BULANIK EŞLİ KARŞILAŞTIRMA YÖNTEMİYLE ÇİFTÇİLERİN AMAÇ HİYERARŞİSİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2007, Cilt: 20 Sayı: 2, 183 - 191, 01.12.2007

C. Günden B. Miran

Öz

Bu çalışmanın amacı, bulanık eşli karşılaştırma yöntemini kullanarak, İzmir ili Torbalı ilçesindeki çiftçilerin tarımsal üretime ilişkin sahip olabilecekleri olası amaçların önceliklerini belirlemektir. Çalışma çiftçilerin amaç hiyerarşisini belirlemeye ve gerçekte kendilerini hangi amaçlara daha yakın hissettiklerini ortaya koymaya yöneliktir. Bu bağlamda, gerçeğe daha yakın ve çiftçi koşullarına daha uygun amaç yapısının belirlenmesi hedeflenmiştir. Çiftçilere yedi amaç sunulmuştur. Çiftçilerin belirlenen amaçlar arasındaki öncelik sıralarını ortaya koymak için ilk olarak basit sıralama yöntemi kullanılmıştır. Daha sonra bulanık eşli karşılaştırma yönteminden yararlanarak söz konusu amaçlara çiftçilerin verdiği ağırlıklar belirlenmiştir. Her iki yöntemden elde edilen sonuçlar karşılaştırmalı olarak verilmiş ve parametrik olmayan istatistiki analizler yapılmıştır. Bulanık eşli karşılaştırma yöntemi sonuçlarına göre yöredeki çiftçiler için en önemli amacın “mevcut araziyi (veya varlıkları) korumak” olduğu belirlenmiştir. “Borç ödeme” ve “en az masrafla üretim yapma” isteği, sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada yer almaktadır. “En az riskli üretimi gerçekleştirme” isteği dördüncü sırada yer alırken, çiftçilerin tüm bunları gerçekleştirdikten sonra “en kârlı üretimi” amaçladığı saptanmıştır. Bulanık eşli karşılaştırma ve basit sıralama yöntemlerinin amaç sıralanışları aynı sonuçları vermemektedir. Bu yöntemlerin, çiftçilerin tarımsal üretime yönelik amaç hiyerarşisi belirlenirken birbirleri yerine kullanılamayacağı söylenebilir. Bulanık eşli karşılaştırma yönteminin bu konuda daha etkin sonuçlar verdiği ve çiftçi koşullarına daha uygun olduğu düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Bulanık Eşli Karşılaştırma Yöntemi, Çiftçi Amaçları, Torbalı

A Research on the Determination of Farmers’ Objectives Hierarchy Using Fuzzy Pairwise Compariso

Öz

The aim of this study is to determine the priorities of farmers’ probable objectives related to agricultural production in Torbalı province using Fuzzy Pairwise Comparison. The farmers’ objective hierarchy was established and suitable objectives for farmers’ conditions were determined. Seven objectives were given to the farmers. First, simple ranking method was used for exposing the ranking of objective’s priorities. Then, fuzzy pairwise comparison was applied for determining the weights of the objectives. The results obtained from these two methods were compared with appropriate nonparametric statistical analysis. The results of the Fuzzy Pairwise Comparison show that the most important objectives of farmers are “preserving their lands” and “paying their depths”. Fuzzy pairwise comparison and simple ranking method do not give the same results with respect to the ranking of the objectives. When determined farmers’ objective hierarchy related to agricultural production, these methods should not substitute each other. It is claimed that the results of fuzzy pairwise comparison are more efficient and suitable for farmers’ conditions.

Anahtar Kelimeler

Fuzzy pairwise comparison, farmers’ objectives, Torbalı

Kaynakça

• Aromolaran, A.B. and Olayemi, J.K., 2000. Analysis of Factor Affecting the Preference Intensity of Farmers for Selected Farm Production Objectives. African Development Review, 12(1): 114-127
• Başarır, A. and Gillespie, J.M., 2003. Goals of Beef Cattle and Dairy Producers: A Comparison of the Fuzzy Pair-Wise Method and Simple Ranking Procedure. Selected Paper for Southern Agricultural Economics Association Annual Meeting, February 1-5, Mobile, AL.
• Başarır, A., 2002. Multidimensional Goals of Farmers in the Beef Cattle and Diary Industries. PhD Dissertation, Louisiana State University, Department of Agricultural Economics and Agribusiness, Louisiana.
• Günden, C., 2005. Bireysel İşletme, Grup ve Bölge Bazında Uygulamaya Elverişli Esnek Üretim Planlarının Bulanık Çok Amaçlı Doğrusal Programlama Yöntemiyle Elde Edilmesi Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Torbalı İlçesi Örneği. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kliebenstein, J. B., Barrett, D. A., Hefferman, W. D. and Kirtley. C. L., 1980. An Analysis of Farmers’ Perceptions of Benefits Received from Farming. North Central Journal of Agricultural Economics, 2(2): 131-36
• Klir, G.J. and Yuan, B., 1995. Fuzzy Sets and Fuzzy Logic: Theory and Application. Prentice Hall, New Jersey, 574 p.
• Newbold, P., 1995. Statistics for Business and Economics. Prentice-Hall International, New Jersey, 867 p.
• Pedrycz, W. and Gomide, F., 1998. An Introduction to Fuzzy Sets. The MIT Press, Massachusetts, 465 p.
• Ross, T.J., 1995. Fuzzy Logic with Engineering Applications. McGraw-Hill, New York, 600 p.
• Smith, D. and Capstick, D.F., 1976. Establishing Priorities Among Multiple Management Goals. Southern Journal of Agricultural Economics, 8(2): 37-43.
• Sumpsi, J.M., Amador, F. and Romero, C., 1996. On farmers' Objectives: A Multi-Criteria Approach. European Journal of Operational Research, 96: 64-71.
• Tanaka, K., 1997. An Introduction to Fuzzy Logic for Practical Applications. Springer - Verlag, New York, 138 p.
• Van Kooten, G.C., Schoney, R.A. and Hayward, K.A., 1986. An Alternative Approach to the Evaluation of Goal Hierarchies among Farmers. Western Journal of Agricultural Economics, 11(1): 40-49.
• Walker, L. and Schubert, J., 1989. Fitting Farm Management Strategies to Farm Style. Canadian Journal of Agricultural Economics, 37: 747-54. .