İnsan ve davranışı. Remzi Kitabevi.
• Çiftçi, A. (2019). 14-18 yaş grubunda Tanrı algısı ile psikolojik sağlamlık ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Çayır, C. (2014). Ergenlerin dinî inanç, dinî şüphe ve dinî tutumları üzerine bir araştırma. Bilimname, 27 (2), 59-88.
• Dağcı, A. (2014). Pozitif psikoloji bağlamında umudun dindarlıkla ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Demir, Ş & Belen, F. Z. (2023). 10-14 yaş grubundaki öğrencilerde öz saygı ile Tanrı algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kalemname Kırıkkale Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 8 (15), 60-88.
• Dilek, Y. (2019). Ergenlerde Tanrı algısı ile şiddet eğilimi arasındaki ilişki üzerine bir çalışma [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Doğan, M. & Karaca, F. (2021). Cinsiyetin dindarlık üzerine etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Bilimname, 45, 219-260. https://doi.org/10.28949/bilimname.953816
• Düzgün, Ş. A. (2017). Sarp yokuşun eteğinde insan. Otto Yayıncılık.
• Düzgün, Ş. A. (2022). Tanrının gözbebeği insan. Otto Yayıncılık.
• Düzgüner, S. & Sevinç, K. (2020). Farklı bölümlerde okuyan üniversite öğrencilerinde özgecilik ve dinî tutum ilişkisi. Theosophia Journal, 1, 53-69.
• Eaton, G. (2003). Tanrı’yı hatırlamak. (S. L. Gürkan, Çev.). İnsan Yayınları. (Eserin orijinal yayın tarihi 2000).
• Ercan, N. (2009). The predictors of attitudes toward physical wife abuse: Ambivalent sexism, system justification and religious orientation [Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Erdoğan, E. (2015). Tanrı algısı, dinî yönelim biçimleri ve dindarlığın psikolojik dayanıklılıkla ilişkisi [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Eryılmaz, F. N. & Ünal, M. S. (2020). İdeal bağlanma figürü olarak Allah. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52, 67-103.
• Eryücel, S. (2017). Din hizmetleri çalışanlarında dinî yönelim ve psikolojik iyi olma. Journal of Turkish Studies, 12 (10), 101-122. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11827
• Ete, H. & Yargı, A. (2023). Türkiye’de dindarlık algısı, Toplumsal eğilimler-3. Ankara Enstitüsü ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi. (E-kitap).
• Francis, L. J. (1997). The psychology of gender differences in religion: A review of empirical research. Religion, 27 (1), 81-96. https://doi.org/10.1006/reli.1996.0066
• Gencer, N. (2023). Dinî yönelimler ve PERMA iyi oluş modeli arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 59 (1), 82-97. 10.5152/ilted.2023.23293
• Gusdorf, G. (2000). İnsan ve Tanrı. (Z. Özcan, Çev.). Alfa Yayınları. (Eserin orijinal yayın tarihi 1956).
• Güler Ö. (2007). Tanrı’ya yönelik atıflar, benlik algısı ve günahkârlık duygusu [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Güler Aydın, Ö. (2011). Yaşamı sürdürmede dinî inancın rolü [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Güzel, Z. (2021). Gençlerde Tanrı tasavvuru ve huzur ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Hacıkeleşoğlu, H. (2020). Ebeveyn tutumları ve kişilik özelliklerinin Tanrı tasavvuru ile ilişkisi üzerine bir araştırma [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Hardal, F. S. (2020). Üniversite öğrencilerinde dindarlık ve ruhsal rahatsızlıklara karşı damgalama ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Harlak, H., Eskin, M. & Demirkıran F. (2008). The development and the psychometric investigation of the Muslim Religious Orientation Scale (MROS). International Journal of Psychology, 43 (3-4), 63.
• Hayta, A. (2017). Allah’a bağlanmak. Onto Yayıncılık.
• Hökelekli, H. (1993). Din psikolojisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Hökelekli, H. (2010). Din psikolojisine giriş. Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Hökelekli, H. (2016). Çocuk, genç, aile psikolojisi ve din. Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• İkis, M. (2020). Öğretmenlerde öz-duyarlık ile psikolojik iyi oluşun dinî yönelimle etkileşiminin incelenmesi (Kayseri örneği) [Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Karaca, F. (2022). Dinî gelişim psikolojisi. Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Karayiğit, N. (2017). Sosyo-ekonomik düzeyin psiko-sosyal gelişim ve dindarlığa etkileri. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4 (7), 119-133. https://doi.org/10.17859/pauifd.292235
• Karslı, N. (2011). Öfke kontrolü ve dindarlık ilişkisi (Erzurum örneği) [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Karslı, N. (2021). İlahiyat fakültesi öğrencilerinde psikolojik iyi oluş ve dindarlık. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 53, 165-194.
• Kartopu, S. (2014). Yaşamı sürdürme nedenlerinin Tanrı algısıyla ilişkisi. Journal of Turkish Studies, 9 (2), 887-903. DOI:10.7827/TurkishStudies.6506
• Kasapoğlu, A. (2010). Allah-insan ilişkisi açısından “muhabbet” /sevgi olgusu. Hikmet Yurdu Dergisi, 3 (5), 99-149.
• Kavun, Y. (2016). Ergenlerde dindarlık ve insani değerler [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Kaya, F. (2018). İmam hatip lisesi öğrencilerinde Tanrı algısı ve kaygı ilişkisi üzerine bir araştırma: Ağrı ili örneği [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Kaya, T. (2020). Ergenlerde saldırganlık ve dindarlık ilişkisi [Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Kayıklık, H. (2017). Din psikolojisi. Karahan Kitabevi.
• Kayıklık, H. (2003). Allport’a göre dinî yaşayışa gelişimsel bir açılım. Dinî Araştırmalar, 5 (15), 121-138.
• Kımter, N. (2012). Ergenlerde benlik saygısı ve öznel dindarlık algısının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (17). 439-468.
• Kızılgeçit, M. (2011). Yalnızlık, umutsuzluk ve dindarlık ilişkisi [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Kirkpatrick, L. A. (1992). An attachment-theoretical approach to the psychology of religion. International Journal for he Psychology of Religion, 2 (1), 3-28.
• Koç, M. (2005). Din psikolojisi açısından ergenlik döneminde dua ve ibadet psikolojisinin gelişimi. EKEV Akademi Dergisi, 9 (25), 75-88.
• Koç, M. (2010). Demografik özellikler ile dindarlık arasındaki ilişki: yetişkinler üzerine ampirik bir araştırma. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 19 (2), 217-248.
• Koç, A. (2011). Üniversite öğrencilerinde Tanrı tasavvuru, benlik algısı ve öfke yaşantısı [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Koçak, A. & Kayıklık, H. (2019). Duygular bağlamında din duygusu ve dinî duygular. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19 (2), 685-713. https://doi.org/10.30627/cuilah.537993
• Kula, M. N. (2022). Gençlik dönemi krizleri ve dinî kimlik inşası. Din ve Toplum Dergisi, 6 (17), 26-33.
• Kula, N. (2006). Gençlik döneminde kimlik ve din. H. Hökelekli (Ed.), Gençlik, din ve değerler psikolojisi içinde (ss.33-81). Dem Yayınları.
• Kurt, A. (2009). Dindarlığı etkileyen faktörler. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18 (2), 1-26.
• Kuşat, A. (2006). Ergenlerde Allah tasavvuru. Ü. Günay & C. Çelik (Ed.), Dindarlığın sosyo-psikolojisi içinde (ss.113-156). Karahan Yayınları.
• McFarland, S. G. (1989). Religious orientations and the targets of discrimination. Journal for the Scientific Study of Religion, 28 (3), 324-336. https://doi.org/10.2307/1386743
• Mehmedoğlu, A. U. (2011). Tanrıyı tasavvur etmek. Çamlıca Yayınları.
• Memiş, Z. C. (2023). Ergenlerde ebeveyn tutumları, bağlanma stilleri-Tanrı tasavvuru ilişkisi: Antalya örneği [Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Mutlu, K. (1989). Bir dindarlık ölçeği (sosyolojide yöntem üzerine bir tartışma). İslami Araştırmalar Dergisi, 3 (4), 194-199.
• Nişancı, Z. (2023). Sayılarla Türkiye’de inanç ve dindarlık. International Institute of Islamic Thought ve Mahya Yayıncılık. https://iiit.org/wp-content/uploads/Turkish-Faith-and-Religiosity-in-Türkiye.pdf 5 Kasım 2023.
• Odabaş, Ü. (2022). Dinî danışmanlığın konusu olarak gençliğin değişen Tanrı tasavvurları [Yüksek lisans tezi, Hitit Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Ohlander, E. S. (2012). Kur’an’da Allah korkusu (takva): Semantik değişiklik ve tematik bağlam üzerine bazı açıklamalar. (F. Özdemir, Çev.). Journal of Islamic Research, 23 (1), 18-27.
• Oktay, M. (2021). Üniversite gençliğinde Tanrı tasavvurları ile kişilik özellikleri ilişkisi üzerine bir araştırma [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Oktay, M. & Şentepe Lokmanoğlu, A. (2020). Üniversite öğrencilerinde Tanrı algısı ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13 (73), 1090-1100.
• Okumuş, E. (2014). Din ve sosyalleşme. Journal of Turkish Studies, 9 (11), 429-454. DOI:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7398.
• Onay, A. (2004). Dindarlık, etkileşim ve değişim: Üniversite öğrencileri örneklemi. Dem Yayınları.
• Pür, İ. (2023). Üniversite öğrencilerinde gelecek kaygısı ve dindarlık ilişkisi: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 16 (96), 473-488. http://dx.doi.org/10.29228/JASSS.71789
• Rizzuto, A. (1979). The birth of the living God. The University of Chicago Press.
• Ribot, T. (2014). Dinî duygu. (M. Ş. Tunç & F. Kasapoğlu, Çev., Sad.), Hikmet Yurdu Dergisi, 7 (7), 303-321.
• Savrun, M. (2020). 14-18 yaş arası lise öğrencilerinde Tanrı tasavvuru (Ağrı örneği) [Yüksek lisans tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Seyhan, B. Y. (2014). Üniversite öğrencileri örnekleminde dua tutumu ve Tanrı tasavvuru. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 14 (2), 175-204.
• Sözer, Ö. T. (2017). Üniversite öğrencilerinde kimlik duygusu, dinî yönelim ve psikolojik iyi oluş [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Tarhan, N. (2005). Kadın psikolojisi. Nesil Yayınları.
• Tokur, B. (2011). Stres-dindarlık ilişkisi üzerine bir araştırma [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Turan, Y. (2017). Kişilik ve dindarlık. Ensar Neşriyat.
• Ulusal, R. (2019). Ergenlik döneminde narsisizm, dindarlık ve sosyal medya tutumları ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Vergote, A. (1999). Din, inanç ve inançsızlık. (V. Uysal, Çev.). Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Voltan Acar, N., Yıldırım, İ. & Ergene, T. (1996). Bireylerin dindarlık düzeyl.erinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 45-56.
• Watson, P. J., Hood, R. W., Jr., Milliron, J. T. & Stutz, N. L. (1998). Religious orientation, identity and the quest for meaning in ethics within an ideological surround. International Journal for the Psychology of Religion, 8 (3), 149-164. https://doi.org/10.1207/s15327582ijpr0803_1
• Yakut, S. (2012). Lise öğrencilerinde dindarlık düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (2), 223-255.
• Yakut, S. (2019). Üniversite öğrencilerinde Tanrı algısı. Z. Gölen & Z. Göre, (Ed.), VI. Uluslararası eğitim ve sosyal bilimlerde akademik çalışmalar sempozyumu içinde (ss.16-32). Asos Yayınları.
• Yapıcı, A. (2004). Allah ve kutsal kavramlarının çağrıştırdıkları anlamlara sosyo-psikolojik bir bakış: Çukurova Üniversitesi örneği. Değerler Eğitim Dergisi, 2 (7-8), 169-206.
• Yapıcı, A. (2012). Türk toplumunda cinsiyete göre dindarlık farklılaşması: Bir meta-analiz denemesi. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17 (2), 1-34.
• Yapıcı, A. (2016). Cinsiyete göre farklılaşan dindarlıklar ve kadınlarda dinsel yaşamın farklı görüntüleri. Dinî Araştırmalar Dergisi, Kadın Özel Sayısı, 131-161.
• Yapıcı, A. (2020). Şüphe ve inanç kıskacında gençlerin din ve dindarlık algıları. İlahiyat Akademi Dergisi, 12, 1-44.
• Yapıcı, A. (2021). Ruh sağlığı ve din: Psikososyal uyum ve dindarlık. Karahan Kitabevi.
• Yavuzer, H. (1991). Çocuk psikolojisi. Remzi Kitabevi.
• Yıldız İpek, M. (2012). İlköğretim öğrencilerinin Tanrı imgesinin belirlenmesi ve farklı değişkenler açısından incelenmesi [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldız, M. & Ünal, V. (2017). Tanrı tasavvuru ile engelliliğe yönelik tutumlar arasındaki ilişki. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6 (4), 8-21.
• Yılmaz, E. (2017). Kur’an kurslarında öğrenim gören yetişkin bayanlarda benlik saygısı ve dindarlık ilişkisi üzerine bir araştırma (Bilecik örneği) [Doktora tezi, Uludağ Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.