The story of a Doctor’s Dismissal in the 19th Century

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 3, 462 - 469, 19.09.2024

Ahmet Köç , Özgür Dandin

https://doi.org/10.53394/akd.1329362

Öz

Anastas Papadoplo served as Bandırma Municipality doctor in 1896-1897. During his duty, he caused the death of some of them by giving wrong diagnosis and wrong treatment to 12 patients. The study is to verify the claims about the doctor with an expert report and to reveal the process leading to his dismissal within the framework of the law with more than 200 archival documents.
Complaints to the court about the physician Papadoblo; Supporting experts, death reports and autopsies are the clues of the modernization in the field of science. The original aspect of the study is trying to contribute to the history of medicine in the 19th century, which does not have much knowledge based on Doctor Papadoblo.

Anahtar Kelimeler

19th century, Ottoman, Deontology

Proje Numarası

-

19. Yüzyılda Bir Doktorun Görevden Alınma Öyküsü

Öz

Anastaş Papadoplo 1896-1897’de Bandırma Belediye doktoru olarak görev yapmıştır. Görevi sırasında 12 hastaya yanlış teşhis ve hatalı tedavi uygulamak suretiyle bazılarının ölümüne sebebiyet vermiştir. Çalışmanın amacı, doktor hakkındaki iddiaların bilirkişi raporuyla doğrulanması ve kanun çerçevesinde görevden azline giden süreci 200’den fazla arşiv belgesiyle ortaya koymaktır.
Tabip Papadoblo hakkında mahkemeye yapılan şikayetlerin; bilirkişi, ölüm raporu ve otopsilerle desteklenmesi ilgili bilim alanındaki modernleşmenin ipuçlarıdır. Çalışmanın özgün yönü, Tabip Papadoblo’dan hareketle fazla bilgiye sahip olunmayan, 19. yüzyıl Tıp tarihine katkı yapmaktadır

Anahtar Kelimeler

19. Yüzyıl, Osmanlı, Tıp tarihi, doktor

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• 1-Mehmet Akman, “Osmanlı Ceza Hukuku Çalışmaları Üzerine Bir İcmal”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2005; 73(5): 489-512.
• 2- Gökcen A. Tanzimat Dönemi Osmanlı Ceza Kanunları ve Bu Kanunlardaki Cezai Müeyyideler, İÜ. Sos. Bil. Enst. Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 1987.
• 3- Yıldırım Z. “Türk Ceza Hukuku Açısından 1858 Tarihli Osmanlı Ceza Kanunu”, Suç ve Ceza, 2021; 14(3):529-72.
• 4-Yıldırım A-H.Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• 5-Özbek N. Osmanlı İmparatorluğunda Sosyal Devlet, Siyaset, İktidar ve Meşruiyet (1876-1914), İstanbul, 2002.
• 6- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bab-ı Asafi Divan-ı Hümayun Sicilleri Nizamat Defterleri, 27/3, (29 Ramazan 1334-5 Mart 1916)
• 7- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Bâbıâli Evrak Odası, 2250/168684; Başbakanlık Osmanlı Arşivi Dahiliye Nezareti Mektubî Kalemi, 2059/23.
• 8- Düstur (1290), Tertib I, Cilt II, 803- 804; Ayrıca bk. Ahmet Yüksel “Osmanlı’da Otopsi”, Belleten, 2013; 77(280): 875-890.
• 9-Ahmet Yüksel, “Osmanlı’da Otopsi”, Belleten 2013; 77(280): 875-890.
• 10-Sedat Bingöl, "Tanzimat İlkeleri Işığında Osmanlı’da Adlî Tababete Dair Notlar”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 2007; 26(42): 37-65.
• 11- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hariciye Nezareti İdare, 1520/16-17.
• 12- Başbakanlık Osmanlı Arşivi,. Bâb-ı Âsafî Divan-ı Hümayun Mukavele Kısmı, 8/26.
• 13- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Hariciye Nezâreti İdare Evrakı, 1520/17.
• 14- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Hariciye Nezâreti İdare Evrakı, 1520/18.
• 15-“İdare-i Umumiye-i Tıbbiye Nizamnamesi”, Düstur, Tertip 2/2, s. 800, İstanbul 1871. İçinde: https://acikerisim.tbmm.gov.tr/xmlui/bit stream/handle/11543/67/199609234c2.p df?sequence=8&isAllowed=y
• 16- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Bâb-ı Âsafî Divan-ı Hümayun Mukavele Kısmı, 8/26 (13 Receb 1287-21 Kasım 1866); Başbakanlık Osmanlı Arşivi Hariciye Nezâreti İdare Evrakı, 1520/18 (1 Şaban 1305/4 Nisan 1304).
• 17-Ortaylı İ. Tanzimattan Cumhuriyete Yerel Yönetim Geleneği, İstanbul: Hil Yayınları, 1985.
• 18- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 34.
• 19- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Bâb-ı Âsafî Divan-ı Hümayun Mukavele Kısmı Evrakı, 75/15; BOA. MV. 30/71.
• 20- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Bâb-ı Âsafî Divan-ı Hümayun Mukavele Kısmı Evrakı, 75/15.
• 21- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı,1572/1, lef 33.
• 22- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra- yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 212.
• 23- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 39.
• 24- Özkaya, B. “Ergot (Claviceps purpurea (Fr.) Tul.):Toksik Metabolitleri, Gelişme Koşulları, Kontrolü ve Prosesin Ergot Alkalodileri Üzerine Etkisi”, Gıda 2000; 25(3): 219- 225. Ayrıca bk. https://www.herkesebilim.org/post/%C3 %A7avdar-mahmuzu 13/01/2023 tarihli siteden
• 25- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 212.
• 26- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 39.
• 27- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef 32.
• 28-Sekte-i dimağ veya beyin inmesi; beyin kan dolaşımındaki bir bozukluktan (kanama, tıkanma vb.) ileri gelen koma ve felç durumudur. Bkz. E. K. Unat E. İhsanoğlu S. Vural, Osmanlıca Tıp Terimleri Sözlüğü, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2004.
• 29-Tabibin yaptığı ameliyat sonrasında hastanın durumu otopside şu şekilde anlatılmıştır. “hastanın kafa hizasında beyaz fahreden huruç iden aksâm-ı mutehayye ile beraber sehayâ vaz‘ olunduğu müşâhede olunmuş ve bu halin iltihab-ı sehayâsı cerhten aktığı…” belirlenmiştir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 207.
• 30- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 207.
• 31-“…cehaletine delaletine etmiş olmağla hakkında lazım gelen muâmele-i kânuniyenin icra buyrulmasına dair Bandırma Mahkemesi Müstantıklığı’na cevab-ı tasdik ve karargîr olmuştur. Ol babda…” Bk. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 207.
• 32- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef 33.
• 33- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 39.
• 34- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 36.
• 35- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 36.
• 36- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef 37
• 37- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef 39..
• 38- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 68.
• 39- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şûra-yı Devlet Evrakı, 1572/1, lef. 34 ve lef. 55.