Bakhtin'in Romanda "Karnavalesk" Kavramı ve Sinema

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 4, 0 - 0, 22.10.2009

M. Fadıl Sözen

Öz

Bu çalışmanın amacı, Mikhail Bakhtin'in "karnavalesk" kavramı perspektifinden sinema anlatılarını değerlendirmektir. Karnaval, toplumsal hayatın baskın gerçeğini ve dayatılan düzeni geçici bir süre içinde yok sayan eğlence ve mizaha dayalı bir kutlama biçimidir. Bu kutlamalarda toplumsal yapının dikte ettirdiği tüm hiyerarşik düzenler, ayrıcalıklar, norm ve yasaklar askıya alınır. Bakhtin, karnavalı içinde barındırdığı ikonaklastçı (ikona yıkıcı) eğilimler dolayısıyla sanatın mihenk taşı olarak görmektedir. Karnavalın bu temel özelliğini Bakhtin roman  anlatısına uyarlayan bir kurarn geliştirmiştir. Bakhtin'e göre diğer aniatı türlerinin 'kalıplaşmış biçimler' olarak varlıklarını sürdürmelerine karşın, roman dinamik ve hala gelişmekte olan tek tür olma özelliğini göstermektedir. Roman üzerine geliştirilen bu kuram sinemaya uyarlandığında, sinemanın anlatı estetiğine yönelik yeni ve farklı okuma süreçleri ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Karnaval, Karnavalesk, Roman, Sinema, Anlatı, Anlatış