TUNUS KAPI SÜSLEMELERİ VE SEMBOLİK ANLAMLARI

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 36 - 45, 31.12.2019

Demet Örnek

Öz

Kapı tek ya da iki kanattan oluşan, açılır-kapanır mimari yapı öğesidir. Farklı coğrafi bölgelerde ve ait oldukları yapılara göre değişiklik gösteren kapılar kent, kale, han, sokak, bahçe ya da oda kapısı olarak adlandırılmış ve biçimlendirilmiş-tir. Kapı kanatları üzerinde kapı tokmakları, halkaları, kol ve kilit sistemleri yer alır. Kuzey Afrika ülkelerinden Tunus kapı-ları ile dikkat çekmektedir. At nalı, yuvarlak ya da basık sivri kemerli olarak yapılmış olan kapılar, mavi, sarı, yeşil, kırmızı renkleri, geometrik, bitkisel, figürlü ve muhtelif biçimlerde şekillendirilmiş süslemeleri ve bunlara kattıkları sembolik an-lamları ile her biri sanat eseri haline getirilmiş önemli öğelerdir.

Anahtar Kelimeler

Tunus, Kapı süslemesi

Kaynakça

• Bayat, F. (2007). Türk mitolojik tasviri I. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Belli, O. (1982). Urartularda hayat ağacı inancı. Anadolu Araştırmaları (ayrı basım), S.VIII. İstanbul.
• Çal, H. (1999). Osmanlı halkaları ve kapı tokmakları. Osmanlı Ansiklopedisi, C.11, s. 275-283. Anka-ra.
• Çal, H., Ataoğuz Çal, Ö. (2008). Trakya bölgesi kapı tokmakları ve çekecekleri. Ankara.
• Çaycı, A. (2016). Zaman ve sanat bağlamında Çark-ı Felek motifi, Uluslararası İslam Medeniyetinde Zaman Sempozyumu, s. 299-307. İstanbul.
• Çoruhlu, Y. (1999). Türk mitolojisinin ABC’si. İstanbul.
• Çoruhlu, Y. (1995). Türk sanatında balık figürlerinin sembolizmi. Türk Dünyası Dergisi, 99, s.53-54.
• Demirci, H. (1953). Roma tarihi I. Ankara.
• Demiriz, Y. (2000). İslam sanatında geometrik süsleme. İstanbul.
• Erbek, G. (1986). Hayat ağacı motifi. Antika Dergisi, S.15, İstanbul.
• Ergun, P. (2004). Türk kültüründe ağaç kültü. Ankara.
• Ersoy, N. (2007). Semboller ve yorumlar. İstanbul.
• Esin, E. (1978). İslamiyet’ten önceki Türk kültür tarihi ve İslam’a giriş (Türk kültürü El-Kitabı), II/I.
• Gibson, C. (2009). Semboller nasıl okunur? Resimli sembol okuma rehberi. İstanbul.
• Göktaş, L. (2010). Geleneksel kapı halkaları ve tokmakları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C.6, s.341-369. Safranbolu.
• İnan, A. (1998). Makaleler ve incelemeler. I. Cilt. Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları. (b’den Ay-rı Basım), İstanbul. Edebiyat Fakültesi Matbaası. 1998
• Kumartaşlıoğlu, S. (2015). Fatma Ana üzerine anlatılan efsaneler. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, C.3(6), s.106-115.
• Maksutoğlu, M. (1966). Tunus’ta Osmanlı hâkimiyeti, A. Ü. İlahiyat Fakültesi, Doktora Tezi. Ankara.
• Ögel, B. (1995). Türk mitolojisi. C.II. Ankara.
• Önge, Y. (1982). Türk mimarisinde çivili tezyinat. IV. Türkoloji Kongresi, s.79-93. İstanbul.
• Özer, D. (2012). Toplumsal düzenin oluşmasında renk ve iletişim. ODTÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C.3, s. 268-281. Ankara.
• Öztürk, E. (2010). Hz. Fatma kültü. Toplum Bilimleri Dergisi, C.4(8), s.127-144.
• Türkmen, F. (1999). Eski Türklerin inançlarında tabiat kültü. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, S.3, s.175-181.
• Uçar, F. (2004). Görsel iletişim ve grafik tasarım. İstanbul.
• Üçer, M. (1981). Türk folklorunda ‘Fadime Ana’ (II). Kültür Ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araş-tırma Dairesi Yayınları, I, s.113-120. Ankara.
• Yiğit, İ. (2012). Tunus. DİA, C. XII, s. 385. İstanbul.