Yeni Türk Sinemasında Üçleme Filmlerde Varoluşsal İzlekler

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 20, 65 - 81, 15.06.2017

Ufuk Uğur

Öz

Varoluşçuluk, insan varlığının, varoluşunun özden önce geldiğini, insanın tutum ve davranışlarıyla kendini sonradan yarattığını ya da biçimlendirdiğini savunan felsefi akımdır. İnsanın yaradılışını anlamlandırma çabasında olan varoluşçuluk insan ne ise o değil, ne olmuşsa odur yaklaşımını benimseyen öğreti biçimidir. İnsanın kendi varlığını anlamlandırma ve değerlerini oluşturma yeteneğine sahip olduğunu savunan akım yansımalarını edebiyat, resim, tiyatro ve sinema gibi sanatsal alanlarda da bulmuştur. Varoluşçuluk, özgürlük, sevgi, inanma, adalet, bulantı, kaygı, saçma, hiçlik, sıkıntı, umutsuzluk, bırakılmışlık ve yabancılaşma gibi kavramları ele alarak insanın tüm bu olumsuzluklara rağmen ayakta kalması gerektiğini savunur. Edebiyatta Kafka, Camus, Sarte gibi örnekleri olan varoluşçu akım dünya sinemasında Tarkovski, Antonioni ve Bergman anlatılarında ifade bulur. Yönetmenler modern insanın yaşadığı ve tanıklık ettiği ilişkileri, değerleri, yaşadığı trajedileri, filmlerinde yalnızlaşan ve yabancılaşan birey üzerinden anlatmışlardır. Karamsar bir atmosferde geçen hikayelerde yolculuk, aşk, iletişimsizlik ve bireysel yalnızlıklar anlatılır. Varoluşçuluk Türk sinemasında ilk olarak Ömer Kavur’un Gece Yolculuğu’nda ortaya çıkar. Yeni Türk sinemasında ise Demirkubuz, Zaim, Ceylan ve Kaplanoğlu filmlerinde belirtilerini bulan varoluşçu temalar bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Varoluşçuluk, Edebiyat, Yeni Türk Sineması

Kaynakça

• AHMET C. (1997). Felsefe Sözlüğü, Ekin Yayınları: Ankara.
• ASUMAN S. (2015). Hayalet Ev Yeni Türk Sinemasında Aidiyet, Kimlik ve Bellek, Metis Yayınları: İstanbul.
• ATAM Z. “Yeni Sinemanın” Dört Kurucu Yönetmeni: Yeşim Ustaoğlu, Zeki Demirkubuz,
• AYDIN K. Gülşen, E. “Hakikatin Sineması. İstanbul: Külliyat Aktaran Sinemada Zaman-İmgeye Dayalı Dramaturji Anlayışının Yusuf Üçlemesi Üzerinden İncelenmesi Ve Bir Uygulama Örneği Olarak Ağıt Kısa Filmi” Sanatta Yeterlilik Tezi.
• ÇAKMAK R. (2001). Sinema Gazetesi.
• ÇÜCAN A. (2015). Varoluş Filozofları, Sentez Yayıncılık: İstanbul.
• DERVİŞ Zaim, Nuri Bilge Ceylan” Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı Sinema Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi İstanbul.
• ERDEM, H. “Karl Jaspers’te Varoluş Aydınlanması”, Gazi Üniversitesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• EROL M. “Bir Anlatım Dili Olarak Varoluşçuluk Ve Tarkovsky Sineması” Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Sinema- TV Anasanatdalı Yüksek Lisans İstanbul.
• ERSOY A. (2016). Sanat Kavramlarına Giriş, Hayalperest Yayınevi: İstanbul.
• GÖKHAN E. “Franz Kafka’nın Ve Yusuf Atılgan’ın Romanlarının Varoluşçuluk Temelinde Karşılaştırılması” Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilimdalı Türk Dili Ve Edebiyatı Eğitimbilimdalı Yüksek Lisans Tezi.
• İREM N. “Yakın Dönem Türk Sinemasında Varoluşçuluk Ve Yabancılaşma” Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• KİERKEGAARD S. (2008). Korku Ve Titreme, Ağaç Yayınları: İstanbul.
• MEHMET Ö. “Derviş Zaim Sinemasında Öz-Biçim Bağlamında Dil Ve Üslup Arayışları” Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• ÖZGE Ö. “Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler, Sinema Ve Yeni Kıskanmak, Vavien, Kasaba Ve Bal.
• PAUL F. (1998). Varoluşçunun Varoluşu, İstanbul, T. Dönüşüm Yayınları: Ankara.
• PAY A. (2010). Yönetmen Sineması Semih Kaplanoğlu, Küre Yayınları: İstanbul.
• ROSENTHAL M. YUDİN P. (1980) Çev.: Aytekin Enver, Çalışlar Aziz, Felsefe Sözlüğü, Sosyal Yayınlar: İstanbul.
• SARTRE Jean – Paul. (1981). Varoluşçuluğun Savunması, Türk Dili Yazın Akımları Özel Sayısı Ankara.
• SARTRE Jean-Paul (2015). Çev.: Asım B. Varoluşçuluk- Say Yayınları: İstanbul.
• YELDA Y. “Zeki Demirkubuz Sineması’nın Varoluşçuluk Açısından İncelenmesi” İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi