Sertifika Programlarının Cerrahi Hemşirelerinin Öz Etkililik- Yeterlilik Düzeyine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 129 - 135, 01.05.2023

Arzum Çelik Bekleviç , Elif Karahan , Sevim Çelik

https://doi.org/10.53394/akd.1009279

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı farklı cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin çalıştıkları alan ile ilgili katıldıkları sertifika programlarının öz etkililik-yeterlilik düzeylerine etkisini belirlemektir.
Gereç ve yöntem: Araştırmanın örneklemini 68 cerrahi hemşiresi oluşturmuştur. Veriler “Kişisel Bilgi Formu” ve “Öz Etkililik-Yeterlilik Ölçeği” ile toplanmıştır. Sertifika programının öncesinde katılımcılara ön test, programın sonunda da son test uygulanmıştır.
Bulgular: Hemşirelerin sertifika programları öncesi öz etkililik-yeterlilik ölçeği ön test toplam puanı 90.44±9.27, sertifika programı sonrasında ise son test toplam puanı 90.70±9.04 şeklinde yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ölçek alt boyutlarında sertifika programı sonrasında davranışa başlamada anlamlı olarak azalma olurken davranışı tamamlama ve engellerle mücadele alt boyutlarında anlamlı olarak bir artış olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Mesleki sertifika programlarının cerrahi hemşirelerin davranış değişikliğinin oluşmasında ve öz etkililik yeterlilik algılarının arttırılmasında yararı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

cerrahi hemşireliği, sertifika programları, özetkililik yeterlilik

The Effect of Certificate Programs on Perioperative Nurses On Self-Efficacy Level

Öz

Abstract
Objective: The aim of this study is to determine the effect of the certificate programs that perioperative nurses working in different surgical clinics participate in on their self efficacy-sufficiency levels.
Methods: The sample of the study consisted of 68 perioperative nurses. The data were collected using "Personal Information Form" and "Self-Efficacy Scale". A pre-test was applied to the participants before the certificate program, and a post-test was applied at the end of the program.
Results: It was determined that the nurses' self-efficacy scale pre-test total score before the certification program was 90.44 ± 9.27, and the post-test total score after the certification program was 90.70 ± 9.04. While there was a significant decrease in starting behavior after the certificate program in the sub-dimensions of the scale. It was found that there was a significant increase in the sub-dimensions of completing behavior and struggling with obstacles.
Conclusion: Certificate programs have been found to be beneficial in the formation of behavioral changes of perioperative nurses and in increasing their self-efficacy perception.

Anahtar Kelimeler

perioperative nursing, certificate program., self efficacy

Kaynakça

• Kaynaklar 1. (ICN), International Council of Nursing. “Nursing Definitions”, 2010.
• 2. Göriş S, Kılıç Z, Ceyhan Ö, Şentürk A. Hemşirelerin Profesyonel Değerleri ve Etkileyen Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2014;5(3): 137–42.
• 3. Taylan S, Alan S, Kadıoğlu S. “Hemşirelik Rolleri ve Özerklik. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2012; 3(1): 66–74.
• 4. Pokorny, ME. “Nursing Theorists of Historical Significance.” In Nursing Theorists and Their Work, ed. Maetha Raile Alligood., 2014; 42–59.
• 5. Ünsal, A. Hemşireliğin Dört Temel Kavramı: İnsan, Çevre, Sağlik & Hastalık Hemşirelik. Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimileri Dergisi, 2017;1(1): 11–25.
• 6. “Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık Ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik.” http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.11949&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=Doktorluk%2C%20Hem%C5%9Firelik%2C%20Ebelik%2C%20Di%C5%9F%20Hekimli%C4%9Fi%2C%20Veterinerlik%2C%20Eczac%C4%B1l%C4%B1k%20Ve%20Mimarl%C4%B1k%20E%C4%9Fitim%20Programlar%. 2008. Erişim tarihi: 12.05.2019
• 7. Sağlık Bakanlığı Sertifikalı Eğitim Yönetmeliği, 4 Şubat 2014, Sayı: 28903 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/02/20140204-2.htm Erişim Tarihi: 05.06.2019
• 8. Keskin ÜG, Orgun F. Öğrencilerin Öz-yeterlilik Düzeyleri ile Başa Çıkma Stratejilerinin İncelenmesi, Anatolian Journal of Psychiatry, 2006;7:92–99.
• 9. Bandura A. Self-Efficacy. W.H. Freeman and Company, New York, U.S.A. 1997.
• 10. Kotaman H. Öz yeterlilik İnancı ve Öğrenme Performansının Geliştirilmesine İlişkin Yazın Taraması, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2008; 21(1), 111-33.
• 11. Alabay E. İlköğretim Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Fen İle İlgili Öz Yeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2006; Edu7, 2(1).
• 12. Çapri B, Kan A. Öğretmen Kişilerarası Öz-Yeterlilik Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2006;2(1), 48-61.
• 13. Kiremit HÖ ve Gökler İ. Fen Bilgisi Öğretmenliği Öğrencilerinin Biyoloji Öğretimi ile İlgili Öz-Yeterlik İnançlarının Karşılaştırılması, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2010;27, 41-54.
• 14. Morgil İ, Seçken N, Yücel AS. Kimya Öğretmen Adaylarının ÖzYeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2004;6 (1), 62-72.
• 15. Otacıoğlu SG. Müzik Öğretmenliği Okul Deneyimi I Uygulamalarına Katılan Öğretmen Adaylarının Öz-Etkililik-Yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2008;32(1), 163–70.
• 16. Üredi I, Üredi L. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Cinsiyetlerine, Bulundukları Sınıflara ve Başarı Düzeylerine Göre Fen Öğretimine İlişkin Öz-Yeterlilik İnançlarının Karşılaştırılması, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2005; Edu7, Sayı 2.
• 17. Yiğitbaş Ç, Yetkin A. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz Etkililik-Yeterlilik Düzeyinin Değerlendirilmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2003;(1), 6-1.
• 18. Gözüm S, Aksayan S. “Öz-Etkililik-Yeterlik Ölçegi’nin Türkçe Formunun Güvenilirlik ve Geçerliliği.” Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1999;2(1): 21–34.
• 19. Cerino E.,S. Relationships Between Academic Motivation, Self-Efficacy, and Academic Procrastination, PSI CHI Journal Of Psychological Research, 2014;19(4), 156-163.
• 20. Uğur E. Yönetici Hemşirelerin Koçluk Becerileri Ve Öz-Etkililik-Yeterlilik Algılamaları. T.C. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul, 2010.
• 21. Sergek E, Sertbaş G. Ssk Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Sosyodemografik Özellikleri ve Öz-Etkililik, Yeterlilik Düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2006;9(1): 41–48.
• 22. Karadağ E, Aksoy YD, Ucuzal M. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz Etkililik-Yeterlik Düzeyleri. Maltepe Üniversitesi Hemşilerik Bililm ve Sanatı Dergisi, 2011;4(1): 13–20.
• 23. Zengin, N. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Öz-Etkililik-Yeterlilik Algısı Ve Klinik Uygulamada Yaşanılan Stresle İlişkisinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2007;10(1): 49–57.
• 24. Hsu LL, Chang WH, Hsiel SI. The Effects of Scenario-Based Simulation Course Training on Nurses’ Communication Competence and Self-Efficacy: A Randomized Controlled Trial. Journal of Professional Nursing, 2015;31(1): 37–49.
• 25. Jeffreys MR, Doğan E. Evaluating the Influence of Cultural Competence Education on Students’ Transcultural Self-Efficacy Perceptions. Journal of Transcultural Nursing, 2011;23(2): 188–97.
• 26. Lauder W, Watson R, Topping K, Hollanda K, Johson M, Roxburgh M, Behr A. An Evaluation of Fitness for Practice Curricula: Self-Efficacy, Support and Self-Reported Competence in Preregistration Student Nurses and Midwives. Journal of Clinical Nursing, 2008;17(14): 1858–67.
• 27. Malkoç A., Mutlu K., A. Academic Self-efficacy and Academic Procrastination: Exploring the Mediating Role of Academic Motivation in Turkish University Students Universal Journal of Educational Research, 2018;6(10): 2087-2093. DOI: 10.13189/ujer.2018.061005