Türkiye kesme çiçek sektörü için alternatif bir tür: Anemone coronaria

Yıl 2010, Cilt: 23 Sayı: 2, 79 - 86, 01.12.2010

E. Arı H. Akın Hüseyin Akın

Öz

Başlangıçtan yakın zamana kadar tek ürün (%91 ile karanfil) ve tek pazar (İngiltere)
üzerine kurulmuş üretim ve pazarlama stratejileri sonucu, Türkiye kesme çiçekçilik sektörü
zaman zaman ciddi sorunlar içine girmiştir. Şimdiye kadar bu sorun karşısında her
platformda öne sürülen “ürün çeşitlendirme” önerisi, hala önemle geçerliliğini
korumaktadır. Ürün çeşitlendirme için kullanılabilecek farklı alternatifler mevcuttur. Bu
amaçla önerilebilecek öncelikli türlerden birisi; destek veya ağa ihtiyaç duymaması ve
tomurcuk seyreltmesi gerektirmemesi özellikleri ile karanfile göre çok daha az işçilik ve
bakım isteyen ve doğal varyeteleri ülkemizde “Manisa Lalesi” olarak da bilinen Anemone
coronaria L.‟dır. Taksonomik olarak ilk kez 1596‟da tanımlanan bu tür, günümüzde en çok
kesme çiçek olarak yetiştirilmektedir. Bu amaçla 400 yıldan fazla süredir kültürü yapılmış
ve birçok çeşidi geliştirilmiştir. A. coronaria‟nın açık alanda veya serada üretimini yapmak
mümkündür. Bu üretimlerde tercih edilen ana üretim materyali kormdur. Kormları üretip
satan ticari işletmelerde amaç; tohumdan tek sezonda, aynı yıl çiçek açabilme
yeteneğindeki ticari boya sahip kormlar elde edebilmektir. A. coronaria türünün genel
özellikleri ve üretim yöntemleri konularındaki kapsamlı Türkçe literatür eksikliği nedeniyle
ele alınan bu çalışmada, türün daha fazla tanınması ve üretiminin yaygınlaştırılması
amacıyla, öncelikle tür hakkında genel bilgiler verilmiş, sonra da korm üretimi ile
örtüaltında ve açıkta yetiştiricilik konularında detaylı açıklamalar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Manisa lalesi, Anemone coronaria, Korm, Örtüaltı üretimi, Açık alanda üretim

An alternative species for Turkish cut flower sector: Anemone coronaria

Öz

Turkish cut flower sector has been on production and marketing strategies based on almost single crop (carnation with 91%) and single market (England) until recently. As a result, the sector encountered with serious problems from time to time. The proposal of “crop diversification” which has been proposed in each platform is still highly valid. There are different alternatives to be used for crop diversification. One of the species that can be prioritized is Anemone coronaria L., first described taxonomically in 1596 and known as “Manisa tulip” in Turkey. A. coronaria needs less labor and maintenance than carnation since it does not require net system and bud rarefaction. It has been cultivated mostly to be cut flower for more than 400 years and many cultivars have been developed for this purpose. It is possible to grow A. coronaria in open field or greenhouse. The main production material preferred in both production systems is the corm. The aim of commercial companies producing and selling the corms is to get them from the seeds in a single season with the commercial size and the ability of blooming in the same year. This paper focused on production methods of A. coronaria, which may provide preliminary information on the subject matter. For the purpose of more publicity of this species and generalization of its production, the general characteristics of the species were given in this paper and more detailed information was explained about the corm production and the growing methods of greenhouse and open field productions.

Anahtar Kelimeler

Poppy anemone, Anemone coronaria, Corm, Greenhouse production, Field production

Kaynakça

• Alibertis A (2007) Healing, Aromatic and Edible Plants of Crete. Central Distribution: “Mystis”–Heraklion, Crete, Printed by: Typokreta.
• Anonim (2009) Türkiye kesme çiçek ihracatı. Çiçek Vizyon Dergisi 5 (40): 6.
• AİB (2010) Antalya İhracatçılar Birliği kesme çiçek sektör raporu (Şubat 2009) http://www.aib.gov.tr/html (kcsektorsubat2009. pdf) Erişim 10 Haziran 2010.
• Anonymous (2010) List of Anemone diseases. http://www.statemaster. com/ encyclopedia/List-of-anemone-diseases. Accessed 27 July 2010.
• Arı E (2006) Türkiye‟de doğal olarak yetişen Anemone coronaria var. coccinea‟da anter kültürü çalışmaları. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Armitage AM (1993) Speciality Cut Flowers: The Production of Annuals, Perennials, Bulbs and Woody Plants for Fresh and Dried Cut Flowers. Timber Press, Portland, Oregon.
• Ben-Hod G, Kigel J, Steinitz B (1988) Dormancy and flowering in Anemone coronaria L. as affected by photoperiod and temperature. Annals of Botany 61: 623-633. (2010) Çakır C Internet http://www.bitkisagligi.net. Erişim 16 Haziran 2010. Bitki Sağlığı Danışmanlığı.
• Dafni A, Bernhardt P, Shmida A, Ivri Y, Greenbaum S, O‟toole C, Losito L (1990) Red bowl-shaped flowers: Convergence for beetle pollination in the mediteranean region. Israel Journal of Botany 39: 81-92
• Davis PH (1965-1985) Flora of Turkey and the East Aegan Islands. Vol 1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Doornik AA (1990) Hot-water treatment to control Colletotrichum acutatum on corms of Anemone coronaria. Acta Horticulturae 266: 491–494.
• Gill S (2010) Producing Anemone as a cut flower. University of Meryland, Maryland Cooperative Extension. Fact Sheet:753. 8 p. http://extension.umd.edu/publications/pdfs/fs753.pdf. Accessed 27 June 2010.
• Haegelman J, van Onsem JG (1970) Age and size of corms and flowering in Anemone. Contribution 20, Rijkstastion voor Sierplantentelt, Ministerie van Landbouv, Ghent.
• Hobbs J, Hatch T (1994) Best Bulbs for Temperate Climates. Timber Press, Portland, Oregon.
• Horovitz A, Galil J, Zohary D (1975) Biological flora of Israel: 6: Anemone coronaria L. Israel Journal of Botany 24: 26-41.
• Horovitz A (1985) Anemone coronaria and related species. In: Halevy AH (Ed), Handbook of Flowering, Vol. I. CRC Press, Buca Raton, Florida, pp. 455-465.
• Horovitz A (1991) The Pollination syndrome of Anemone coronaria L.: An insect-biased mutualism. Acta Horticulture 288: 283-287.
• Jones SK (1986) The germination of Anemone coronaria „St. Piran‟ Seed and Corms. Acta Horticulturae 177: 675-679.
• Kamenetsky R (2005) Production of flower bulbs in regions with warm climates. Acta Horticulturae 673: 59-66.
• KKGM (2010) Zirai Mücadele Teknik Talimatı. Koruma ve Kontrol Genel bitkikoruma/teknik_talimat/teknik_talimat2.html. Temmuz 2010.
• http://www.kkgm.gov.tr/birim/ Erişim 4
• Langeslag JJJ (1989) Teelt en Gebruiksmo gelijkheden van Bijgoedgewassen. Tweede druk. Ministerie Landbouw Visserij en Consulentschap Netherlands, pp.37-61. Dienst
• Bloembollenteelt. Lise,
• Maia N, Pellegrin MC (1974) Characteristiques de la germination des akenes d‟Anemone coronaria L. Bulletin de la Society Botany de France 121: 79-88.
• Meynet J (1993) Anemone. In: Hertogh A, Le Nard M (Eds), The Physiology of Flower Bulbs. Elsevier Science Publications, Amsterdam, pp. 211-218.
• Mimaki Y, Watanabe K, Matsuo Y, Sakagami H (2009) Triterpene glycosides from the tubers of Anemone coronaria. Chemical and Pharmaceutical Bulletin 57: 724-729.
• Nau J (1993) Ball Culture Guide. The Encyclopedia of Seed Germination, 2nd Edition. Ball Publishing, Illinois.
• Rees AR (1992) Ornamental Bulbs, Corms and Tubers. Crop Production Science in Horticulturae. 1st Series. C.A.B. International. Wallingford, Oxon.
• Saito N, Toki K, Moriyama H, Shigihara A, Honda T (2002) Acylated anthocyanins from the blue-violet flowers of Anemone coronaria. Photochemistry 60: 365-373.
• Seçmen Ö, Gemici Y, Leblebici E, Görk G, Bekat L (1995) Tohumlu Bitkiler Sistematiği. 4. Baskı, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No:116, İzmir.
• Toki K, Saito N, Shigihara A, Honda T (2001) Anthocyanins from the scarlet flowers of Anemone coronaria. Phytochemistry 56: 711- 715.
• Toki K, Saito N, Shigihara A, Honda T (2003) Acylated Cyanidin Glycosides from the purple-red flowers of Anemone coronaria. Heterocycles 60: 345-350.