Atatürk Çiçeği (Euphorbia pulcherrima)'nın Kalite Parametreleri ile Gelişimi ve Mineral Madde Kapsamı Üzerine Değişik Düzeylerde Uygulanan Fosforun Etkisi

Yıl 2002, Cilt: 15 Sayı: 1, 37 - 42, 01.06.2002

Cihan Kütük Bülent Topcuoğlu

Öz

Bu çalışmada; peat-perlit ortamında yetiştirilen Atatürk çiçeğinin (Euphorbia pulcherrima) kalite ölçütleri, gelişimi ve bitkinin mineral madde içeriği üzerine uygulanan besin çözeltisindeki farklı fosfor düzeylerinin etkisi incelenmiştir. Denemede, Atatürk çiçeği 2 L hacmindeki plastik saksılarda 7 ay süreyle doğal ışıklanmanın olduğu cam serada yetiştirilmiştir. Gelişim süresi boyunca bitkilere farklı fosfor düzeyleri içeren besin çözeltileri uygulanmıştır. Brakta alanı ve sayısı besin çözeltisi içindeki artan fosfor düzeylerine bağlı olarak artmış ve en yüksek değerler 2.0 mmol l-1 P uygulamasında saptanmıştır. En düşük değerler ise 0.0 mmol l-1 P (kontrol) uygulamasında belirlenmiştir. Diğer taraftan brakta oluşum süresi fosfor uygulaması yapılan bitkilerde, fosfor uygulanmayanlara göre önemli derecede farklı bulunmuştur. Atatürk çiçeğinin yaprak alanı ve sayısına ilişkin veriler yönünden en iyi sonuçlar 2.0 mmol l-1 P uygulamasında elde edilmiş ancak kontrol dışında diğer fosfor uygulamaları arasındaki ayrımlar istatistiksel bakımdan önemli bulunmamıştır. Brakta alanı:yaprak alanı ve brakta sayısı:yaprak sayısı oranları fosfor uygulamalarından etkilenmiş, en yüksek değerler 1.5 mmol l-1 P uygulamasında elde olunmuştur. Fosfor uygulanan bitkilerde, uygulanmayanlara göre bitki boyu ve yaş ağırlıklar daha fazla bulunmuştur. Brakta ve yaprağın azot kapsamı uygulamalardan etkilenmediği halde, fosfor ve potasyum kapsamı önemli derecede farklı bulunmuştur. Fosforun brakta ve yapraktaki içeriği besin çözeltisi içinde artan fosfor konsantrasyonuyla ilgili olarak artarken, diğer yandan brakta ve yaprağın potasyum içeriği fosfor uygulamalarıyla artmış, en yüksek 1.0 mmol l-1 P uygulamasında belirlenmiştir. Denemenin sonucunda öncelikle estetik görünüm, brakta alanı ve sayısı, yaprak alanı ve sayısı bitki boyu vb. süs bitkisi kalite parametreleri ile gelişim ve mineral madde içeriği yönünden bütünsel bir değerlendirme yapıldığında çözeltide 1.0 mmol l-1 fosfor düzeyinin Atatürk çiçeği için daha uygun olacağı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Süs bitkisi, Atatürk çiçeği, Kalite parametreleri, Besin maddeleri

Effect of Applying Various Level of Phosphorus on Quality Parameters and Growth and Mineral Content of Euphorbia pulcherrima L.

Öz

In this study, the influence of various phosphorus levels in the nutrient solution on the quality parameters, growth and mineral contents of Euphorbia pulcherrima plant grown in peat-perlite substrate were evaluated. In the experiment, Euphorbia plant was grown in 2 L plastic pots for seven months in the greenhouse with natural irradiance conditions. Nutrient solutions containing different phosphorus concentrations were applied to plants during growth period. Bract area and number increased by depending on increasing phosphorus levels in the nutrient solution and the highest values were measured in 2.0 mmol l-1 P treatment. The lowest values were determined in 0.0 mmol l-1 P (control) treatment also. On the other hand, florescence date was found significantly different in plants applied phosphorus according to non-fertilized plants. As leaf area and number of Euphorbia plant take into consideration, it was obtained that the best results were in 2.0 mmol l-1 P treatment but differences among the phosphorus treatments were not found statistically significant except control treatment. Bract area:leaf area and bract number:leaf number rates were affected by the phosphorus applications. The highest values were determined in 1.5 mmol l-1 P. Plant height and fresh weight values were determined higher in phosphorus treatments than control. While nitrogen content of bract and leaf was not affected by the treatments, phosphorus and potassium contents were found significantly different. Phosphorus contents in bract and leaf were increased by increasing phosphorus concentration in the nutrient solution, and potassium contents of bract and leaf were increased also, but the highest potassium content were determined by 1.0 mmol l-1 P treatment. At the end of experiment; as esthetical appearance, bract area and number, leaf area and number, plant height etc., and growth, mineral content of plant taken into consideration, it was understood that 1.0 mmol l-1 phosphorus level is more suitable for E. pulcherrima.

Anahtar Kelimeler

ornamental plant, Euphorbia pulcherrima, quality parameters, plant nutrients

Kaynakça

• Anonymous 2001. Texas Poinsettia Guide. http:// aggie - horticulture. tamu. Edu / greenhouse / guides / poinsettia/ history.html
• Baas, R., Brandts, A., Straver, N., Hendriks, L. and Ueber, E. 1995. Growth Regulation of Bedding Plants and Poinsettia Using Low Phosphorus Fertilization and Ebb and Flow Irrigation. Acta Horticulture 378:129-137.
• Black, J.B., Tjia, B. and Sheehan, T.J. 2001. Poinsettias for Florida Landscapes. http//edis.ifas.ufl.edu/BODY-MG352.
• Cox, D.A. and Seeley, J.G. 1984. Ammonium Injury to Poinsettia: Effects of NH4-N and NO3-N Ratio and pH Control in Solution Culture on Growth, Absorption, and N Utilization. Jour. of Amer. Soc. For Hort. Science 109 (1):57-62.
• Gürler, H. 2000. Değişik Besin Çözeltilerinin Kurdela (Chlorophytum comosum) Bitkisinin Gelişimi Üzerine Etkileri. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), Ankara.
• Jones Jr., J.B., Wolf, B. and Mills, H.A. 1991. Plant Analysis Handbook. G.A. Micro-Macro Publishing, Athens, Georgia, USA.
• Karakoca, E.M. 2001. Atatürk Çiçeği (Euphorbia pulcherrima) Çeliklerinin Köklenmesi Üzerine İndol Bütirik Asit ve Fosforun Etkisi. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış), Ankara.
• Kacar, B. 1995. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri. II. Bitki Analizleri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları 453, Uygulama Klavuzu 155, Ankara Üniv. Basımevi, Ankara.
• Kacar, B. ve Katkat A.V. 1998. Bitki Besleme. Uludağ Üniv. Güçlendirme Vakfı Yayın No: 127, Vipsaş Yayınları 3, Bursa.
• Kütük. C., Topcuoğlu, B. and Çaycı, G. 1998. The Effect of Different Growing Media on Growth of Croton (Codiaeum variegatum ‘Petra’) Plant. M. Şefik Yeşilsoy International Symposium on Arid Region Soil. 21-24 September, International Agrohydrology Research and Training Center, Menemen-İzmir, Turkey.
• Maier, N.A., Barth, G. and Bennet, M. 1994. Effect of Nitrogen, Potassium and Phosphorus on the Yield, Growth and Nutrient Status of Ixodia Daisy (Ixodia achillaeioides ssp. alata). Australlian Jour. of Exper. Agriculture 34:681-689.
• Marschner, H. 1995. Mineral Nutrition of Higher Plants. 2nd Ed., p. 1-889, Acedemic Press, New York, USA.
• Neumann, R.G. and Hagiladi, A. 1990. Effect of NO3/NH4 Ratio in Nutrient Solution on Pelargonium Stock Plants: Yield and Quality of Cuttings . Jour. of Plant Nutrition 13 (10): 1241-1256.
• Paparozzi, E.T., Patrick, O.D., McCallister, D.E. and Stroup, W.W. 1994. Effect of Varying the Nitrogen and Sulfur Supply on the Flowering of Poinsettia. Jour. of Plant Nutrition 17 (4):593-606.
• Poole, R.T. and Conover, C.A. 1992. Fertilizer Levels and Medium Affect Foliage Plant Grown in an Ebb and Flow Irrigation System. Jour. of Environmental Horticulture 10 (2): 81-86.
• Sonnoveld, C. and Straver, N. 1992. Nutrient Solutions for Vegetables and Flowers Grown in Water and Substrates. Proefstation Voor Tuinbouv Onder Glass No:8, Naaldwijk, The Netherlands.
• Whipker, B.E. and Hammer, P.A. 1994. Determination of Injurious Phosphorus Levels in Poinsettias. HortScience 29 (2): 85-87.