The Effects of Spent Mushroom Compost on Yield and Quality in Lettuce Growing

Yıl 2004, Cilt: 17 Sayı: 2, 149 - 154, 01.12.2004

E. Polat A.n. Onus H. Demir

Öz

The experiments were conducted at the experimental field of Faculty of Agriculture, Akdeniz University. The effect of different amounts of synthetic spent mushroom compost, which was kept for two years in open field, was investigated yield and quality two different lettuce cultivars grown in autumn and in spring seasons. While Gloria lettuce cultivar (L. sativa var. capitata) was used as plant material in autumn growing season, cultivar Lital (L. sativa var. longifolia) was used in spring season. The results showed that there were no statistically significant differences among different levels of synthetic mushroom compost applications in terms of different quality parameters. On the other hand, there were statistically significant differences among different levels of spent mushroom compost applications in terms of total yield. Two and four tons/da spent mushroom compost applications gave the best result in terms of total and marketable yield in each growing seasons.

Anahtar Kelimeler

Spent mushroom compost, lettuce, yield

Atık Mantar Kompostunun Marul Yetiştiriciliğinde Verim ve Kaliteye Etkisi

Öz

Deneme Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Arazisinde açık alanda yapılmıştır. Araştırmada, iki yıl süre ile açık alanda bekletilmiş sentetik mantar kompostu atığının farklı düzeylerde kullanımının (0, 1, 2 ve 4 ton/da) sonbahar ve ilkbahar döneminde yetiştirilen iki marul çeşidinde verim ve kaliteye etkisi araştırılmıştır. Sonbahar döneminde yapılan yetiştiricilikte Gloria (L. sativa var. capitata), ilkbahar döneminde ise Lital (L. sativa var. longifolia) çeşidi kullanılmıştır. Sonbahar ve ilkbahar döneminde yapılan marul yetiştiriciliğinde farklı miktardaki mantar kompostu atıklarının kontrole göre değişen ortalama verim değerleri arasındaki farklılık önemli bulunmuş; ancak diğer kalite unsurlarına ilişkin bulgular arasında farklılığa rastlanmamıştır. Atık mantar kompostunun 2-4 ton/da uygulamaları her iki dönemde de toplam ve pazarlanabilir verim açısından en iyi sonucu vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Atık Mantar Kompostu, Marul, Verim

Kaynakça

• Abak., K., Yanmaz, R., İlbay, M.E., 1992. Kullanılmış mantar kompostunun sera biber yetiştiriciliğinde kullanılması. Türkiye I Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 13-16 Ekim, Bornova, İzmir, Cilt II, s.367-370.
• Ağaoğlu, Y.S., İlbay, M.E., 1989. Kültür Mantarı (A. bisporus) Yetiştiriciliği. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, 19-39, Anakara.
• Anonim, 1999. Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer). T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları. Yayın no: 2457, Ankara, sayfa, 2-6.
• Birben, H., Çaycı, G., Kütük, C. 1999. Atık mantar kompostunun Begonya (Begonia semperflorens) bitkisinin gelişimi üzerine etkisi. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, . 14-17 Eylül, Ankara, s.187-191.
• Çelikel, G. Abak K., 1995. Farklı substratlarda topraksız kültürde yetiştirilen patlıcanda verim, erkencilik ve kalite. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Cilt II. Sebze Bağ Süs Bitkileri, Adana, s.126-130.
• Danny, L.R., 1992. Commercial Mushroom Production. Horticultural Research Institute of Ontario Vineland Station. Ontario Ministry of Agriculture and Food. Publication No: 350, Chapter 5, pg: 37-38.
• Dura. S., Sakınç, Z. Günay, A, 2000. Kullanılmış mantar kompostunun fide yetiştiriciliğinde kullanım olanakları üzerine bir araştırma. Türkiye VI. Yemeklik Mantar Kongresi Bildirileri, Ege Üniversitesi Bergama Meslek Yüksek Okulu 20-22 Eylül, , Bergama, s.79-82.
• Günay, A. İlbay, M.E., Demir, K., Barış, E., 1996 Kullanılmış Mantar Kompostunun Bazı Süs Bitkilerinin (Petunia hybridia, Ageratum mexicanum, Tagetes erecta) Yetiştiriciğinde Kullanılma Olanakları. Türkiye 5. Yemeklik Mantar Kongresi, 5-7 Kasım, Yalova, s.240-248.
• Kütük, C., Topçuoğlu, B., Demir, K., 1999. Toprağa uygulanan farklı organik materyallerin ıspanak bitkisinde verim ile bazı kalite öğeleri ve mineral madde içerikleri üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, cilt: 12, s. 31-36.
• Pekmezci, M., 1981. Kütdiken limonunun muhafazası üzerinde araştırmalar. Ç.Ü.Z.F. Yayınları. No.158, Bilimsel araştırma ve inceleme tezleri, 49, 70 s.
• Söchtig, H., Grabbe, K., 1995. The Production and Utilization of Organic-Mineral Fertilizer From Spent Mushroom Compost. Science and Cultivation of Edible Fungi Volume II, pg: 907-915.
• Szmidt, R.A.K., Conway, P.A., 1995. Leaching of recomposted spent mushroom substrates (SMS). Science and Cultivation of Edible Fungi, Volume II. Pg:901-905.
• Tüzel, Y., Boztok, K., Eltez, R.Z., 1992a. Atık kompostun kullanım alanları. Türkiye 4. Yemeklik Mantar Kongresi, Yalova, Cilt II, s. 5.
• Tüzel, Y., Ellez, R.Z., Boztok, K., 1992b. Atık kompostun kullanım olanakları. Türkiye 4. Yemeklik Mantar Kongresi, Yalova, Cilt II, 1-10.
• Vural, H., Eşiyok, D., Duman, İ., 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Bornova, İzmir, 440 s.