Antalya İli İç ve Dış Mekan Süs Bitkileri Üretiminin Teknik ve Ekonomik Özellikleri

Yıl 1999, Cilt: 12 Sayı: 1, 61 - 74, 01.12.1999

Burhan Özkan Osman Karagüzel Veli Ortaçeşme Meryem Atik

Öz

Bu çalışma, Antalya ilindeki iç ve dış mekan süs bitkileri üretiminin teknik ve ekonomik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; işletmelerin ortalama deneyim süresi 7,1 yıl olup, işletmelerin %46,6'sı aile şirketi özelliği taşımaktadır. İşletmeler ortalama olarak 33 450 m2 arazi varlığına sahiptir. Bu alan m % 73,8'i açık alan, % 15,3'ü plastik sera ve %10,9'u canı seralardan oluşmaktadır. İşletmelerin ortalama olarak dekar başına 0,4 daimi ve 0,3 geçici işçi çalıştırdıkları belirlenmiştir. İşletmelerin %53,6'sınm bilgisayarlı muhasebe ve gübre enjeksiyon sistemlerine sahip oldukları, çoğunluğunun ısıtma sistemi kullandığı, buna karşın toprak (harç) sterilizasyon sistemleri, otomatik saksı lama ve ekici ekipmanlarına sahip olan işletme bulunmadığı saptanmıştır.
İşletmelerin %91,7'sinin öz sermaye ile kurulduğu ve işletildiği, toplam masrafların %63,6’sını değişen üretim girdi masrafları, %36,4'tinü ise sabit masrafların oluşturduğu, toplam masraflar içindeki %29,4’lük payıyla işçilik masraflarının üretim masrafları içinde ilk sırada yer aldığı belirlenmiştir. İşletmecilerin ürünlerini ağırlıklı olarak toptancıya (%40,0) ve perakendeciye (%33,3) pazarladıkları ve pazarlamada en büyük sorun olarak tahsilat ve piyasadaki güvensizliği gördükleri saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; yörede iç ve dış mekan süs bitkileri üretiminin ana sorunlarının, tür çeşitliliği ve bitki materyali temini ile sermaye yetersizliği ve pazarlama olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İç ve dış mekan süs bitkisi üretimi, teknik ve ekonomik özellikler, Antalya

The Technical and Economic Characteristics of Ornamental Plant Production in Antalya Province

Öz

The purpose of this study was to determine the main technical and economic characteristics of ornamental plant (indoor and outdoor) production in Antalya province. The results of the research showed that the average experience of the managers is 7.1 years and 46.6% of the investigated nurseries business structure is family ownership. The average size of the nurseries is 33 450 m2 of which 73.8% open area, 15.4% plastic house and 10.9% is glass house The nurseries use 0.4 permanent and 0.3 casual workers per decare. About 53.6% of the nurseries has computerised accounting system and fertiliser injection system and majority of the firms use heating system in their nursery. It was found that firms do not have soil sterilisation system, potting machine and automatic seeder equipment in their greenhouses.
According to the research results, 91.7% of the nursery firms did not use credit when they were establishing their nurseries. The results showed that the largest of annual expense item in the total production expenses is labour (29.4%). Operating and fixed expenses account for 63.6% and 36.4% in the total annual expenses, respectively. The most important market channels for the nurseries were wholesaler (40.0%) and retailer (33.3%). The owner of the nurseries stated that the main problems in the ornamental crop marketing are payments for sold crops and lack of reliability. The findings of the research results showed that the most important problems in the ornamental crops in the research area are to difficulties in obtaining plant material and limited number of the species used for their production , and lack of operating capita! and marketing.

Anahtar Kelimeler

Ornamental plant production, technical and economic characteristics, Antalya

Kaynakça

• Aksu, E., Erkal, S. ve Görür, G., 1996. İç Mekan Süs Bitkileri Raporu (Salon Bitkileri). Süs Bitkileri, Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayın No:DPT:2464-ÖİK:515:38- 62.
• Anonim, 1994. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Antalya İl Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşları 1993 Yılı Çalışma Raporu, Antalya.
• Anonim, 1996. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Antalya İl Müdürlüğü 1995 Yılı Çalışma Raporu, Antalya.
• Anonim, 1999. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Antalya İl Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşları 1998 Yılı Çalışma Raporu, Antalya.
• Balkan, C., Kostak, S. ve Köse, H., 1993. İzmir İli Süs Bitkileri Yetiştiriciliğinin Teknik ve Ekonomik Başlıca Karakteristiklerinin Belirlenmesi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Memen.
• Brumfield, R. G. and McSweeney, P. F., 1996. Business Profiles for Australian Nurseries. Burnley College, Faculty of Agriculture Forestry and Florticulture, University of Melbome, Australia.
• Crane, R., Errington, A. and Woodlock, P., 1993. Hardy Nursery Stock Production in England and Wales-Executive Summary. University of Reading, Department of Agricultural Economics and Management, Reading, UK.
• Erkal, S., 1998. Kongre Sonuçları. I. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, Bildirler, 6-9 Ekim 1998, Yalova, s. VII-VIII.
• Erkal, S., Ertan, N„ Özkahya, D. ve Yelboğa, Ş., 1988. Süs Bitkileri Raporu. DPT- Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı Bitkisel ürünler İhtisas Komisyonu, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova.
• Gürsan, K. ve Erkal, S., 1998. Dünyada ve Türkiye'de Süs Bitkileri Üretim ve Ticaretindeki Gelişmeler. 1. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, Bildirler, 6-9 Ekim 1998, Yalova, s. 1-11.
• İGEME, 1997. İGEME 1995 Yılı Kayıtları, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı, Ankara.
• Şafak, A., Erkal, S., Ergun, E., Yücel, A., Osmanlıoğlu, E. ve Uluğ, V., 1989. Türkiye'de Saksılı Süs Bitkileri ve Süs Çalıları Üreten İşletmelerin Ekonomik Yapısı, Üretim ve Pazarlama Sorunları. T.C. Tarım Orman ve Köyişileri Bakanlığı Proje Uygulama Genel Müdürlüğü, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova.
• Uluğ, B. V. ve Yücel, G., 1996. Dış Mekan Süs Bitkileri Raporu. Süs Bitkileri, Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayın NoıDPT :2464-Öİ K:515:11-37.
• Uzun, G., 1992. Türkiye'de Süs Bitkileri Fidancılığı Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 11:623-628.