AFRİKA'DA TEHLİKE ALTINDA OLAN DİLLERİ KORUMA ve YAŞATMAYA YÖNELİK MOBİL UYGULAMA ÖNERİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 112 - 121, 31.12.2020

Güven Mengü

Öz

İnsan ve diğer canlıların gösterdikleri uyuma göre yaşamlarını sürdürebilmeleri gibi, diller de yaygın olarak kullanılabilmelerine göre hayatta kalabilir. Dilin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilmesi konuşucu topluluğunun sayısı ile ilgilidir; konuşmacı sayısı ne kadar küçükse tehlike o denli büyük olur. Bir toplumda konuşulan dillerin yok olma tehlikesi ile karşılaşması ya da tamamen yok olmasının sosyo-kültürel, coğrafik, ekonomik, stratejik veya medikal nedenleri olabilir. Günümüzde tehlike altında olan dillerin yeniden canlandırılması konusunda eğitim kurumlarında sistemli canlandırma çalışmaları yapılmakla birlikte alan yazına geçmiş çoklu ortamın kullanıldığı Avustralya ve Amerika’dan iki yerel dil ile ilgili akıllı telefon uygulaması vardır. Çalışmanın amacı Afrika’da tehlike altında bulunan ve canlandırılmak istenen diller için verilen iki örnektekine benzer ve daha gelişmiş akıllı telefon uygulamalarının ortaya konulması için öneriler sunmaktır. Akıllı telefonların kullanımının yaygınlaşması çoğu alanda sunulan uygulamalar göz önünde bulundurulduğunda tehdit altında olan dillerin yeniden işlev kazanması ve kullanıcı sayısının artmasına yönelik olumlu katkı sağlayacağı ileri sürülebilir. Günümüzde bu süreçte yaşayan insan faktörü dışında akıllı telefonlarda yer alabilecek Afrika’daki diller tehlike durumundan çıkıp genç bireylerin bir tür öğrenme platformu haline gelebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tehlike altındaki diller, yeniden canlandırma, akıllı telefon uygulamaları, Genişletilmiş Kuşaklar Arası Bozulma Ölçeği

Kaynakça

• BRENZINGER, M. ve ark., (1991). “Language Death in Africa”, Diogenes. vol. 39, 153: s. 19-44.
• CRYSTAL, D. (2014), Language Death. Cambridge University Press, Cambridge.
• https://www.ethnologue.com (Erişim tarihi: 01.12.2020) EBERHARD, D. M., SIMONS, G, F. & FENNIG, C. D. (eds.). 2020. “Ethnologue: Languages of the World. Twenty-third edition”, SIL International, Dallas. Online version.
• FISHMAN, J. (2001) “Why is it so Hard to Save a Threatened Language?”, Can Threatened Languages Be Saved?: Reversing Language Shift, Revisited. Fishman, A. (Ed..). Multilingual Matters Ltd, Clevendon.
• HARUNA, A. (2003). “An Endangered Language: The Gùrdùd Language of The Southern Bauchi Area, Nigeria”, Language Death and Language Maintenance. Ed.. Janse, M. & Tol, S. John Benjamins Company, Amsterdam.
• KANDYBOWICS, J. & TORRENCE, H. (2017). “Africa’s Endangered Languages: An Overview”, Africa’s Endangered Languages: Documentary and Theoretical Approaches. Oxford University Press, Oxford.
• KOTTAK, C. P. (2017), Cultural Anthropology; Appreciating Cultural Diversity. McGraw Hill Education, New York.
• MIRZA, A. & SUNDARAM, D. (2016), “Harnessing Collective Intelligence to Preserve and Learn Endangered Languages”, ICST Institute for Computer Sciences, Social Informatics and Telecommunications Engineering 2016 P.C. Vinh et al. (Eds.): ICTCC 2016, LNICST 168, pp. 224–236.
• NETTLE, R. & ROMAINE, S. (2000), Vanishing Voices (The Extinction of the World's Languages), Oxford University Press, Oxford.
• RINDELS, M. (2013),“To Save Endangered Languages, Tribes Turn to Tech”, Top News Package, April 17, 2013. Associated Press DBA Press Association. (Erişim tarihi: 01.12.2020)
• SANDS, B. (2017). “The Challenge of Documenting Africa’s Least- Known Languages”.
• Bonny Sands. Africa’s Endangered Languages: Documentary and Theoretical Approaches. Oxford University Press, Oxford.
• STEVEN, B. (2018). “Designing Mobile Applications for Endangered Languages”, The Oxford Handbook of Endangered Languages. REHGH, K. L. & CAMPBELL, L. (ed.) Oxford University Press, Oxford.
• “Smartphone Apps Used to Save Endangered Indigenous Languages”, (2014).Newspaper Source. ABC Premium News, Oct. 28. Australian Broadcasting Corporation. https://www.abc.net.au/news/2014-10-28/phone-apps-used-to-save-endangered-indigenous-language/5847640
• https://www.statista.com/statistics/330695/number-of-smartphone-users-worldwide/ (Erişim tarihi: 01.12.2020)
• TAO, G. (2019). “Globalization of English: Loss of Minority Languages and Cultural Destruction”, International Forum of Teaching and Studies. Vol. 15 No. 2.